TGS’den 2024-2025 basın özgürlüğü raporu: ‘Bir yılda 29 gazeteci cezaevine girdi’
Türkiye’de haber alma hakkına, haber kuruluşlarına ve basın mensuplarına yönelik hak ihlalleri, 3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü Günü’nde Türkiye Gazeteciler Sendikası’nın raporuna yansıdı.
Tutuklamalar, fizikî ve ruhsal şiddet, dijital ve klâsik mecralara yönelik müdahaleler, kesim içerisindeki sıkıntılar üzere ana başlıkların yer aldığı 2024-2025 Basın Özgürlüğü Raporu Şişli’deki TGS Akademi’de açıklandı.
Rapora nazaran bir yıl içinde en az 29 gazeteci cezaevine girerken, bugün 18 gazeteci hala cezaevinde. Raporda gazeteciler hakkında 313 soruşturma açılırken 123 gözaltı süreci uygulandığı; 300 gazetecinin ceza davalarında; 11 gazeteci ve 4 kurumun ise özel hukuk davalarında hakim karşısına çıktığı; son bir yılda en az 6 gazeteci hakkında konutu terk etmeme isimli denetim önlemi uygulandığı belirtildi.
TUTUKLU GAZETECİLERDEN MEKTUP
Raporda cezaevlerinde tutuklu bulunan gazetecileriin mektuplarına da yer verildi. Gazeteci Yıldız Tar mektubunda, “Yoğun gündemlerde birbirimizle haber paylaşmamız üzere Silivri nöbeti paylaşıyoruz. Neden alındığımı hala bilmiyor, bununla ilgili haber ögelerini birleştirip haber bile yapamıyorum” dedi.
Bir başka tutuklu gazeteci Ercüment Akdeniz ise, konutunun gürültüyle basılararak gözaltına alındığına değinerek, “Bir gazeteci bu türlü mi gözaltına alınır? Halkın haber alma hakkı için çalışan insanlarız. Her tutuklama olayında bağımsız muhalif Medya zora giriyor” sözlerini kullandı.
EN AZ 56 GAZETECİYE ŞİDDET
Rapora nazaran son bir yılda en az 56 gazeteci fizikî hücuma uğradı; en az 90 gazeteci kelamlı olarak tehdit edildi. 3 basın kurumuna akın düzenlenip 3 basın kurumu da gaye gösterilirken 90 haber içeriğine erişim engellendi.
34 haber içeriğine hem erişim engellendi hem de büsbütün silinmesine karar verildi. RTÜK tarafından alınan kararlarda basın yayın kuruluşlarına 59 farklı idari para cezası kararı çıktı ve toplamda yaklaşık 87 milyon lira idari para cezası kesildi. SZC TV’nin ekranı 10 gün karartıldı, Açık Radyo’nun karasal yayın lisansı iptal edildi.
“KREDİ KARTLARINI BİLE ÖDEYEMİYORLAR”
Sektör içerisindeki olumsuz şartları da gözler ününe süren raporda; gazetecilerin yarısının kendisini fakir hissettiğine, neredeyse tamamının alım gücünün düştüğüne, işsiz kalma kaygısı duyduklarına değinilerek şu bulgular paylaşıldı:
“Gazetecilerin çoğunluğu ek iş yapmıyor lakin fırsatını bulsa ek iş yapmaya hazır olduğunu belirtiyor. Her ay kredi kartı borcunun tamamını ödeyebilenlerin sayısı toplamın üçte biri bile değil. Gazetecilerin çoğunluğu mesleği bırakmaya hazır”
“BİZİM ÖRGÜTLENMEMİZ YETMİYOR”
TGS Genel Başkanı Gökhan Durmuş Cumhuriyet’e yaptığı değerlendirmede gazetecilerin yalnızca yüzde 9’unun örgütlü olduğuna, onların da birçoklarının kamuda çalışan gazeteciler olduğuna dikkat çekerek şu sözleri kullandı:
“Bizim öncelikle ortak bir hareket içerisinde yer almamız gerekiyor. Örgütlü davranabilirsek kendi ismimize birçok sorunu çözebiliriz. Fakat örgütlü olmamız basın özgürlüğünü getirmez; haber alma hakkına sahip çıkan bir toplum yaratılmalı ki karşılıklı bir etkileşimle bu sıkıntıları çözebilelim. Yoksa tıpkı ihlalleri sıralamaya devam edeceğiz”
