OGM’nin yangın harcamaları 4 yılda üç katına çıktı: İhale yöntemi değişti, masraf katlanarak artıyor
Orman Genel Müdürlüğü’nün (OGM) orman yangınları kapsamında hava araçlarına harcadığı fiyat, 4 yılda üç katına çıktı. Bunun sonucunda OGM, 2025 yılı için ihale tekniğini değiştirdi. OGM uzmanları, değişikliğin işe yaramayacağını, 2025 yılında masrafların en az iki katı artacağını öngördü. OGM’nin 2025 yılında orman yangınlarıyla uğraş kapsamında kullandığı 14 İHA (İnsansız hava aracı) için 94 çalışanına ek olarak 105 işçi alımı yapması da dikkat çekti. Yeni çalışanların OGM’ye maliyetinin yıllık 157 milyon 500 bin lira olacağı kestirim ediliyor.
Yurdun dört bir yanında doğayı, çevreyi ve yurttaşları ziyadesiyle etkileyen orman yangınları meydana gelmeye devam ediyor. Orman Genel Müdürlüğü’nün (OGM) ise yangınlarla çaba kapsamında yeterliliği sorgulanıyor. OGM’nin harcamaları dikkat çekiyor. OGM, yangınla gayret kapsamında hava araçları için 2020’de 46 milyon dolar harcadı. Bu harcama, 2024 yılında yaklaşık üç katlık bir artışla 132 milyon dolara yükseldi. Daha sonra OGM, 2025 yılı için yıllardır uyguladığı uçak ve helikopterlerin kiralanmasında uygulanan ihale metodunu değiştirdi. Fiyat bakımından kamu faydası oluşturması yahut orman yangınlarına yönelik müdahalelerde daha tesirli olunması beklentisi yaratan değişiklik, OGM uzmanlarına nazaran pek de tesirli olmayacak. Edinilen bilgilere nazaran birinci 8-9 aylık uçuş dataları kapsamında hava aracı masraflarının 2025 yılında en az iki katı artması bekleniyor.
14 İHA’YA 199 ÇALIŞAN
OGM, İHA (İnsansız hava aracı) kullanımı kapsamında da dikkat çeken bir atak yaptı. Orman yangınlarıyla uğraş kapsamında 2024 yılında 10 adet İHA kullanan OGM, mevcut çalışanı ortasından İHA konusunda bilgisi ve yeteneği olan mühendis ve orman muhafaza memuru üzere farklı mesleklerden 94 çalışanı eğitti. 2024 yılının birinci aylarında uzun periyodik eğitim alan işçi, İHA pilotu ve İHA teknik işçisi olarak çalışmaya başladı. 2025’te faal kullanılan İHA sayısını 14’e yükselten OGM, 28 Nisan’da kontratlı olarak 30 İHA pilotu ve 75 İHA teknik işçi alımı için ilan açtı. Mevcut kullanımdaki 14 İHA için şimdiki olarak toplamda 199 işçi bulunurken, yeni alınan 105 çalışanın OGM’ye yıllık maliyetinin 157 milyon 500 bin lira olacağı kestirim ediliyor. Tassarruf önlemlerine rağmen hazırda bulunan 94 çalışanın üzerine ek işçi alımı yapılması ise israf tenkitlerine neden oldu.
İHALE SİSTEMİ NASIL DEĞİŞTİ?
Orman Genel Müdürlüğü (OGM), bu yıl için ihale usulünü değiştirmeden evvel 1,5 saat uçuş garantisi ve havuz sistemi kullanılıyordu. Hava araçlarının yakıtları, pilot ve yardımcı çalışanlarının konaklaması üzere lojistiklerinin tamamı ihaleyi alan firma tarafından karşılanıyordu. Mukavele sonunda ise her bir hava araçlarının garanti uçuş mühletleri alınarak havuz sistemine aktarılıyordu. İhale formülünün değiştirilmesinin akabinde uçuş garantisi ve havuz sistemi uygulamasına son verildi. ‘Uçtuğun kadar ücret’ uygulamasına geçildi. Hava araçlarının yakıtları, pilot ve yardımcı işçilerinin konaklaması üzere lojistiklerinin tamamı uçak ve helikopterlerin kiralanmasından farklı olarak ihale edilmeye başlandı.
