Yurttaş açıklanan enflasyona inanmıyor… Pazarda esnaf satamıyor, yurttaş alamıyor
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Ekim ayı tüketici enflasyonunu açıkladı. Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yıllık yüzde 48,58, aylık yüzde 2,88 arttı. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, “Enflasyonu düşürmek, yalnızca hayat pahalılığı meselesini çözmeyecek, tıpkı vakitte yurttaşımızın refahını kalıcı olarak artıracaktır” dese de pazarın enflasyonu tüketicinin cebini yaktı. Pazara gelen üretici eser alamazken, esnafın eserleri tezgahta kaldı.
TÜİK, ekim ayı tüketici enflasyonunu açıkladı. Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yıllık yüzde 48,58, aylık yüzde 2,88 arttı. Açıklanan datalara nazaran; TÜFE’deki değişim 2024 yılı ekim ayında bir evvelki aya nazaran yüzde 2,88, bir evvelki yılın Aralık ayına nazaran yüzde 39,77, bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 48,58 ve 12 aylık ortalamalara nazaran yüzde 62,02 olarak gerçekleşti.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, “Eylülde yıllık enflasyon bir evvelki aya nazaran 2,6 puan düşüşle yüzde 49,4’e geriledi. Bu devri, önümüzdeki yılın ikinci yarısında başlayacak ve enflasyonda kalıcı düşüşü sağlayarak tek haneye ulaşacağımız ‘istikrar dönemi’ takip edecek. Enflasyonu düşürmek, yalnızca hayat pahalılığı sıkıntısını çözmeyecek, birebir vakitte yurttaşımızın refahını kalıcı olarak artıracaktır” sözlerini kullansa da açıklanan enflasyon çarşı-pazar hesabına uymadı.
Pazara giden tüketiciler fiyatların yüksekliğinden şikayet ederken, pazar esnafı ise satışlarının düştüğünü söyledi. Hem esnaf hem de tüketiciler ise hissedilen enflasyonun açıklanandan çok daha yüksek olduğunu kaydetti.
”TÜRK PARASININ KIYMETİ KALMADI Kİ”
Pazar esnafından Metin Kaplan, paranın kıymetinin kalmadığını tabir ederek şöyle konuştu:
“En bedelsizi Türk parası Müşteri olursa bizim işlerimiz oluyor. Müşteri alışveriş yapmazsa bizim işimiz basıl olacak? Vatandaş ne yapsın her şey kıymetli. Satışlarımız gitgide düşüyor. Türk parasının bedeli kalmadı ki! Altın-döviz her gün para kazanıyor. Türk parası sıfıra iniyor.”
Pazar esnafından Mehmet Kaya şu tabirleri kullandı:
“15 yıldır bu işi yapıyorum. Satışlar şu anda dertli. Eserler yüksek olduğu için satışımız yok. Kıymetli. Müşterinin alım gücü yok alamıyor. O yüzden dert. Domatesin kilosunu 60 liraya satıyoruz. Halden alışımız 52-53 lira. Şu an eserler yüksek olduğu için karımız yok. Pazarcılar mağdur, eserler gitmiyor. Alım gücü yok. Her sene satışlar düşüyor lakin bu iki sene sahiden düşünceli.”
Açıklanan enflasyon bilgilerine ait de konuşan Kaya, ”Her şey açık ve ortada bence öteki kelama gerek yok” dedi.
”SATIŞLARIMIZ BİR YIL İÇERİSİNDE YÜZDE 60 DÜŞTÜ”
18-20 yıldır pazarcılık yapan ve ismini vermek istemeyen bir esnaf, şunları kaydetti:
“İnsanlarda alım gücü olmadığından ötürü satışlar düşük. Satışlarımız bir yıl içerisinde yüzde 60 düştü. Açıklanan enflasyon palavra. Kar oranımız yok. Bir tane domatesin ezilmesi bizim karımızı götürüyor.”
”25 YILDIR BU İŞİ YAPIYORUM, BU KADAR KÖTÜSÜNÜ GÖRMEDİM”
5 yıldır pazarcılık yapan Gökhan Özdemir de şunları söyledi:
“Satışlar eskiye nazaran baya düştü. Piyasa dingin. Mecbur işimize devam ediyoruz. Eskiye nazaran baya düştü işler. Gelen para geldiği üzere gidiyor. Bazen gelen para yetmiyor. Aldığımız malın birebirini alamıyoruz. Eskiye nazaran şu an daha çok pazarlık yapılıyor. Müşterilerin alacak parası yok. ‘Meyve, sebzeyi sıkıntı alıyorum’ diyor. Kıyafeti mecbur olmadıkça kimse almıyor.”
Açıklanan enflasyon ile hissedilen ortasında büyük fark olduğunu kaydeden Özdemir, ”Gittikçe berbat ye gidiyor işlerimiz. Enflasyon düşük olsa da işlerimize yararı yok. O denli bir hale geldi ki düzelmez diye düşünüyorum artık. 25 yıldır bu işi yapıyorum, bu kadar kötüsünü görmedim” dedi.
”ENFLASYON YÜZDE 100”
30 yıldır pazar esnaflığı yapan Bayram Akdoğan, gerçek enflasyon bilgilerinin açıklanandan çok farklı olduğunu kaydederek, “İşlerimiz bozuk. Mazot kıymetli. Her şey değerli. Brokoli 60 lira. Benim alışım 70 lira. 20 yıl evvel çok hoştu. Geriye gidince çok hoştu. Artık çok bozuk. 30 sene evvel tezgahta mal kalmıyordu. Artık satamıyoruz. Enflasyona inanmıyoruz. Enflasyon yüzde 100” dedi
”BEN ALMIŞIM BİR DEĞERİ YOK. MİLLET ALAMIYOR”
84 yaşındaki Adil Karakaya, şu tabirleri kullandı:
“Çok kıymetli. Ben Avrupa’dan emekliyim. Benim için fark etmiyor. Lakin millet için çok kıymetli. Fiyatlar eskiye nazaran 100 misli fazla. Çok pahalılık var. Ben alamayanlar için konuşuyorum. Çok kıymetli. Çok çok çok çok… Ben almışım bir değeri yok. Millet alamıyor.”
”BİR KİLO ALAMIYORUM”
Buzdolabını dolduramadıklarını belirten Nilgün Manav, şunları kaydetti:
“Fiyatlar birlikte. Fakirlik full gidiyor. Halimiz ne olacak bilemiyorum. Dolabı dolduramıyoruz. Enflasyon bence çok makûs. Her şey o kadar berbat ki! Her hafta artırım geliyor. Yarım kilo alıyorum ben. Bir kilo alamıyorum. Evvelden bir kilo alıyordum. Turp, ıspanak, karnabahar, muz aldık. Bin lirayı geçti.”
“HER AY, HER GÜN ARTIYOR”
İsmini vermek istemeyen bir yurttaş, ise her geçen gün fiyatların arttığını belirterek, “Pahalı, her şey çok kıymetli. Arabayı dolduramadım 700 lira gitti. Bir kilo elma, armut, erik, yarım kilo ıspanak. Geçen ay bunları 500 liraya alıyordum. 200 lira arttı. Her ay, her gün artıyor. Enflasyon yüzde 100. Tahminen daha yukarıda” sözünü kullandı.
”GERÇEK NEREDE VAR Kİ ENFLASYONDA OLSUN”
Açıklanan enflasyonun gerçekle örtüşmediğini belirten Semra Atmaca, ”Mecbur kalmasak gelmeyiz. Yemek zorundayız. Gerçek nerede var ki enflasyonda olsun. Hiç gerçek değil. Pazarı bitiriyorum daha hiçbir şey yok. Dört torba aldım yalnızca. 150 lira yalnızca yeşilliklere gitti. Meyve zerzevatı daha yok” dedi.
