Türkiye’de yoksulluğun görünmeyen bir yüzü daha var: Çocuklarda giyim güvensizliği

Mustafa Kemal Atatürk’ün bir bayram armağan ederek ne kadar kıymetli olduklarını gösterdiği çocuklar ne yazık ki artık yoksulluğun en derinini yaşıyor.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2024 datalarına nazaran sadece beslenme ya da barınma değil, giyinme hakkına da sahip değil. 15 yaş altı çocukların yüzde 9.2’si maddi yetersizlik nedeniyle yeni giysiye sahip olamıyor. Düzgün iki çift ayakkabıya sahip olamayan çocukların oranı ise yüzde 9.4.

Türkiye İktisat Siyasetleri Araştırma Vakfı’nın (TEPAV) raporuna nazaran ülkedeki fakir çocuk sayısı 9 milyon 590 bine ulaştı. Türkiye OECD ülkeleri ortasında ise çocuk yoksulluğunda ikinci sırada.

Derin Yoksulluk Ağı (DYA), TÜİK’in datalarını alanda manalandırmak için dayanak verdiği birden fazla minimum fiyatla çalışan, teminatsız işlerde istihdam edilen ya da toplumsal yardımlarla yaşamaya çalışan bireylerden oluşan 90 hanede, 0-18 yaş ortası 234 çocukla ayrıntılı bir araştırma yaptı. DYA’nın maddi yetersizlikler nedeniyle çocukların giysiye erişememe problemine ait araştırmasından şu sonuçlar çıktı:

İSTATİSTİK ÇOCUKLARIN GÖZYAŞI

234 çocuktan 129 çocuk kâfi iç çamaşırına sahip değil, 158 çocuk pantolon, 148 çocuk tişört, 192 çocuk ayakkabı muhtaçlığını karşılayamıyor.

Araştırmanın değerlendirmesinde çocukların sadece giysi eksikliğiyle değil, tıpkı vakitte eğitimden kopma, toplumsal dışlanma, çocuk personelliği ve erken evlilik üzere risklerle de çaba ettiği belirtildi. Araştırmada bu yoksulluğun sadece bir jenerasyon sorunu olmadığını, kuşaktan nesile aktarılan bir kısır döngü haline geldiğini vurguladı.

Derin Yoksulluk Ağı Kurucusu Hacer Foggo, sorunun boyutlarının çok önemli olduğunu belirterek dün bir annenin 23 Nisan aktifliğine katılacak çocuğu için beyaz gömlek alamadığını söyledi. Foggo, “Çocukların maddi nedenlerle okul aktifliklerine katılamama oranı yüzde 18.7. İşte bu sayılardan biri bu çocuk. Sayılar, giysisi olmayan çocukların gözyaşlarıdır” dedi.

OKULA GİTMEK İSTEMİYORLAR

Araştırmada hem çocuklar hem de ailelerle görüşüldü. Araştırma, kıyafet eksikliğinin sadece fizikî değil, duygusal ve toplumsal bir travmaya da neden olduğunu ortaya koyuyor. Çocuklar utandıkları için okuldan uzaklaşıyor, toplumsal etkinliklere katılmıyor. Bu da eğitim hayatlarını ve özgüvenlerini direkt etkiliyor.

Katılan annelerden biri “İki kız çocuğum var, kiradayım, tek başıma uğraş ediyorum. Günde yalnızca ne yemek koyabiliriz diye düşünüyoruz. Kıyafet sahiden lüks oldu” diyor. Bir çocuk “Ayakkabım yoktu, ablamın bayan terliğini giyip çıktım. Mahallede utanıyorum artık” derken bir öbür anne, “Çocuklarımın vücut ya da ayakkabı numarasını bilmiyorum. Zira yıllardır yeni kıyafet almadım. Giysileri ekseriyetle çöpten, bağışlardan yahut belediyelerden sağlıyoruz” yorumunu yapıyor. Bir öteki anne ise “Kızım ergenlik çağında, yalnızca kıyafeti yok diye okula gitmek istemiyor bazen. Her şey çok değerli . Ve etraflarında görüyorlar. Pazara gidiyorum ikinci el bulabilirsem bütçeme yetiyorsa almaya çalışıyorum” diyor.