Hepsi zamanı farklı yorumluyor: Dünyanın en ilginç takvimleri
Tarih boyunca farklı toplumlar vakti kendine mahsus sistemlerle ölçmüş ve her bir takvim, o kültürün kıymetlerini ve inançlarını yansıtmıştır. Bugün dünya genelinde Gregoryen takvim yaygın olarak kullanılsa da, farklı kültürlerin kendine mahsus takvimleri vakit algısına eşsiz bir zenginlik katıyor. İşte farklı takvimlerin özellikleri ve bu takvimlere nazaran hangi yılda olduğumuz….
1. Gregoryen Takvimi (Miladi Takvim)
Bugün dünya genelinde kullanılan Gregoryen takvimi, 1582’de Papa XIII. Gregorius tarafından yürürlüğe girmiştir. Julius Caesar periyodunda kullanılan Jülyen takvimindeki sapmaları düzelterek daha hassas bir güneş takvimi oluşturulmuştur. Bu takvimde şu an 2024 yılındayız.
2. Jülyen Takvimi
Jülyen takvimi, M.Ö. 45 yılında Julius Caesar tarafından geliştirilen ve güneş yılına dayalı bir takvimdir. Lakin, yılda 11 dakikalık bir yanılgı ile vakitle günlerin kayması yaşanmıştır. 1582’de Gregoryen takviminin kabulüyle birlikte Avrupa’da yerini yavaşça bıraksa da, kimi Ortodoks kiliselerinde dini takvim olarak hala kullanılmaktadır. Jülyen takvimine nazaran şu anda 2777 yılındayız.
3. Maya Takvimi: Efsaneler ve Astronomiyle Harmanlanmış
Maya takvimi, iki ana döngüye (Tzolkin ve Haab) dayanan karmaşık bir sistemdir. Maya medeniyeti vakti ölçmek ve dini aktiflikleri düzenlemek için bu takvimi kullanmıştır. Maya uzun sayım takvimine nazaran şu an 13. Baktun devrindeyiz; bu döngü, Maya tarihindeki yeni bir çağ olarak kabul edilmektedir.
4. Çin Takvimi: Ay ve Güneş Döngülerinin Birleşimi
Lunisolar bir yapıya sahip olan Çin takvimi, hem Ay hem de Güneş döngülerine dayanır ve her yıl bir hayvan burcuyla alakalıdır. Çin takvimine nazaran şu an 4722 yılına denk gelmektedir. Çin yeni yılı, her yıl Ocak sonu ya da Şubat başında kutlanır.
5. Hicri Takvim: İslam Dünyasının Vakit Rehberi
Hicri takvim, İslam dünyasında kullanılan ve Hz. Muhammed’in hicretini başlangıç kabul eden bir ay takvimidir. Miladi yıldan yaklaşık 10-11 gün kısa olduğu için dini günler her yıl geri gelir. Hicri takvime nazaran şu anda 1446 yılı içerisindeyiz.
6. İran Takvimi: Güneş Temelli Ayrıntılı Sistem
İran takvimi, en hassas güneş takvimlerinden biridir ve Nevruz’la (ilkbaharın başlangıcı) yeni yıla başlar. İran ve Afganistan’da kullanılan bu takvime nazaran şu an 1403 yılındayız.
7. Yahudi Takvimi: Karma Bir Yapı
Yahudi takvimi, ay ve güneş döngülerini bir ortaya getiren lunisolar bir takvimdir. Yahudi takvimine nazaran şu anda 5784 yılı içerisindeyiz. Ay döngüsüne dayandığı için makul yıllarda “artık ay” eklenerek güneş yılına ahenk sağlanır.
8. Fransız Cumhuriyet Takvimi: İhtilalle Yenilenen Zaman
Fransız İhtilali sonrası kullanılmaya başlanan bu takvim, haftaları 10 güne bölen ve ayları 30 günden oluşan farklı bir sisteme sahipti. Fakat uygulamadaki karmaşık yapısından ötürü yalnızca 12 yıl kadar kullanımda kalmış ve akabinde Gregoryen takvime geri dönülmüştür.
