Sıra tekrar Lübnan’a mı geldi?
Yakın geçmişe kadar Lübnan’da ve bölgede kelam sahibi devlet dışı bir aktör olan Hizbullah kendini süratli bir çöküşün içinde buldu. İsrail, istihbarat konusunda adeta gösteri yaparak Hizbullah’ın önder ve komuta kademesini yok edip süratli bir sonun fitilini ateşledi. Hizbullah’ın Lübnan’ın güneyinden çekilme kuralı ile başlayan süreç, silahlı kanadının büsbütün feshedilmesine gerçek evriliyor.
Hamisi İran’ın da büyük ölçüde denklem dışında kalması ile Hizbullah, Lübnan siyasetinde de yalnızlaşıp daha dokunulabilir bir aktör haline geldi. Lübnan hükümeti, Hizbullah’ı yıl sonuna kadar silahsızlandırmayı öngören ABD teklifini onayladı. Lübnan ordusundan ağustos ayı sonuna kadar, devletin tüm silahlar üzerindeki inhisarını tesis edecek ve Hizbullah ile öbür tüm devlet dışı aktörleri silahsızlandıracak bir plan hazırlanması isteniyor. Resmi açıklamada, “tüm bu silahların hükümetin resmi denetimi altına alınması” tabiri yer alıyor. Bu telaffuz, Lübnan’ın egemenliği ve silahlar üzerinde devlet inhisarı üzere kulağa güzel gelen sözlerle sunuluyor.
Lübnan’ın bir ordusu olsa da bu ordu bırakın İsrail üzere dış güçlere rastgele bir direnç göstermeyi, iç güvenlik operasyonlarını bile yürütme kapasitesine sahip değildi.
İSRAİL ATEŞKESİ DAİMA İHLAL ETTİ
Kasım ayında İsrail ile Lübnan ortasında ateşkes sağlanmıştı. O vakitten beri, Lübnan tarafından tek bir ihlal görmememize rağmen, İsrail bu ateşkesi 4 binden fazla kere ihlal etti. Hâlâ güney Lübnan’da beş noktayı işgal ediyor.
Geldiğimiz noktada ne Lübnan ordusu ne de Hizbullah İsrail akınlarına karşılık verme niyet ve kapasitesinde değil. Bilakis ABD’nin önemli baskısı altında. Bunun sonucu olarak kabul edilen teklifte ABD’nin İsrail’i ateşkese uymaya ikna edeceği söyleniyor ancak İsrail’in buna uyacağına dair hiçbir garanti yok. Garantilerin yokluğunda Hizbullah, “Kesinlikle silahsızlanmayacağız” diyor. Düşmanınızın size saldırmayacağına dair sağlam sistemler yoksa bu türlü bir koşulu kabul etmek yok olmak dahil bütün olasılıklara açık olmak demek.
Hizbullah, İsrail’in Lübnan’ın güneyini işgal etmesinden sonra bir direniş gücü olarak ortaya çıktı. Çoğunlukla Şiilerden oluşan Güney Lübnan halkı bir daha o işgali yaşamak istemiyor. İsrail tehdidi eskisinden daha güçlü ve cüretkâr. İsrail’in Güney Lübnan’ı tekrar işgal etmesinin önündeki tek pürüzün Hizbullah’ın varlığı, silahları ve savaşma iradesi olduğu açık.
YENİDEN İÇ SAVAŞ MI?
ABD ve İsrail’in planı ordu ile Hizbullah’ı karşı karşıya getirip Lübnan’ı zayıflatmak ve ülkeyi daha kolay işgal etmesini sağlamak olabilir. Gaye yeni bir istikrarsızlık yaratmak, hatta iç savaşı tetiklemek. Hizbullah silahsızlandırılırsa Lübnan’da istedikleri üzere hareket etmelerinin önünde hiçbir pürüz kalmayacak. Bunu yapamazlarsa ikinci senaryo, Lübnan’ı iç çekişmelerle zayıflatmak.
Silahsızlandırma projesi muvaffakiyete ulaşsa bile muhtemelen İsrail, Lübnan’a saldırmaya devam edecek. Bunun örneklerini Suriye’de gördük; ülkede rejim değişti, yeni hükümet İsrail ile dost olmak istediğini açıkça belirtti. Buna rağmen İsrail, Suriye’nin tüm büyük askeri tesislerini bombaladı, ordusunu yarım asır geriye götürdü, bir ay evvel devlet başkanlığı sarayını bile vurdu. Üstelik Suriye’nin geçici Devlet Başkanı, İsrail ile normalleşmek için İbrahim Anlaşmaları’nı imzalamaya hazırlanırken. Batı Şeria ve FKÖ örnekleri de önümüzde. Teslimiyet maalesef tam manasıyla bir tahlil getirmekten uzak.
Bu karar siyasi krizleri de tetikleyebilir. Hizbullah bakanlarını geri çekebilir, bu da hükümeti düşürebilir. Sokak çatışmaları yaşanabilir, iç savaş olabilir. Suriye’de selefi kümelerin bilhassa azınlıklara karşı akınlarının benzerinin Lübnan’da da yaşanmasından halk kaygılı.
Güney Lübnan’da yaşayan beşerler Lübnanlıdır. Bu beşerler teknik olarak hükümet tarafından temsil edilmelidir. Lakin Lübnan, ordusunu bu insanları Amerikan emperyalizmi ve daima İsrail saldırganlığından korumak için kullanmak yerine, halkın kendini savunma imkânlarını elinden almak için kullanıyor. Bu tabloyu bölgede, ülke ülke tekrarlanan bir model olarak görüyoruz: ABD tarafından yerleştirilen ya da güçlendirilen kukla hükümetler, Amerikan emperyalizmine ve İsrail hegemonyasına hizmet ediyor. Artık de bunun Lübnan’da yaşandığını görüyoruz. Son gelişmeler, Batı ve İsrail için Hizbullah’ı yok etmek ismine bir fırsat mı yoksa Pandora’nın kutusu mu açılıyor daima birlikte göreceğiz.
HİZBULLAH MEYDAN OKUDU
Lübnan’da silahsızlanma tartışmaları sürerken Hizbullah lideri Naim Kasım, Beyrut idaresine sert çıktı. Kasım evvelki gün Lübnan hükümetini örgütün silahsızlandırılmasına ait teşebbüsleri nedeniyle ülkeyi İsrail’e teslim etmekle suçladı ve “Direniş, saldırganlık devam ettiği, işgal sürdüğü sürece silahlarını teslim etmeyecek. Gerekirse ABD-İsrail projesine karşı savaş vermeye hazırız” dedi.
Her türlü iç çatışmadan da hükümetin sorumlu olacağını söyledi. Lübnan Başbakanı Nevvaf Selam ise Hizbullah başkanının açıklamalarını kabul edilemez olarak nitelendirdi ve bunun “örtülü bir iç savaş tehdidi” olduğunu söz etti.
