Uzmanlardan çarpıcı uyarı: 16 bin ölümün nedeni iklim krizi
Avrupa, bu yaz tarihinin en sıcak dördüncü yazını yaşarken, iklim krizinin ölümcül bilançosu ortaya çıktı. Imperial College London ve London School of Hygiene & Tropical Medicine araştırmacılarının süratli tahliline nazaran, Haziran–Ağustos 2025 periyodunda Avrupa’daki kentlerde 24 bin 400 kişi çok sıcaklara bağlı nedenlerle hayatını yitirdi. Bilim insanları, bu ölümlerin en az 16 bin 469’unun direkt iklim değişikliğinden kaynaklandığını açıkladı.
REKOR SICAKLIKLAR
Araştırmaya nazaran, Avrupa’da sıcaklıklar sanayi öncesi periyoda kıyasla 1,5–2,9°C daha yüksek ölçüldü. İspanya tarihinin en şiddetli sıcak dalgasını yaşarken, Türkiye’de termometreler 50,5°C ile rekor kırdı. Finlandiya’da ise üç hafta boyunca 30°C’nin altına düşmeyen sıcaklıklar “eşi görülmemiş” olarak nitelendi.
ICL’den biyostatistikçi Garyfallos Konstantinoudis, iklim krizinin vefat sayılarını katladığını vurgulayarak, “Sıcak kaynaklı vefatlar neredeyse üçe katlanmış olabilir” dedi.
“BU VEFATLAR ÖNLENEBİLİRDİ”
Çalışmada, ölümlerin yüzde 85’inin 64 yaş üzerindeki bireylerde görüldüğü belirtildi. ICL’den iklim bilimci Friederike Otto, “Bu sayılar, son aylarda çok sıcaklar nedeniyle ömrünü yitiren gerçek insanları temsil ediyor. Şayet fosil yakıtları yakmaya devam edersek, bu vefatlar sadece artacak” ifadelerini kullandı.
Araştırmaya katkıda bulunmayan iklim bilimci Chris Callahan ise bulguların sistem açısından sağlam olduğunu söyleyerek, “İklim değişikliği artık Avrupa’daki sıcaklığa bağlı ölümlerde belirleyici faktör” değerlendirmesini yaptı.
KUZEY AVRUPA DAHA SAVUNMASIZ
Araştırma, yüksek sıcaklıkların daha ağır görüldüğü Güney Avrupa’da toplam vefatlar daha fazla olsa da Kuzey Avrupa’da ölümlerin neredeyse tamamının iklim değişikliğine bağlı olduğunu ortaya koydu. Bunun nedeni, tarihî olarak kuzey ülkelerinde sıcakların insan sıhhati üzerinde bu kadar tesirli olmamasıydı.
“SAĞLIK SİSTEMLERİ AHENK SAĞLAYAMAZ”
Kanadalı acil doktor ve Küresel Climate and Health Alliance Lider Yardımcısı Courtney Howard, çok sıcakların kalp krizi, felç ve astım üzere hastalıkları tetiklediğini, bu nedenle ölümlerin kayıtlara “ısıya bağlı ölüm” olarak geçmediğini belirtti. Howard, “Mevcut sıcaklıklara karşı sıhhat sistemlerinin ahenk sağlaması mümkün değil. Fosil yakıt kullanımını azaltmak, çağımızın en kıymetli halk sıhhati müdahalesi” dedi.
AVRUPA’NIN KIRILGANLIĞI ARTIYOR
Uzmanlara nazaran, Avrupa dünyanın en süratli ısınan bölgelerinden biri ve yaşlanan nüfusuyla birlikte iklim krizine karşı en kırılgan kıtalardan biri.
