İki askerin sıvı kaybından şehit düşmesi olası ihmalleri ve soru işaretlerini beraberinde getirdi
Hatay’da İskenderun Deniz Er Eğitim Alay Komutanlığı’nda temel askerlik eğitiminde bulunan yedi askerin yüksek ateş şikayeti ile hastaneye kaldırılması, içlerinden ikisi, Muhafız Er Hayrullah Halit Karaman (29) ve İkmal Er Semih Erdoğan’ın (29) kurtarılamaması Türkiye’nin gündemine oturdu. Milli Savunma Bakanlığı, 25 Temmuz’da yaşanan olayda askerlerin mevt nedenlerinin ‘aşırı sıvı kaybına (dehidratasyon) bağlı kandaki sodyum seviyesinin sebep olduğu çoklu organ yetmezliği’ olduğunu açıkladı. Olayla ilgili bakanlıkça idari tahkikat başlatıldı. Fakat olayın meydana geliş formuyla ilgili net açıklama yapılmazken ihmaller gündeme geldi.
BİRİ ÖNE ÇIKAN İKİ OLASILIK
Altınbaş Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Kolu Lideri Prof. Dr. Levent Doğancı, bakanlığın ‘sıvı kaybı’ açıklamasına bakıldığında akla birinci olarak sıcak çarpması ve besin zehirlenmesinin geldiğini söylerken, “Besin zehirlenmesi olsaydı 6-8 şahısla sonlu kalmazdı, toplu olurdu. Bu olay sıcak çarpması üzere gözüküyor” dedi. Doğancı benzeri halde, askerlik çağındaki genç ve sağlıklı erişkinlerin besin zehirlenmesi ile ölme riskinin düşük olduğunu söz etti.
‘DOĞRU MÜDAHALE ÖNEMLİ’
Bu tip durumlarda gerçek tıbbi müdahalenin kıymetine değinen Doğancı, “Özellikle ateş düşürücüyle tedavi edilmeye çalışılırsa karşıt tepebilir. Zira sıcak çarpmasında şahıslar yüzeyden ısınır ve yüzeyden soğutmak gerekir. Buz uygulaması, klimalı ortam, soğuk serum verilebilir. Siz çabucak serum bağlayıp ateş düşürücü verirseniz bu tedavi aksi teper” kelamlarını kullandı. Doğancı, sıvı kaybı sonucu oluşan organ yetmezliğinde, kalbin kan pompalayamadığını, karaciğerin protein üretemediğini ve böbreklerin süzme sürecini gerçekleştiremediğini lisana getirdi.
‘ESKİDEN ORADA HASTANE VARDI’
Doğru müdahalenin erken yapılması gerektiğini de belirten Doğancı, “İskenderun’daki er eğitim alayının çabucak yanında, 15 metre ara vardır, İskenderun 200 yataklı deniz hastanesi vardı. Ben de orada misyon yapmıştım. 1990’ların başında benzeri bir olay yaşanmıştı. Bütün bölük hastaneye gelmişti. Erken müdahale ile pek çok kişinin hayatını kurtartmıştık. Sadece bir askeri kaybetmiştik” diye konuştu.
‘ÖĞLEN EĞİTİM OLMAMALI’
Prof. Dr. Doğancı bunların yanında bu tip olayların yaşanmaması için öğlen saatlerinde eğitim yapılmaması gerektiğini tabir etti. Futbol maçlarında verilen su molalarını hatırlatan Doğancı, “Sıcak havalarda sık sık orta verilip soğuk su desteği yapılması gerekir. Askerleri serinletmek gerekir” dedi.
EMEKLİ ASKERLERDEN TEPKİ
Emekli Kurmay Albay Mustafa Önsel, toplumsal medya hesabından, “Bu kaçıncı? 27 yıl ülkemizin pek çok yerinde misyon yaptım. Gittiğim yerlerin bir kısmında elektrik dahi yoktu! Bu cins bir olayla karşılaşmadım.
Duymadım da… Kolay ölümlerin olduğu üçüncü dünya ülkesi olduk! Hâlâ en sağlam kurum özelliği taşıyan TSK’de bile durum bu!” reaksiyonunu gösterdi. Emekli Kurmay Yarbay Hakan Şahin ise, “Dağ başından değil, helikopterle ulaşılan bir üs bölgesinden değil, deniz kıyısından, İskenderun’un göbeğinden veriyor MSB iki askerin susuluktan vefat haberini. Sakince veriyor” dedi.
