Limonda fiyat dengesizlikleriyle gelen ihracatı kısıtlama kararı iki gün dayandı: Yasak değil destek gerek
Mart ayında Çukurova’yı tesiri altına alan zirai donun akabinde fiyatlar yükselince Ticaret Bakanlığı ve Tarım ve Orman Bakanlığı, limon ihracatına süreksiz kısıtlama getirdi. 8 Nisan’da yürürlüğe giren yasak, gelen yansılar sonrası yalnızca iki gün içinde kaldırıldı. Bakanlık, ihracat yasağının 15 Mayıs’a kadar ertelendiğini açıkladı.
Sektör temsilcileri ise ani kararların ziraî üretime ziyan verdiğini, ihracat üzere yasaklar yerine yapısal dayanakların gündeme alınması gerektiğini vurguladı.
Türkiye’de yıllardır tahlil bulunamayan tarımda planlı üretim konusunda problem yaşanan son eser limon oldu. Sorun geçen yıl fiyatlarda yaşanan dalgalanmalar ile başladı. İlkbahar ve yaz aylarında, bilhassa Adana’da, limon kilogram fiyatı 30 kuruşa kadar düştü. Bu durum üreticilerin ziyan etmesine ve birtakım çiftçilerin ağaçlarını kesmesine yol açarken fiyatlarda da spekülatif artışlar gündeme geldi. Kış aylarında ise yaşanan don gerekçesiyle limonun kilosu 35-40 liradan 60 liranın üzerine çıktı.
İhracat kısıtlaması da bu nedenle gündeme geldi. Süreksiz yasak kararının geri çekilmesi kesimde bir rahatlama yaratsa da uzmanlar üretim planlaması ve öngörülebilirlik bahislerinin tahlil beklediğini belirtiyor. Kesim temsilcileri, benzeri müdahalelerin narenciye ihracatında belirsizlik yarattığını, bu durumun uzun vadede ihracatçıları ve yabancı alıcıları da olumsuz etkileyebileceğine dikkat çekiyor.
ZARARI ÜRETİCİYE OLUR
Bu uygulamanın öncelikle zirai dona ait açıkladıkları ziyanı doğruladığını belirten Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Adana Başkanı Ahencan Tayakısı, soğuk hava depolarındaki limonların ihracının yasaklanıp iç piyasa fiyatlarını dengelenmek istendiğini ancak bunun sıkıntı olduğunu belirtti.
Yaşanan meselelerin merkezinde iktidarın plansızlığı olduğunu vurgulayan Tayakısı, şunları söyledi:
“Üretim plansızlığı ve öngörüsüzlüğün faturası üreticiye kesilmek istenmekte. Üreticinin meşakkatlerini duymayan iktidar enflasyon sıkıntısını zor koşullar altında üretim yapan çiftçi üzerinden çözmeye çalışmaktadır. Geçtiğimiz yıllarda kısmında kalan limon ağaçları kesilirken yalnızca seyretmekle yetinen iktidar bu yıl para kazanacak olan narenciye üreticisinin emeğine göz dikmiştir. İhracatı kapatma seçeneğini enflasyonu denetim altına alma yolu görenler bilmelidir bu yaklaşım ülke tarımına son darbeyi vurur.”
YÜZDE 47 ARTTI
Limonun “Market Endeksi”ne nazaran mart ayından evvelki aya oranla yüzde 47 zamlandığını anımsatan Tüketici Birliği Federasyonu Lideri Mehmet Bülent Deniz, “Bazı tarım eserlerindeki fiyat artışı kabul edilebilir değil. Bunlar yıllardan beri uygulanan yanlış tarım siyasetinin doğal sonuçları. Devletin çiftçinin kullandığı elektrik mazot üzere masraflara önemli sübvansiyon yapması gerekiyor.” diye konuştu.
