Orta Asya’da Güney Kıbrıs’ı tanıma yarışı
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ni tanımayan Türkmenistan; Kazakistan’ın ve Özbekistan’ın akabinde Güney Kıbrıs Rum İdaresi nezdinde birinci defa büyükelçi atadı. Cumhuriyet’e konuşan Kıbrıs Türkü Prof. Dr. Soyalp Tamçelik, “GKRY’yi tanımayan başka Türk Cumhuriyetlerinin de ileride tanıması pek olasıdır. Türk Cumhuriyetlerinin GKRY ile ikili bağlarda bulunması ve diplomatik misyon ataması Türkiye’nin KKTC’yi tanıma davetlerini değersizleştirdi” dedi.
Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) üyesi Kazakistan ve Özbekistan’ın Güney Kıbrıs Rum Kesimi’ni (GKRY) resmen tanıyıp büyükelçi atamasının akabinde bu sefer de TDT’de gözlemci üye statüsünde bulunan Türkmenistan GKRY’ne büyükelçi atadı. Ankara’nın TDT içindeki ağır eforlarına rağmen Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ni (KKTC) tanımamakta direnen Orta Asya Türk Cumhuriyetlerinin GKRY ile bağlarını geliştirmesi dikkat çekti. Mevcut idarenin muhalefet tarafından yetersiz bulunan ‘Kıbrıs politikası’ yeni bir çatlak doğurdu. GKRY Dışişleri Bakanı Konstantinos Kombos, Türkmenistan Büyükelçisi Toli Komekov’u kabulünde yaptığı açıklamada atamayı, ‘ikili alakaların geliştirilmesi yolunda değerli bir aşama’ olarak kıymetlendirdi.
‘ULUSAL ÇIKARLAR’
Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Memleketler arası Bağlantılar Bölümü’nden Kıbrıs Türkü Prof. Dr. Soyalp Tamçelik mevzuya ait Cumhuriyet’e yaptığı değerlendirmede, “Böylece Türk Cumhuriyetlerinden üçü, GKRY ile diplomatik bağ tesis ederek KKTC’yi tanımadığını tescillemiş oldu. GRKY’yle resmi bağlantı tesis eden Türk Cumhuriyetleri, Türk Dünyası’nın ortak sorunlarından fazla kendi ulusal çıkarlarına kıymet verdiklerini gösterdiler. GKRY’yi tanımayan öbür Türk Cumhuriyetlerinin de ileride tanıması pek muhtemeldir” dedi.
KAZAKİSTAN’IN TUTUMU ‘KABUL EDİLEMEZ’
Söz konusu ülkelerin politik çıkarlarını öne çıkarmalarının, milletlerarası toplumla işbirliği yapıp; güç, finans, yatırım ve gibisi mevzularda dış tesirlere açık olmalarının onları GKRY’ni tanımaya sevk ettiğini belirten Tamçelik, “Türk Cumhuriyetleri, KKTC’yi tanımakla ödeyecekleri bedeli GKRY’yi tanımayarak ödemek istememektedirler. Lakin Kazakistan’ın GKRY’ye atadığı Büyükelçi Nikolay Zhumakanov’un Rumların savunduğu tezlere dayanak vermesi ve ‘Kazakistan, Kıbrıs Cumhuriyeti’nin memleketler arası alanda tanınan hudutları içindeki egemenliğini ve toprak bütünlüğünü kararlılıkla desteklemektedir’ demesi de kabul edilemez” diye konuştu.
‘ÇIKAR ALAKASINDAN FAZLASI’
Tamçelik, “Türk Cumhuriyetlerinin GKRY ile ikili ilgilerde bulunması ve diplomatik misyon ataması Türkiye’nin KKTC’yi tanıma davetlerini değersizleştirdi. Türkiye’nin Birleşmiş Milletler’de (BM) 3 devir boyunca KKTC’nin tanınması için davette bulunmasından sonra Türkmenistan’ın buna prestij etmeyerek GKRY’ye büyükelçi ataması KKTC’den fazla Türkiye’ye, Türk tezlerine ve çıkarlarına karşı durduğunu gösterdi” sözlerini kullandı. Türk Cumhuriyetlerinin GKRY’ni tanımasının kolay bir çıkar alakası yahut tüzel bir süreçten daha fazlası olduğunu vurgulayan Tamçelik, “GKRY’nin tanınması demek Kıbrıs Adası özelinde Türk tarafının varlığına, Türkiye’nin ulusal çıkarlarına, deniz yetki alanlarının paylaşımına, hidrokarbon kaynaklarının çıkartılmasına, Doğu Akdeniz’deki haklarına ve bölgedeki istikrarlara karşı durmak demektir. Görüleceği üzere bu hareket, salt bir tanıma ve tanımama sıkıntısı değildir” değerlendirmesinde bulundu.
