Uzmandan ‘skolyoz’ uyarısı: ‘Çocuklukta fark edilmesi tedavide kritik önem taşıyor’
Beyin ve Hudut Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Mehmet Reşid Önen, Milletlerarası Skolyoz Farkındalık Ayı münasebetiyle ailelere kıymetli ihtarlarda bulundu.
Skolyozun tarifini yapan Prof. Dr. Önen, “Skolyoz, olağanda ön art düzlemde düz olması gereken omurganın, sağa yahut sola hakikat eğrilmesi sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır. Her yaş kümesinde görülebilen bu sorun, bilhassa çocukluk çağında fark edildiğinde tedavi süreci açısından avantaj sağlar” diye konuştu.
“AİLELERE ÖNERİLER”
Prof. Dr. Önen, ailelerin çocuklarını gözlemlerken dikkat etmeleri gereken kıymetli noktaları şöyle paylaştı: “Çocuğun yürüyüş bozukluğu var mı, omuz düzeyleri eşit mi, sırt bölgesinde besbelli bir “hörgüç” çıkıntısı var mı, bel boşluğunda dengesizlik var mı, kıyafetlerin bedene orantılı oturuyor mu.”
Prof. Dr. Önen, “Bu belirtiler gözlemlendiğinde birinci adım olarak bir çocuk hekimine, akabinde gerekirse beyin cerrahi uzmanına başvurmak gerekir” dedi.
Skolyozun tek bir nedeni olmadığı için iki ana kümede değerlendirildiğini anlatan Prof. Dr. Önen, şu bilgileri paylaştı: “Doğumsal (Konjenital) Skolyoz: Bu çeşit skolyoz, bebeğin anne karnındaki gelişimi sırasında omurgada meydana gelen kemik yahut sinirsel yapısal anomalilerden kaynaklanır. Yani, çocuk daha doğmadan kemik ve hudut bozukluğu ile dünyaya gelir. Çoklukla küçük yaşta teşhis alır ve tedaviye de olabildiğince erken başlanması gerekmektedir. Bu tıp skolyozlarda omurga dışında kalp, böbrek üzere öbür organlarda da eşlik eden sorunlar olabilir.
İdiopatik / Adolesan Skolyoz: Bu cins skolyoz ömrün erken devrinde ortaya çıkabilir. Nedeni tam olarak bilinmez. Genetik yatkınlık, hormonal değişiklikler ve büyüme faktörlerin tesirli olabileceği düşünülür. Başlangıçta belirti vermeden ilerleyebilir, bu yüzden dikkatli müşahede büyük ehemmiyet taşır. Eğriliğin şiddeti vakitle artabileceğinden sistemli takip ve gerekirse korse yahut cerrahi tedavi gündeme gelebilir.”
Prof. Dr. Önen, “Her iki skolyoz tipinde de erken teşhis, tedavinin muvaffakiyetini belirleyen en kıymetli etkendir” açıklamasında bulundu.
“FİZİK TEDAVİ SEÇENEKLER ARASINDA”
Tedavi sürecine değinen Prof. Dr. Önen, “Doğumsal skolyozda altta yatan sorunu ortadan kaldırmaya yönelik tedaviler ön plandayken, idiopatik skolyozda izlem, korse tedavisi, fizik tedavi ve gerekli görülürse cerrahi seçenekler devreye girer. Skolyozun tedavisi eğriliğin çeşidine, derecesine, kişinin yaşına ve ilerleme suratına nazaran her hastaya özel olarak uygulanır. Doğumsal (konjenital) skolyozda omurga kemiklerinin yahut hudut sisteminin gelişiminde doğuştan gelen bir bozukluk kelam bahsidir. Bu yüzden tedavi yaklaşımı, sadece omurgadaki eğriliği düzeltmekten öteye masraf, altta yatan anatomik sorunu ortadan kaldırmak önceliklidir. Bu küme hastalarda birçok vakit erken yaşta cerrahi müdahale gerekebilir. Tedavi planı, eşlik eden nörolojik ya da organik bozukluklara nazaran şekillendirilir” dedi.
Prof. Dr. Önen, “İdiopatik (nedeni bilinmeyen) skolyozda ise eğriliğin derecesi hafifse tertipli aralıklarla takip tercih edilir. Eğrilik ilerleme gösteriyorsa: Korse tedavisi ile omurgadaki eğriliğin ilerlemesi yavaşlatılabilir. Bilhassa büyüme periyodunda hayli tesirlidir. Fizik tedavi ve kas güçlendirici idmanlar, duruşu düzeltmeye ve kas istikrarını sağlamaya yardımcı olur. Eğrilik önemli boyutlara ulaştığında ise cerrahi tedavi gündeme gelir. Gelişen teknoloji sayesinde skolyoz cerrahisinde artık yalnızca omurgayı sabitlemek değil, tıpkı vakitte çocuğun büyümesini destekleyen ve hareket kabiliyetini koruyan teknikler de uygulanıyor” tabirlerini kullandı.
“CERRAHİ TEDAVİ UYGULANABİLİR”
Prof. Dr. Önen, cerrahi tedavi seçeneklerini şöyle sıraladı: “Manyetik Uzatılabilir Rod Sistemleri (MAGEC Rod): Bilhassa küçük yaşta skolyoz tanısı alan çocuklarda kullanılır. Cerrahiyle yerleştirilen bu rodlar, çocuğun büyümesine paralel olarak dışarıdan mıknatıs yardımıyla tekrarlayan ameliyat gerektirmeden uzatılabilir. Vertebral Body Tethering (VBT): ‘Omurga ipi gerdirme’ olarak da bilinen bu usul, skolyoz cerrahisinde ihtilal niteliğindedir. Eğrilik yapan tarafın omurgasına özel bir kablo sistemi yerleştirilir. Bu sistem, çocuğun büyümesini yönlendirerek omurganın vakitle düzelmesini sağlar. Omurganın hareketliliği korunur, esnekliği kaybolmaz. Bu metot birtakım uygun hastalarda füzyon (omurların sabitlenmesi) yerine tercih edilmektedir. Minimal İnvaziv Cerrahi Teknikler: Son yıllarda skolyoz tedavisinde, büyük cerrahi kesiler ve kas hasarına yol açan klasik prosedürler yerine, daha küçük kesilerle uygulanan minimal invaziv teknikler ön plana çıkıyor. ‘Kapalı’ ya da ‘kameralı’ olarak da bilinen bu metotlar, ameliyat sonrası ağrıyı azaltırken düzgünleşme sürecini hızlandırıyor.”
“ERKEN TEŞHİS EPEY ÖNEMLİ”
Skolyozda başarılı bir tedavi için en kritik ögelerden birinin zamanlama olduğunu kaydeden Prof. Dr. Önen, “Eğer çocuklarda saptanan omurga eğriliği belli bir düzeyin altındaysa, birden fazla durumda cerrahi müdahaleye gereksinim duyulmadan, nizamlı tabip denetimleriyle takip edilerek sürecin ilerleyişi izlenebilir. Lakin eğrilik ilerler ve hem estetik görünümde bozulmaya hem de akciğer kapasitesinde azalmaya neden olacak düzeylere ulaşırsa, daha faal tedavi yollarına geçilmesi gerekir. Bu noktada korse kullanımı, fizik tedavi ve cerrahi müdahale üzere seçenekler gündeme gelir. Çocukların omurga sıhhatini müdafaada ailelerin dikkatli müşahedesi çok kıymetlidir. Skolyozun erken periyotta fark edilmesi, birçok vakit cerrahiye gerek kalmadan çocuğun sağlıklı bir hayat sürmesini sağlayabilir. Bu yüzden ailelerin duruş bozukluklarını ciddiye alması ve vaktinde uzman görüşü alması sürecin başarısı açısından kritik rol oynar” diyerek açıklamalarını sonlandırdı.
