Türkiye’deki market fiyatları ile Almanya’daki fiyatlar arasında uçurum var: ‘Yoksulluğu mu kıskanacaklar ?’
CHP Manisa Milletvekili, TBMM Plan ve Bütçe Kurulu üyesi Vehbi Bakırlıoğlu, Almanya ile Türkiye’deki market fiyatlarını karşılaştırdı. Araştırma Almanya’daki zincir marketlerle Türkiye’deki Tarım Kredi Kooperatifleri marketindeki 23 eser üzerinden yapıldı. Araştırma, Türkiye’deki dar gelirli yurttaşların temel besine erişimde ne kadar zorlandığını da ortaya koydu. Araştırma sonucuna nazaran, temel besin eserlerinin birçok Avrupa’da daha ucuz. Yurttaş, Türkiye’de makarna, un, yağ, bakliyat üzere en temel muhtaçlıklarını dahi yüksek fiyatlardan almak zorunda kalırken, tıpkı eserler Almanya’daki zincir marketlerde nerdeyse yarı fiyatına satılıyor.
TÜRKİYE’DE 8, ALMANYA’DA 12
Türkiye’de minimum fiyat net 22 bin 104 lirayken, Almanya’da taban fiyat net 1800 avro. Lakin Almanya’da çalışma saatlerine ve çalışılan duruma nazaran fiyat artabiliyor. Almanya’daki bir minimum fiyatlı personel fiyatıyla marketten çok daha fazla eser alabilirken, Türkiye’deki işçi, temel besin ve paklık gereksinimlerini karşılarken dahi fiyatının kıymetli bir kısmını harcamak zorunda kalıyor. Türkiye’deki minimum fiyatlı personel fiyatıyla temel besinlerden oluşan sepetini yaklaşık 8 defa doldururabilirken, tıpkı sepeti Almanya’daki minimum fiyatlı emekçi 20 kere doldurabiliyor. Araştırmaya nazaran, Türkiye’deki minimum ücretlinin, iktidardan “12 sepet” alacağı bulunuyor. Almanya ile Türkiye’deki kimi eserlerin fiyat karşılaştırması şöyle:
“500 gr çubuk makarna Almanya’da 1.39 avro, Türkiye’de 19.90 lira, 1 kg un Almanya’da 0.59 avro, Türkiye’de 30 lira, 1 kg salça Almanya’da 6.56 avro, Türkiye’de 69.90 lira, 500 gr pirinç Almanya’da 2.29 avro, Türkiye’de 75.90 lira, 500 gr bulgur Almanya’da 1.09 avro, Türkiye’de 29.50 lira, yarım kilo yeşil mercimek Almanya’da 1.39 avro, Türkiye’de 72 lira, 500 gr nohut Almanya’da 1.39 avro, Türkiye’de 65.50 lira, 500 gr kuru fasülye Almanya’da 1.39 avro, Türkiye’de 79 lira, 1 litre çiçek yağı Almanya’da 1.49 avro, Türkiye’de 69.90 lira, 1 kg toz şeker Almanya’da 0.89 avro, Türkiye’de 79.50 lira, 1 kg dana kıyma Almanya’da 9.90 avro, Türkiye’de 629.95 lira, 250 gr beyaz peynir Almanya’da 1.89 avro, Türkiye’de 56.90 lira, 500 gr çiçek balı Almanya’da 3.19 avro, Türkiye’de 399.95 lira, 500 gr çay Almanya’da 7.49 avro, Türkiye’de 117.95 lira, 76’lı bebek bezi Alanya’da 10.75 avro, Türkiye’de 389.90 lira.”
NEYİ KISKANACAK?
Toplamda 23 eserin fiyatı Almanya’da 88.90 avro, Türkiye’de ise 2 bin 940 lira. CHP’li Bakırlıoğlu, “Almanya’da taban fiyatlı Hans 1 kilogram tavuğu 4 avroya yerken, bizim minimum ücretlimiz 175 liradan yiyebiliyor. Türkiye’de taban fiyatla 35 kilo dana kıyma alınabilirken, Almanya’daki taban fiyatlı 181 kilo kıyma alabiliyor. Bilhassa et ve süt eserlerindeki tablo ülkemiz ismine içler acısı hale gelmiş durumda. Hangi eseri kıyaslasak Türkiye’deki minimum fiyatlı ziyanda çıkıyor. Tarımı bitirdiler, hayvancılığı yok ettiler, çiftçiyi üretemez hale getirdiler. Türkiye’deki minimum fiyatlı temel besinlerden oluşan sepetini 2 bin 940 liraya doldurabilirken, Almanya’daki taban fiyatlı birebir sepetini yalnızca 88.90 avroya dolduruyor. İktidar ‘Almanya bizi kıskanıyor’ diyordu ancak bu yoksulluğu, bu geçim sıkıntısını mi kıskanacaklar ?” diye sordu.
LÜKSTÜ HAYAL OLDU!
Türkiye’de minimum ücretlinin dışarıda yemek yemesinin artık lüks değil “hayal” haline geldiğini lisana getiren Bakırlıoğlu “Meşhur Big Mac endeksine nazaran baktığımızda da Türkiye’de minimum ücretlinin içinde bulunduğu acı tabloyu daha net görebiliyoruz. Şu anda Türkiye’de Big Mac menü 320 lira, Almanya’da ise 12.49 avro. Türkiye’deki taban fiyatlı yalnızca 69 kere menü yerken, Almanya’daki taban fiyatlı 144 defa tıpkı menüyü yiyebiliyor. Yani iktidarın yarattığı enflasyon canavarı, işçinin 75 burgerini çoktan midesine indirmiş. İktidar yalnızca market değil, yemek hesabında da sınıfta kalmış durumda” dedi.
DAHA UCUZ
Türkiye’de minimum fiyat net 22 bin 104 lirayken, Almanya’da taban fiyatın net 1800 avro olduğuna işaret eden Bakırlıoğlu, şunları söyledi:
“Bir vakitler Avrupa değerli derdik. Bugün Almanya’daki markette yağ, un, makarna, deterjan üzere temel besin hususlarının birçoğu Türkiye’ye nazaran daha ucuz. Et ve süt eserleri ortasındaki fiyatlarda ise dağlar kadar fark var. Türkiye’de enflasyon yalnızca fiyatları değil, insanların hayatını da kemiriyor. Taban fiyat alım gücünü yitirmiş, temel gereksinimlere dahi yetmez hale gelmiştir. Bu kabul edilemez bir fakirleşme ve adaletsizliktir. Geldiğimiz noktada Türkiye, Avrupalılar için bile hayli kıymetli.”
Bakırlıoğlu, Türkiye’de enflasyonun resmi dataların çok üzerinde hissedildiğini belirterek “Türkiye, OECD ülkeleri içinde besin enflasyonu ve gelir adaletsizliği sıralamalarında üst sıralarda yer alıyor. Mukayeseli fiyat listesi, TL’nin paha kaybı ve ekonomik siyasetlerin yurttaş üzerindeki yıkıcı tesirini gözler önüne seriyor” değerlendirmesini yaptı.
