Tatilden dönüşte verimlilik için işveren ve çalışanlara ‘altın’ tavsiyeler
İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Psikoloji Kısmı’ndan Dr. Öğr. Üyesi Mert Akcanbaş, tatil dönüşünde işe intibak sürecindeki aksiliklerin klinik bir bozukluk olarak söz edilmediğini söyledi.
Bunun bir depresyon hali olduğunu lisana getiren Akcanbaş, bu durumun tatilden sonra süratli formda gerilimli günlük yaşama geçişe verilen reaksiyondan ortaya çıktığını, 2 yahut 3 günde zaten düzelmesi gerektiğini belirtti.
Bu sorunun 2 haftadan uzun sürmesi halinde bir uzmandan yardım almak gerektiğine dikkati çeken Akcanbaş, “Bu süreçte, nedensiz halde daima hissedilen fizikî yorgunluk, konsantrasyon bozuklukları ve odaklanmada yaşanan zorluklar, inişli ve çıkışlı ruh hali, moralsiz hissetme, asabiyet, uyku sorunları yahut iştahta görülen değişiklikler, günlük faaliyetlere azalan ilgi görülebilir.” diye konuştu.
Akcanbaş, iş yerine intibak sürecinden en çok tatilde ağır programdan çıkanların, gerilimli işi yahut mesleği bulunanların, günlük hayatında tatmin olmayanların etkilendiğini anlattı.
Tatil dönüşü çalışanların işe adaptasyon sürecini atlatması için birkaç sistemin bulunduğunu vurgulayan Akcanbaş, “Çalışanlar, tatil sonrası çabucak işe başlamamalı, hafta sonları kısa tatiller yapmalı, hobilere ve toplumsal aktivitelere daha fazla değer vermeli, tatilde yaşanan hoş anıları düşünmeli ve rahatlama teknikleri kullanmalıdır.” tekliflerini paylaştı.
Akcanbaş, tatil sonrası depresyonun uzaması halinde kişinin özel hayatında gergin olabileceğini söyledi.
“Çalışanlar, işe kimi günler gitmemeye başlayabilir, günlük yapması gereken işleri aksatabilir yahut ferdî bakımını ihmal edebilir.” diyen Akcanbaş, bu durumlarda bir uzmandan dayanak almak gerektiğini belirtti.
İşverenler ve yöneticilerin bu süreçteki rolünden de bahseden Akcanbaş, şunları kaydetti:
“İşverenler tatilden yeni dönmüş elemandan yüksek performans beklememeliler. Çalışanların iş ve özel hayat istikrarına saygılı olmalılar. Tatile çıkmadan işlerinin bir kısmını arkadaşlarına devretmelerini sağlayarak dönüşlerinde büyük işi olmasını engellemeliler. Tatilden dönen çalışanlardan çabucak fazla mesai yapmalarını istememeliler. Günlük hayat istikrarlarını tekrar kurmalarına müsaade vermeliler. Patronlar çalışanları kaynaştıracak faaliyetler düzenleyerek toplumsal takviyesi güçlendirmek ismine adımlar atmalılar.”
“KİŞİDE DEPRESYONA DA YOL AÇIYOR”
Uzman klinik psikolog Dilara Boztepe ise tatil sonrasında işe adaptasyon sürecinde birçok kişinin sorun yaşadığını anlattı.
İşe dönüşte adaptasyon kahrı çeken insanlarda fizikî ve ruhsal belirtiler ortaya çıkabildiğine değinen Boztepe, “İşe dönüşlerde sorun yaşayan çalışanlarda daha çok iştahsızlık, uykuya dalmakta yahut uyanmakta zorluk çekme ve uyku kalitemizin bozulmasıyla ilgili durumlar olabiliyor. Birebir vakitte şahısta tükenmişlik hissi, olumsuz his denetiminde zahmet yahut korku, en kıymetlisi de gerilim halinde gözükebiliyor. Bu durumlar bireyde depresyona da yol açıyor.” tabirlerini kullandı.
İntibak sürecinin bütün hayatı etkilemesi ve uzun sürmesi durumunu “uyum güçlüğü” olarak adlandırdıklarına dikkati çeken Boztepe, insanların tatile bakış açısını değiştirmesi gerektiğini vurguladı.
Tatil sürecinin ömür doyumunu ve memnunluğu artıran tek neden olmadığının bilinmesi gerektiğinin altını çizen Boztepe, şöyle devam etti:
“Örneğin çalışma vakitlerinde ağır bir tempoda çalıştıktan sonra hafta sonları içtiğimiz bir kahve, sevdiklerimizle geçirdiğimiz birkaç saatlik vakit de bizim hayat doyumumuzu artırabilir. Yalnızca bunu uzun tatil süreçlerine yahut evreli tatil süreçlerine bağladığımızda biraz daha zihinsel olarak makûs hissediyoruz. Adaptasyon sürecinde zorluk yaşayan çalışanlar bunu özel hayatlarına da yansıtabiliyorlar. Başta öfke denetim bozukluğu olmak üzere bu olağan sorulara karşı bile tahammülsüzlük, bağlantı kurma isteğinin azalması, aile ve arkadaşlık bağlantılarında daha geri plana çekilme ve kendini izole etme halinde görülebiliyor.”
Öğrencilerin haftalık tatillerinden sonra okula adaptasyonlarının çok kolay olabildiğine işaret eden Boztepe, uzun yaz tatilinin akabinde bu sürecin çok kuvvetli atlatılabildiğini aktardı.
“HAFTA SONLARI MİNİK TATİLLER YAPABİLİRİZ”
Boztepe, yıllık müsaade ve tatilin akabinde işe dönüşlerde adaptasyon probleminden şikayet edenlere şunları tavsiye etti:
“İnsanlar tatil sonrası bir şeyleri uçlarda yaşayarak kendilerini kısıtlayıp ağır bir tempoya sokmamalı ve bu formda kendilerini bastırıp bütün vaktini işe vermemeliler. Vaktimizin birçoklarını iş yerinde geçiriyoruz ancak iş çıkışı arkadaşlarımızla bir kahve içebiliriz. Tatil sürecinin çabucak bitmediğini hissetmek için hafta sonları minik tatiller yapabiliriz. Çalışmadığımız günlerde spor yapıp açık havada yürüyebiliriz. Yani elhasıl kişi neyi seviyorsa kendine vakit ayırarak bir modül da olsun işten zihnen ve fizikî olarak uzaklaşmak yeterli gelebilir.”
