Zamanla Yüzleşen Dört Sergi: Hafızanın İzinde Bir Sanat Ayı

Nisan ayı, Ankara’nın sanat takvimine belleğin, vaktin ve görsel anlatının derin izlerini taşıyan dört etkileyici stantla damgasını vuruyor. Ferdi hafızadan kolektif belleğe, çocukluk anılarından kentsel mitolojilere, melankoliden toplumsal unutuşa uzanan bu stantlar, izleyicileri duygusal, düşünsel ve estetik bir seyahate davet ediyor. Her biri, geçmişle artık ortasında kurulan ince köprülerde, sanatın dönüştürücü gücünü yine hatırlatıyor.

İlk durak, 14 Nisan’da kapılarını açacak olan “Zamanın Kanatları” başlıklı illüstrasyon standı. Zülfü Livaneli Kültür Merkezi Memnunluk Stant Salonu’nda 30 Nisan’a dek görülebilecek bu stant, sanatkarın çocukluk anılarını, tabiat ile kurduğu bağlantıyı, kitapların, oyunların ve müsabakaların içsel dünyasında biriktirdiği imgelerle yansıtıyor. Göçmen kuşların döngüsüne benzeyen bu görsel hafıza, vakitle kurulan duygusal bağları ve çocukların dünyasındaki saklı detayları görünür kılmaya çalışıyor. Geçmişin memnunluğu ile bugünün iklim krizinin yarattığı sıkışmayı tıpkı anda hissettiren bu stant, izleyiciyi umutla kanatlandıran bir hafıza seyahatine çıkarıyor.

11 Nisan’da ise Fikret Otyam Sanat Merkezi’nde iki farklı stant birden sanatseverlerle buluşuyor. Havva Altun’un altıncı ferdî standı olan “Bir Gözyaşı Entelektüel Bir Şeydir”, ismini William Blake’in The Grey Monk şiirinden alıyor. Tamamı siyah beyaz sulu boya yapıtlardan oluşan bu stantta, sanat tarihinden Cranach, Rembrandt, Rubens ve Georges de La Tour üzere ustaların imgeleri, Altun’un şahsî yorumlarıyla yine yankılanıyor. Sanatkarın tabiriyle bu stant, “melankolinin tüm manalarının ve hayat bilgeliğinin acıyla olan ilgilerinin bir dizeye dönüşmüş hali.”

Aynı yerde yer alan bir öbür stant ise Tansel Çeber’in “Şimdinin İzinde” başlıklı çalışması. Toplumsal hafızanın silinmiş ya da bastırılmış izlerini görselleştiren bu stant, izleyiciyi unutmanın tabiatına ve kolektif amneziye dair düşünmeye çağırıyor. Ekranlardan akan haberlerin, süratle kaybolan travmaların ve tutulamayan yasların izini süren Çeber, kaybolmuş anıları yine hatırlatma uğraşıyla görsel ve fizikî bir tecrübe alanı sunuyor. Hafızanın deformasyonuna dikkat çeken bu çalışma, geçmişle artık ortasındaki aranın bedensel bir izdüşümü üzere izleyiciyle buluşuyor.

Bir öteki manalı durak ise Doğan Taşdelen Çağdaş Sanatlar Merkezi Andrey Karlov Stant Salonu. 8 Nisan’da açılan ve 16 Nisan’a kadar ziyaret edilebilecek olan “Ankara’nın Ruhları” standı, sanatkarın Cumhuriyet’e olan minnetinin bir yansıması. Sulu boya tekniğinin ışık ve şeffaflıkla kurduğu incelikli münasebet, bu defa Ankara’nın çok katmanlı tarihine yöneliyor. Hititlerden Friglere, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e uzanan bu stant, başşehrin kültürel mirasını bir hafıza yeri olarak yorumluyor. Yedi yıllık bir çalışmanın eseri olan eserler, hem geçmişin izlerini sürüyor hem de geleceğe dair bir umut ve aydınlanma vizyonu sunuyor.

Ankara’da bu ay açılan dört farklı stant, vaktin ruhuna dair çok katmanlı bir anlatı sunarken, sanatın unutuşa karşı bir direnç alanı oluşturduğunu da hatırlatıyor. Hafızanın görsel temsilleriyle şekillenen bu anlatılar, ziyaretçilerini yalnızca izlemeye değil, düşünmeye, hatırlamaya ve tekrar hissetmeye davet ediyor.