LGBTİ+ bireyler sağlık hizmetlerinde eşitlik mücadelesi veriyor: Cinsiyet kimliği sağlık hakkının önüne geçiyor
Sağlık hizmeti, her bireyin temel hakkı olarak tanımlansa da, Türkiye’de ve dünyada LGBTİ+ bireyler için bu hak birçok vakit erişilmesi güç bir ayrıcalığa dönüşüyor. Cinsel yönelimleri yahut cinsiyet kimlikleri nedeniyle ayrımcılığa uğrayan LGBTİ+ bireyler, sıhhat kurumlarında hem fizikî hem de ruhsal açıdan inançta hissetmedikleri bir ortamla karşı karşıya kalıyor. Bu durum, yanlışsız ve vaktinde tedaviye erişimi zorlaştırırken, toplumsal önyargıların sıhhat siyasetlerine da yansıdığını gözler önüne seriyor.
Cumhuriyet’e konuşan Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Kurulu üyesi Dr. Ayşegül Ateş Tarla, LGBTİ+ bireylerin birçok devirde ayrımcılık, damgalanma, sıhhat hizmeti erişimindeki pürüzler üzere olumsuz tesirlere maruz kaldıklarını berliterek “Ancak bu son devirde bunun dozu artarak devam ediyor. LGBTİ+’lar öbür yurttaşlarla aslında birebir sıhhat haklarına sahip, eşit haklara sahip. Lakin ne yazık ki ayrımcılık, damgalanma ve ötekileştirmeye çok maruz kaldıkları için bu haklarından yeteri kadar yararlanamıyorlar” dedi.
Özellikle son periyotta 2025 yılının ‘aile yılı’ ilan edilmesiyle birlikte LGBTİ+’ların bütün devlet siyasetlerinde bir gaye haline getirildiklerini tabir eden Tarla, “Hedef haline getirilmeleriyle birlikte esasen problemler yaşadıkları sıhhat haklarından daha da yoksun kalmış ve ötekileştirilmiş oldular” sözlerini kullandı. Son devirde cinsiyet ahenk sürecinde kullanılan horman ilaçlarında sıhhat hak ihlallerinin yapıldığını söyleyen Tarla, “Kullanılan hormonlardaki maniler ve baskılar aslında bilim dışı müdahaleler. Sıhhat alanındaki cinsiyet ahenk süreci geçiş alanındaki ilaç reçete edilmemesi, 20 yaş hududu getirilmesi ve rapor düzenlemelerine pürüz getirilmesi önemli sıhhat hak ihlallerine neden oluyor. Bu kararların da hiçbir bilimsel unsuru olduğunu düşünmüyorum” dedi.
‘KİŞİNİN VÜCUDUNA MÜDAHALE’
Bireylerdeki ahenk süreçleri engellediğinde önemli bir ruhsal travmaya neden olabileceğine değinen Tarla, “Bu ruhsal travma olurken aslında bir yandan da kişinin vücuduna de müdahale etmiş oluyorsunuz. Bu da kişinin o vücut müdahalesiyle birlikte birçok yarım kalan tedavisine ve ruhsal olarak depresyon, anksiyete, intihara eğilim kadar gidecek boyutlara varacak önemli travmatik süreçleri yaşamasına da neden oluyor. Hem de toplumumuzdan dışlanmalarına neden olarak aslında toplum içerisindeki ahenk süreçlerini de engelleyerek durumu daha zahmetli bir boyuta getiriyorsunuz” dedi.
Tarla ayrıyeten bütün tabiplerin bu ötekileştirmeyi kabul etmeyerek hizmet vermeleri gerektiğini vurguladı. Siyasi telaffuzların ve Diyanet İşleri Başkanlığı’nın telaffuzlarının bu ötekileştirmeyi tetiklediğini belirten Tarla, “Mahalle baskısı toplumsal baskıyı arttırarak bireylerin sokakta rastgele bir yerde bir akına maruz kalmalarını ya da dışlanmalarını doğal hale getirmiş oluyor. Onlara uygulanan şiddet yasallaştırılmış oluyor” dedi.
