‘Ormanlarımız şiddetli bir stres altında’
Meteoroloji Genel Müdürlüğü bilgilerini kıymetlendiren İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Orman Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Ufuk Özkan, uzun devir ortalamalarına nazaran Türkiye geneli azamî sıcaklıklarda 3,2 santigrat derece artış ve tekrar Türkiye geneli ortalama sıcaklıklarda da yüzde 15’lik bir artış olduğunu, yağışlarda en az yüzde 30’luk bir azalma yaşandığını belirtti. Bu değişimin ormanlar üzerindeki su gerilimini artırdığını kaydeden Dr. Özkan, “Bu veriler, yalnızca iklimsel değişimleri değil; tıpkı vakitte orman ekosistemleri üzerindeki olumsuz tesirlerini de gözler önüne seriyor. Kritik bir eşikteyiz. Ormanlarımız şiddetli bir gerilim altında. Lakin önlemli olup süreci güzel yönettiğimiz sürece bu gidişatı engelleyebiliriz” dedi.
‘YANGINLAR ARTIK ÇOKLU AFET KRİZİ’
Özellikle 2021 yılında yaşanan büyük yangınların akabinde Türkiye’de orman yangınlarına bakış açısının değiştiğini belirten Dr. Özkan, “Artık orman yangınları yalnızca bir etraf felaketi değil; su temini, biyolojik çeşitlilik, besin güvenliği ve insan ömrünü tehdit eden çoklu bir afet krizidir. Ormanlar yalnızca ağaçlardan ibaret değil; toprak müdafaa, mikroklima düzenleme, biyolojik çeşitlilik sağlama, karbon yutağı oluşturma üzere hayati fonksiyonlara sahiptir. Yangın sonrası bu hizmetler önemli oranda yok oluyor ve ormanın kendini yenileme süreci, bölgenin özelliklerine ve orman yapısına bağlı olarak yıllar alabiliyor” diye konuştu.
‘ÇAM AĞAÇLARI YERİNE MEYVE AĞAÇLARI DİKMEK TAHLİL DEĞİL’
Yangın riski gerekçesiyle iğne yapraklı çeşitlerin yerine zeytin, incir üzere meyve ağaçlarının dikilmesi istikametindeki tekliflere değinen Dr. Özkan, bu yaklaşımın önemli ekolojik riskler barındırdığına dikkati çekti. Dr. Özkan, “Ege ve Akdeniz üzere bölgelerde binlerce yıllık ekolojik rekabet sonucunda çam üzere iğne yapraklı tipler baskın hale gelmişlerdir. Bu çeşitlerin yerine ziraî hedefli meyve ağaçlarını dikmek, orman ekosisteminin yerini tutmamaktadır. Zeytinlikler bir orman değildir ve ormanın sunduğu bütünsel ekosistem hizmetlerini karşılamaz” dedi.
‘YANGINLAR MEVSİMSEL DEĞİL, DAİMA BİR RİSK HALİNE GELDİ’
İklim değişikliğinin tesiriyle orman yangınlarının artık yalnızca yaz aylarına has bir tehdit olmaktan çıktığını belriten Dr. Özkan, “Yılın geneline yayılmış bir risk idaresi ve gayret süreci bizleri bekliyor. Bu nedenle tüm paydaşlar, bilhassa kentlerin ormanla kesiştiği noktalarda daha dikkatli olmalı. Vatandaşlarımız da bu mevzuda daha hassas davranmalı ve kamu kurumlarına dayanak olmalı. Afet meydana gelmeden evvel tehlikeyi tanımlayıp, risk tahlilini yaparak gerekli planlamaları yapmalıyız. Riskleri bertaraf etmek, afetle yüzleşmekten çok daha az maliyetlidir. Bu bakış açısıyla hem doğayı hem de toplumumuzu koruyabiliriz” diye konuştu.
