Moskova ve Kiev, İstanbul’da barışacak: ‘İstanbul önerisi sürpriz değil’
Üç yılı aşkın müddettir devam eden Rusya-Ukrayna savaşında barış arayışları sürat kazanırken Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’den dikkat cazip bir çıkış geldi. Putin, Ukrayna ile direkt ‘önkoşulsuz’ barış görüşmelerinin 15 Mayıs’ta İstanbul’da tekrar başlatılmasını teklif etti. Türkiye’nin NATO Gayriresmi Dışişleri Bakanları toplantısına Antalya’da konut sahipliği yapacağı tarih olan 15 Mayıs’ın önerilmesi dikkat çekerken Kremlin lideri, bu kapsamda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile bir görüşme gerçekleştirmeyi planladığını duyurdu.
Putin’in davetine cevap veren Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, “Rusların nihayet savaşı sona erdirmeyi düşünmeye başlaması olumlu bir işarettir. Tüm dünya uzun vakittir bunu bekliyordu. Rastgele bir savaşı hakikaten sona erdirmenin birinci adımı ise ateşkestir. Öldürmeye bir gün bile devam etmenin hiçbir manası yok. Rusya’nın yarın, 12 Mayıs’tan itibaren tam, kalıcı ve sağlam bir ateşkesi onaylamasını bekliyoruz ve Ukrayna görüşmeye hazır” tabirlerini kullandı.
ERDOĞAN: MEMNUNİYETLE KARŞILADIK
Öte yandan dün Kremlin lideri Putin ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın gerçekleştirdiği telefon görüşmesinde bu mevzu ele alındı. Erdoğan görüşmelerinin kaldığı yerden İstanbul’da devam etmesi tarafındaki açıklamasının memnuniyetle karşılandığını, Türkiye’nin kalıcı tahlile ulaşmayı sağlayacak müzakerelere mesken sahipliği yapmaya hazır olduğunu söz etti.
3 GÜNLÜK İŞ DEĞİL
Konuya ait Cumhuriyet’e değerlendirmede bulunan dış siyaset uzmanı Barış Adıbelli, İstanbul teklifinin ‘sürpriz’ olmadığını belirterek bir hafta evvel ABD’nin ‘arabuluculuktan çekildiğini’ anımsattı. Uzun müddettir bu iş üzerinde çalışan bir grup olduğuna dikkat çeken Adıbelli, “Çünkü bu, 3 gün içerisinde yapılacak bir şey değil. Bu türlü diplomatik ehemmiyeti olan bir hususun ön hazırlığı olduğunu düşünüyorum. Vakit olarak kestiremeyiz lakin 1 haftadır masada olduğunu iddia edebiliyoruz. Bunun gerisinde bir süreç var. Devletler ortasında sürpriz yok” dedi.
TÜRKİYE’NİN STRATEJİK POZİSYONUNU TEKRAR AYARLAMA
Ukrayna ve Rusya Dışişleri Bakanlarının heyete başkanlık edeceklerini düşündüğünü söz eden Adıbelli, “Trump, bunun Türkiye’de olmasına ısrar etti. Diğer stratejik istikametleri de var. Son devirlerde Türkiye’nin Batı’ya, AB bağlamında Batı’ya ve bilhassa ortak güvenlik, ordu sıkıntısında daha fazla Batı’ya hakikat kayması Rusya’da rahatsızlık yarattı. Münasebetiyle Türkiye’yi ön plana çıkararak bir rol oynatmak, Türkiye’nin tarafsız kalma, arabuluculuk misyonunu sürdürmesine bir nevi katkıda bulunma atağı de var. Türkiye’nin stratejik pozisyonunu tekrar ayarlama olarak da bunu görmek lazım. Ben bu ikincisine daha fazla ehemmiyet veriyorum. Zira Türkiye burada AB ile hareket edip, Ukrayna’ya, Rusya’ya karşı bir güvenlik yapısının kesimi olması demek, Rusya’nın en değerli başarısızlığı olarak ortaya çıkacak. Hatırlarsak, Rusya geçen yıl ‘Türkiye’nin arabuluculuk misyonu bitti’ demişti. Burada Türkiye kilit bir rolde. Biri, ortak güvenlikte oynayacağı rol; ikincisi, Batı Asya’daki gücün Avrupa’ya taşınması. Rusya Türkiye’yi doğalgaz merkezi yapmak istiyor. Bunun için Türkiye’nin dostluğunu kaybetmemek ismine tekrar masaya geri döndü” sözlerini kullandı.
‘AVANTAJ RUSYA’DA’
Türkiye’nin bir NATO ülkesi olarak o kadar da ‘tarafsız’ bir tavır sergilemediğini vurgulayan Adıbelli, barıştan sonra Avrupa’nın ortak bir güvenlik mimarisine geçmesi ve Türkiye’nin bu çerçevede üstleneceği rolün Rusya tarafından dikkate alındığını söyledi. Öte yandan bugün ‘Kırım’ın ABD tarafından tanınıyor’ olmasının bile Moskova için bir zafer olduğunu söyleyen Adıbelli, Putin’in teklifine Kiev’den gelen karşılığı ise şöyle yorumladı: “Ukrayna bunu sabote etmeden gelir mi? Zelenski kabul etti deniyor fakat bunu çok isteyerek yaptığını düşünmüyorum. Bu bağlamda ne yapılabilir? Birleşmiş Milletler nezaretinde ateşkes istenebilir. Sorun, tarafların kalıcı barışa ulaşıp ulaşamayacakları. Şu anda avantajlı taraf Rusya. Bir ölçü toprak Ukrayna’dan eline geçti. Artık Kırım devre dışı kaldı. Odessa’yı da aldığı vakit Ukrayna zati Karadeniz’e çıkamıyor.”
