Revize üstüne revize ettiler: Enflasyon hedefi bakkal defterine döndü!
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, Kayseri’deki sunumunda “Haziran 2024’te başlayan dezenflasyon süreci kesintisiz devam ediyor” dedi. Karahan, “Enflasyonun yıl sonunda iddia aralığımızın içinde kalmasını bekliyoruz” açıklamasında bulundu.
TCMB Başkanı, elde ettikleri ”nitelikli ve vakitli bilgileri karar alma süreçlerinde kullandıklarını”, ”reel dal temsilcileriyle tesirli bağlantı kurduklarını” belirtti. “Fiyat istikrarı sağlanana kadar sürdürülecek sıkı para siyaseti duruşu, talepte dengelenme ve Türk Lirası’nda gerçek pahalanma vasıtasıyla dezenflasyon sürecini destekleyecektir” diye konuştu.
‘ZIRT PIRT REVİZE EDEMEYİZ’ SÖZLERİ
Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, sırf 3 ay evvel, 29 Nisan 2025 tarihinde katıldığı bir canlı yayında “Biz yatırım bankası değiliz, devletiz. Zırt pırt sayı revize edemeyiz” demişti. Lakin gerçekler farklı bir tablo çiziyor. Şimşek, Eylül 2024’te “2025’in sonunda enflasyonu yüzde 20‘nin altına indirebileceğimize ‘samimi‘ halde inanıyorum” tabirlerini kullanmıştı.
Kasım 2024’te 2025 yılı için yüzde 21 olarak belirlenen enflasyon varsayımı kısa müddette revize edildi. Ocak ayında Şimşek’in toplumsal medya hesabında yaptığı açıklamalarla bu oran yüzde 27,1‘e yükseltildi. TCMB ise 7 Şubat’ta 2025 yıl sonu enflasyon beklentisini yüzde 24‘e revize etti.
Bu kestirimlere paralel halde minimum fiyat artışı da 2024 yılı enflasyonuna nazaran değil, 2025 yılı beklentilerinin daha düşük olması nedeniyle yüzde 30’da kaldı.
YURTTAŞ TCMB’YE İNANMIYOR
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın temmuz ayında açıkladığı beklenti anketine nazaran, hanehalkının 12 ay sonrası için öngördüğü enflasyon yüzde 54,5 düzeyine çıktı. Bu oran, TCMB’nin resmi kestirimi olan yüzde 24’ün epey üzerinde yer aldı. Öte yandan, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı mevcut yıllık enflasyon verisi yüzde 35,05 olarak kayıtlara geçti.
TÜİK’in enflasyon hesaplamasında kullandığı husus fiyat listesini artık yayımlamaması, dataların güvenilirliği konusunda tartışmaları beraberinde getirdi. Lider Erhan Çetinkaya, bu değişikliği “Geçmişte açıklanan unsur fiyatlarının bir gösterge niteliği yoktu. Bu sebeple artık bu fiyatları yayınlamıyoruz” kelamlarıyla savundu. Fakat enflasyonun halk üzerindeki tesirinin belirginleştiği bir devirde bu şeffaflık eksikliği, kamuoyunda reaksiyonla karşılandı. Bağımsız araştırma kümesi ENAG ise temmuz ayı prestijiyle yıllık enflasyon artış oranını yüzde 68,68 olarak açıkladı.
WALL STREET TCMB’YE KATILMIYOR: TÜM BANKALAR DAHA KARAMSAR
Türkiye İstatistik Kurumu datalarına nazaran yıllık enflasyon yüzde 35,05 düzeyindeyken, TCMB’nin yıl sonu enflasyon beklentisi yüzde 24 düzeyinde. Lakin dünyaca ünlü bankaların Türkiye yıl sonu enflasyon beklentileri en başta TÜİK’i kaynak olarak kullandıkları araştırmalarda dahi TCMB’nin üzerinde yer alıyor:
- Bank of America (BofA): Yüzde 28,1
- Citi: Yüzde 30
- Barclays: Yüzde 30,8
- Morgan Stanley: Yüzde 30
- HSBC: Yüzde 30
- BBVA: Yüzde 29
- J.P. Morgan: Yüzde 26
- Goldman Sachs: Yüzde 25,8
Bu bilgiler, hem yerli hem de yabancı uzmanların TCMB’nin “kesintisiz dezenflasyon” telaffuzuna temkinli yaklaştığını ortaya koyuyor. Daima revize edilen maksatlarla gerçekleşen datalar ortasındaki fark, hükümetin enflasyonla çabada yaşadığı itimat problemini derinleştiriyor.
Öte yandan, yıl sonu siyaset faizi için öngörülen düzeyler, enflasyondaki düşüş sürecine yönelik önemli riskler barındırıyor. Merkez Bankası’nın uzun müddettir çift haneli düzeylerde tuttuğu siyaset faizi, enflasyonda beklenen gerilemeyi sağlayamadı. Türkiye, dünyada en yüksek siyaset faizi uygulayan ikinci ülke olmasına rağmen, bu faiz oranlarının enflasyon üzerindeki tesiri sonlu kalıyor.
