Mehmet Uçum açıkladı: Türk vatandaşlığına yeni tanım mı geliyor?
Cumhurbaşkanı Başdanışmanı ve Hukuk Politikaları Kurulu Başkanvekili Mehmet Uçum, iktidarın ‘Terörsüz Türkiye’ ismi altında yürüttüğü ve terör örgütü PKK’nin kendini feshederek sembolik olarak silah yakmasıyla devam eden sürece ait dikkat çeken bir açıklamada bulundu.
Habertürk’e konuşan Uçum, Anayasa’daki Türk vatandaşlığı tarifinin değiştirilebileceğini söyleyerek ”Türk vatandaşlığı tarifinin bir türel bağ olarak anayasada çok daha vurgulu yapılması, ‘Etnik kimliğine ve dini aidiyetine bakılmaksızın Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ne hukuken bağlı olan herkes Türk vatandaşıdır’ formunda bir hüküm konulması söz konusu olabilir” dedi.
“BU BİR DEVLET İNİSİYATİFİDİR”
Mehmet Uçum, sürece ait yaptığı açıklamalarda şu sözlere yer verdi:
”Türkiye’ye yönelik terör tehdidi birinci başladığından itibaren terörün tasfiyesi, Ulusal Devlet güçleri ve demokratik iradenin daimî amacı olmuştur. Daha önce de bu amaca ulaşmak için güvenlik pratiği dışında tekraren atılımlar yapıldığı biliniyor. Münasebetiyle “Terörsüz Türkiye Hedefi” adı verilen bu yeni evre, terörü bitirmeye ilişkin özellikle Cumhurbaşkanı Erdoğan yönetimlerinde devletin geliştirdiği çok istikametli ve çok katmanlı stratejinin son evresi olarak görülmelidir.
Bu son aşamanın 2024 Ekim ayıyla birlikte başlaması birçok koşulun bir ortaya gelmesinin sonucudur. Bunlardan kimilerine değinirsek: ülke içinde terörle çaba pratiklerinin kesintisiz sürdürülerek başarıya ulaşması, terör vesayetinin tasfiyesi için siyasi ve türel kararlılığın büyük güç kazanması, bölgedeki terör odaklarından Türkiye’ye yönelik tehdide karşı hudut ötesi inançlı alanların oluşturulması, bölgede hesabı bulunan ve terör örgütünün unsurlarını Türkiye aleyhine kullanmaya çalışan güçlere karşı fiili ve diplomatik muvaffakiyetler elde edilmesi ve yıllar alan hazırlıkların olgunlaşması öne çıkarılabilir.
“SÜRECİN İSMİ; ÇÖZÜM DEĞİL, GEÇİŞ SÜRECİDİR”
Temel fark, terörle gayretin hem faal hem takviye unsurlarına yönelik pratiklerini kesintisiz ve kararlı bir biçimde yürüterek bu yeni aşamayı başlatmak oldu.
Yani bu sürecin adı, öncekine misal şekilde bir “çözüm süreci” değil; bir “geçiş süreci”dir.“
Terörsüz Türkiye”ye geçişe ait bir devlet inisiyatifi ortaya kondu ve bir devlet siyaseti olarak bu geçiş süreci yönetiliyor. Geçiş sürecinin ön şartları olarak terör örgütünün feshi gerçekleşti ve silah bırakma kararı alındı. Fesih ve silah bırakma kararıyla geçiş süreci somut olarak başladı. Artık geçiş sürecini başarıyla tamamlamak için yapılan çalışmalar söz bahsidir.
“TERÖRSÜZ TÜRKİYE DEVRİMCİ DÖNÜŞÜM DÖNEMİDİR”
Türklerin ve Kürtlerin kardeşliğini ve birliğini kırk yıldır gaye alan terörü her manada ve her mecrada sonlandırmak, demokratik siyasetin sırtındaki yükleri atar. Bu nedenle terörün aksiyonuna, lisanına, vesayetine, örgütüne her yerde ve her şartta son vermek için ilgili ve duyarlı herkesin yaptığı çalışma büyük bir değere sahiptir.
En önemlisi, terör vesayetinden kurtulan aktörlerin bağımsız demokratik siyaset yapma imkânına kavuşmasıdır. Bu imkânın değerini bilmek ve yanlışsız kıymetlendirmek son derece önemlidir. Terör riskinin ortadan kalkması demokratik siyasetin fikrî alanını genişletir.
Aktif terör faaliyetinin sona ermesi takviye unsurların faaliyetini de bitirir. Bu çerçevede hukuk sınırları içinde yer alma imkânı bulacak enformel yapılara karşı operasyon ve kayyum üzere önlemlere ihtiyaç ortadan kalkar.
Terörün sonlandığı koşullarda Türkiye’nin coğrafi bütünlüğünü, siyasi birliğini, iç ve dış güvenliğini koruyan ve güçlendiren, Cumhuriyetin temel prensiplerine ve demokratik birikime dayanan, herkesin eksiklik duymadan sahiplendiği yeni bir anayasayı hayata geçirmenin koşulları daha fazla olgunlaşır.
“ETNİK DEĞİL, HUKUKSAL BAĞ OLDUĞU DAHA AÇIK İFADE EDİLEBİLİR”
Önce Kürt sıkıntısının ne manaya geldiğini ortaya koyalım. Türkiye’de 1980’e kadar geçen Cumhuriyet tarihimiz boyunca Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yaşanan çeşitli olumsuz pratikler ile tarihî, kültürel, sosyolojik, ekonomik ve siyasi tartışmalar Türkiye demokrasi tarihinin gelişim sürecinde ve derin münakaşalarında daima önemli bir yere sahip oldu. “Doğu Sorunu” yahut “Kürt Meselesi” üzere adlandırmalar bu süreçte vakit zaman öne çıktı.
Demokrasi tarihimizi askıya alan en kara dönemlerden 12 Eylül faşizmiyle birlikte devreye sokulan Kürtlerin reddi ve inkârı teşebbüsleri ise bir “iç Kürt sorunu” tanımı yapılmasına neden oldu.
Ret ve inkâr politikalarının bitirildiği Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yönetimlerinde Kürtler; kimliklerinin tanınması, anadilleri önündeki yasakların kaldırılması, akademik ve kültürel haklar, bölgesel kalkınma, ekonomik refah ve toplumsal adalet imkânlarına kavuştu. İçeride terörün bitme noktasına gelmesiyle de huzurlu bir ortam oluştu.
Elbette demokrasinin geliştirilip güçlendirilmesi ve yeni anayasa kapsamında her vakit pahalandırılacak bahisler olur.
Bu kapsamda;
Türk vatandaşlığı tarifinin bir tüzel bağ olarak anayasada çok daha vurgulu yapılması, “Etnik kimliğine ve dini aidiyetine bakılmaksızın Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ne hukuken bağlı olan herkes Türk vatandaşıdır” formunda bir hüküm konulması söz konusu olabilir.
”BAŞKA LİSANLARIN TAHSİLİNE AİT KANUNLAR DÜZENLENECEK”
Türkçe’nin devletin lisanı yani tek resmi lisan olması, eğitim lisanı olması elbette tartışma konusu değildir. Bununla birlikte Türkçe’den başka lisanların öğretimine ait tarz ve temellerin kanunla düzenleneceğini içeren anayasal bir karar getirilebilir.
”YEREL MECLİSLER GÜÇLENDİRİLECEK”
Üniter yapıyı destekleyecek, mahallî meclisleri lokal bütçe taslakları ve kontrol konusunda güçlendirecek; merkezin mahallî icrada sorumluluğunu artıracak bir mahallî yönetimler ıslahatı gündeme gelebilir. Ancak bunlar artık tüm toplumun ortak konularıdır.Ayrılıkçı yaklaşımlarla değil, ortak siyasetlerle ele alınıp çözüme kavuşturulacaktır.
ANAYASA’NIN TÜRKLÜK TANIMI
1982 yılında düzenlenen mevcut Anayasası‘nın 66. hususunda Türk vatandaşlığı şöyle tanımlanmıştır:
”Türk Devletine vatandaşlık bağı ile bağlı olan herkes Türk’tür. Türk babanın yahut Türk ananın çocuğu Türktür.”
