Sezon başlarken sektörde olumsuz çalışma koşulları ve yetersiz haklar gündemde: Turizmde sessiz çığlık

Türkiye’de 2025 turizm döneminin başlamasıyla bölümdeki çalışanların hakları ve çalışma şartları da şimdiden tartışılmaya başlandı. Oteller, tatil köyleri, restoranlar ve cümbüş tesisleriyle Türkiye’nin en ağır işgücü talebini yaratan bölümde düşük fiyatlar ve ağır çalışma saatleri kesimdeki esas kronik sorunlar arasında. Dev-Turizmİş Başkanı Özdemir, 10 ülkeden ucuz işgücü getirildiğini belirterek dalda insani çalışma şartları talep etti. Patronlara nazaran ise dal haksız yere eleştiriliyor.

Turizmde yeni döneme ait beklentiler yüksek. Dünya Seyahat ve Turizm Konseyi’ne nazaran, 2025’te kesim Türkiye iktisadına yaklaşık 5.2 trilyon lira katkı sağlayacak ve 3.3 milyon şahsa istihdam yaratacak. Hükümet de bu yılki turizm gelir maksadını 64 milyar dolar olarak açıkladı. Lakin bu büyümenin çalışanlara nasıl yansıyacağı, kesim temsilcileri ile sendikalar ortasında sert bir tartışmanın fitilini ateşledi.

Devrimci Turizm İşçileri Sendikası (Dev-Turizm-İş) Başkanı Turgay Özdemir’e göre milyonlarca turizm çalışanı, minimum fiyata yakın maaşlarla, çok mesaiye zorlanarak ve birçok vakit barınma ve yemek üzere temel gereksinimlere dahi erişemeden dönemlik işlere mahkûm ediliyor. “Turizm personelleri günde 8 saatin çok üzerinde çalıştırılıyor. Fiyatlarını almak için yıllarca süren davalar açıyorlar” diyen Özdemir, sendikalı çalışanların de sistematik biçimde dışlandığını belirtiyor.

HAKSIZ ELEŞTİRİ

Özdemir ayrıyeten patronların, “Kalifiye eleman bulamıyoruz” biçimindeki şikâyetlerine, “Ucuz ve vasıfsız işgücü ithal ediliyor. Halbuki milyonlarca lira kâr açıklayan otellerde çalışanlar o otellerde tatil bile yapamıyor” diyor. Türkiye Otelciler Federasyonu Lider Yardımcısı Mehmet İşler ise birçok bölüme nazaran daha düzgün çalışma şartları sunulduğunu savunarak “Bu kesimde çalışanların haklarının ödenmesi konusunda büyük ilerleme kaydettik. Kendi insanımız bu işlerde çalışmak istemiyor. Asya’dan gelen iş gücü hem daha kıymetli hem de daha kısa müddette ülkesine dönebiliyor. Koşullarımız berbat olsa kimse bir gün bile kalmaz. Sendikaların kesimi makûs gösterme uğraşı, aslında daha fazla tesir alanı yaratma dileğiyle ilgili” diye konuşuyor. İşler, turizmcilerin yaşadığı ekonomik zorluklara da dikkat çekerek işçi sarfiyatları, güç ve besin maliyetlerindeki artışın bölümün kârlılığını düşürdüğünü kelamlarına ekliyor ve şunları söylüyor:

“Dövizle gelir elde etmemize karşın, artan sarfiyatlar nedeniyle ortadaki fark cepten gidiyor. Kredi faizleri çok yüksek. Bu ortamda bırakın yatırım yapmayı, mevcut borçlarımızı ödemekte zorlanıyoruz.”