Zamlar yağmur gibi yağıyor… Erdoğan halk için o yetkisini kullanacak mı?
ÖTV kapsamındaki akaryakıt, araba, tütün mamulleri, alkollü içkiler, altın, mücevher, lüks tüketim malları vb. eserlerde 1 Temmuz’dan geçerli olarak uygulanacak ÖTV artışları ilgili tarife listeleri çerçevesinde Yİ-ÜFE’ye endeksli biçimde Cumhurbaşkanı kararıyla belirlenerek Resmi Gazete’de ilan edilecek.
Daha evvelki yönetim sisteminde Bakanlar Kurulu yetkisinde olan ÖTV artışlarını belirleme, tarifeleri sıfırlama, indirimli tarife uygulama ya da maktu vergilerle ÖTV oranlarını yüzde 50’ye kadar artırma yetkisi Cumhurbaşkanına geçti. TÜİK’in açıkladığı datalara nazaran haziranda Yİ-ÜFE’deki aylık artış yüzde 2,46, 6 aylık artış yüzde 15,71 ve haziran prestijiyle yıllık artış oranı yüzde 24,45 oldu.
ÖTV ARTIRIMLARI AŞİKÂR OLDU
ÖTV artışlarına ait tarife listeleri çerçevesinde mal ve eserlerin çıplak fiyatı üzerine ek edilen ÖTV ile araba, akaryakıt, sigara, içki vb. eserlerin ÖTV’li fiyatları belirlendikten sonra bunun üzerine KDV ek edilerek satış fiyatı belirleniyor. Münasebetiyle ÖTV artırımı, KDV matrahını da yükselttiği için ÖTV’ye tabi eserlere katmerli artırım yapılması kelam konusu. ÖTV+KDV artışları sonrasında akaryakıt eserlerinin cinslerine nazaran LPG’de en düşük 97 kuruştan başlamak üzere mazotta 2,11 lira, akaryakıtta 2,25 liraya varana kadar maktu ÖTV artışından kaynaklı yeni artırımlar devreye girecek.
YETKİ ERDOĞAN’DA
Benzer biçimde tütün mamullerinde 6 ayda yüzde 15,71 oranında gerçekleşen Yİ-ÜFE’ye endeksli olarak tarifelerdeki oranlar üzerinden maktu ÖTV artışları paket başına 8-10 lira ortasında, alkollü içkilerde ise alkol derecesine ve ölçüye nazaran 65-125 lira ÖTV artırımı uygulanacak. Mevcut tarife listelerine nazaran hesaplanan bu maktu artışları uygulamaya koymama, sıfırlama, yüzde düşürme ya da yüzde 50 artırma yetkisi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’da. Ocak ayındaki ÖTV artışlarında Cumhurbaşkanı akaryakıttaki maktu ÖTV yetkisini indirim istikametinde kullanarak, akaryakıt eserlerine daha düşük ÖTV tarifesine ait karar yayınlamıştı.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in yanı sıra Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da yıl sonunda “yüzde 20’li sayılarda bir enflasyonun gerçekleşmesinin beklendiği” tarafındaki açıklamaları anımsandığında temmuz kararnamesinde sigara ve alkollü içkiler dışında akaryakıt ve araba üzere birtakım eserlerdeki ÖTV artışlarının Yİ-ÜFE’ye endeksli maktu artışların altında tutulması, daha düşük ÖTV belirlenmesi ihtimali iktisat kulislerinde lisana getiriliyor.
“ENFLASYONA AKARYAKIT DÖKMEK Mİ HAZİNEYE MİLYARLAR AKITMAK MI?”
Diğer yandan ÖTV artışlarına paralel olarak başta akaryakıt olmak üzere yapılacak artırımlar tıpkı vakitte enflasyonu artış istikametinde etkileyecek. İktisat idaresi bu nedenle ÖTV artırımlarını düşük tutmak, indirimli ÖTV tarifesi belirlemek ya da yüzde 15,71 oranındaki Yİ-ÜFE’ye endeksli ÖTV artışlarıyla bütçe ve hazineye gelecek ÖTV-KDV gelirlerini artırmak ortasında bir tercih yapacak. Yeni ÖTV tarifeleri ve memur, emekli, en düşük emekli maaş artışlarını belirlemek üzere gerçekleştirilen toplantıların akabinde Cumhurbaşkanı Erdıoğan’ın onayına sunulacak 1 Temmuz’dan geçerli ÖTV tarifeleri ve maktu vergi artışlarının bugünkü Resmi Gazete’nin yinelenmiş sayısında ilan edilmesi bekleniyor.
İlk 6 ayda yüzde 16,67 olan TÜFE’nin yıl sonu için hedeflenen yüzde 24’ü aşmaması için temmuz-aralık ortasındaki aylık enflasyon artışının yüzde 1,25’i aşmaması gerekiyor. Lakin yürürlüğe girecek ÖTV artışları ve buna eklenecek KDV artışlarıyla başlayacak yeni artırım dalgasının temmuz enflasyonunu yüzde 3 dolayına çekmesi kelam konusu. Haziran enflasyonunu ve münasebetiyle maaş artırımlarına uygulanacak oranı etkilememesi için 2 Temmuz’da yürürlüğe konulan yüzde 24,60 oranındaki doğal gaz artırımı da temmuz enflasyonunu artış istikametinde etkileyecek bir öbür öge. Akaryakıttaki kur kaynaklı artırımların yanı sıra ÖTV artışına paralel olarak yapılacak artırımlar nakliyecilik, ulaşım, nakliye, elektrik vb. pek çok mal ve hizmetin fiyatlarında zincirleme artışları beraberinde getirecek.
Bunun yanı sıra yalnızca akaryakıt eserlerine yapılacak ÖTV artışlarından hazineye aylık 5,5 milyar lira ek gelir gelmesi kelam konusu. Türkiye’nin günlük akaryakıt tüketimi 21 milyon litre akaryakıt, 74 milyon litre motorin olmak üzere günde ortalama 95 milyon litre akaryakıtın ÖTV’sinde yapılacak 1 liralık artış hazineye günde 95 milyon, ayda 2 milyar 850 milyar lira ek ÖTV geliri sağlayacak. ÖTV’nin 6 aylık Yİ-ÜFE artışına endeksli formda artırılması durumunda ise günlük akaryakıt tüketiminden kaynaklı ÖTV geliri artışı aylık 5,5 milyar liraya kadar çıkacak. Tütün mamulleri ve alkollü içkilerdeki ÖTV artışlarıyla birlikte temmuz ayından itibaren hazinenin ÖTV’den kaynaklı aylık ek vergi geliri artışı 10-12 milyar liraya kadar yükselebilecek.
