Küresel piyasalar makroekonomik verileri bekliyor

Küresel hisse piyasaları, ABD ile Çin ortasında sağlanan süreksiz tarife muahedesi ve ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell’ın açıklamalarının öne çıktığı geçen haftada müspet seyrederken, gözler gelecek hafta dünya genelinde açıklanacak kıymetli makroekonomik datalara çevrildi.

ABD idaresinin muhafazacı ticaret siyasetleri kapsamında uygulamaya aldığı gümrük tarifelerine ait gelişmeler piyasaların tarafı üzerinde tesirli olmaya devam ediyor.

ABD ile Çin’in karşılıklı tarifeleri 90 gün boyunca indirme konusunda mutabakat sağlaması piyasalarda bir müddettir hissedilen gerilimi azaltmasına karşın, tarifelerin düşük de olsa uygulanacak olması ve gelecek periyotta muhtemel yeni restleşmelerin yaşanabileceğine dair soru işaretleri varlığını koruyor.

Tarifelerin ABD iktisadına tesirlerinin kısmen izlenmeye başlandığı bu dönemde Fed Başkanı Powell’ın para politikası stratejilerine ait bildirileri öne çıktı.

Powell, ekonomik ortamın 2020’den bu yana kıymetli ölçüde değiştiğini ve bankanın para siyaseti stratejisinin gözden geçirilmesinin bu değişikliklere ait değerlendirmelerini yansıtacağını tabir etti.

Mevcut gözden geçirme sürecinde son 5 yılın tecrübesi ışığında bankanın stratejik çerçevesinin taraflarını yine ele alacaklarını belirten Powell, uzun vadeli siyaset faizi düzeyine dair birçok varsayımın yükseldiğini belirterek, “Daha sık ve potansiyel olarak daha kalıcı arz şoklarının olduğu bir periyoda giriyor olabiliriz” dedi.

Mevcut gözden geçirme sürecinde son beş yılın tecrübelerinden öğrenilenler üzerine tartışmalar yürütüldüğünü belirten Powell, gelecek aylarda konsensüs bildirisindeki belli değişikliklerin değerlendirilmesini tamamlamayı planladıklarını aktardı.

Öte yandan, tarifelerin global ticareti sekteye uğratabileceği ve enflasyonist baskıları tekrar canlandıracağına yönelik kaygılar sürerken, ABD’de son açıklanan enflasyon bilgilerinin beklentilerin altında gerçekleşmesi kelam konusu gerginliğin bir ölçü azalmasına yardımcı oldu.

Analistler, salı günü açıklanan enflasyon datalarının tarifelerin tesirlerini kısmen yansıttığını belirterek, bilhassa mayıs ayı enflasyon datalarında gümrük vergilerinin fiyatlar üzerindeki tesirlerinin net olarak anlaşılabileceğini belirtti.

Bununla birlikte, Fed’in, enflasyonda yıllık bazda yavaşlamaya karşın para siyaseti adımı atmak için tarife siyasetleri nedeniyle oluşabilecek fiyat baskılarının daha da belirginleşmesini bekleyeceği öngörüleri artarken, para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed’in yapacağı faiz indirimine yönelik beklentilerin eylül ayına kaydığı görüldü.

Fiyatlamalarda bankanın yıl genelinde ise toplam 2 kere siyaset faizini indireceği öngörülüyor.

Bu gelişmelerin yanında Trump, 13-16 Mayıs’ta dünyanın yakından izlediği Ortadoğu çeşidi kapsamında sırasıyla Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri’ni (BAE) ziyaret etti. Trump, üç günlük ziyaretinin akabinde ülkesine yaklaşık 3,2 trilyon dolar pahasındaki mutabakatlarla döndü.

Diğer yandan milletlerarası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, ABD ile Çin’in karşılıklı tarifeleri süreksiz olarak düşürmesinin değerli bir tansiyonu azalttığını lakin bunun ticaret savaşının sona erdiği manasına gelmediğini belirtti.

Bu gelişmelerin ışığında ABD tahvil piyasalarında satıcılı bir seyir hakim olurken, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yaklaşık 5 baz puanlık artışla haftayı yüzde 4,44’ten kapattı.

Emtia fiyatları kelam konusu haber akışıyla karışık bir seyir izlerken, ABD ile Çin’in tarifeler konusunda mutabakat sağlaması, jeopolitik risklerin azalacağına dair beklentiler ve yatırımcıların kar realizasyonu eğilimiyle gerileyen altının ons fiyatı geçen hafta 11 Kasım haftasından bu yana en sert haftalık düşüşünü kaydetti. Altının onsu geçen hafta yüzde 2,75 düşüşle 3 bin 200 dolara geriledi. Gümüşün ons fiyatı da yüzde 1,41 düşüşle 32,27 dolara indi.

Brent petrolün varili haftayı yüzde 1,8 artışla 64,9 düzeyinden tamamlarken, dolar endeksi de yüzde 0,8 yükselişle 101,1 düzeyine çıktı.

NEW YORK BORSASI

New York borsasında geçen hafta müspet bir seyir öne çıktı. Haftalık bazda New York borsasında, S&P 500 yüzde 5,27, Nasdaq endeksi yüzde 6,81 ve Dow Jones endeksi yüzde 3,41 bedel kazandı.

Kurumsal tarafta çip şirketi Nvidia Suudi Arabistanlı şirket Humain’in yapay zeka fabrikalarında kullanılmak üzere birinci evrede 18 bin adet yapay zeka çipi göndereceğini duyururken, şirketin payları haftalık bazda yüzde 16,7 paha kazandı.

Makroekonomik data tarafında, ABD’de Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), nisanda aylık bazda yüzde 0,2, yıllık bazda ise yüzde 2,3 ile beklentilerin altında arttı.

Ülkede Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), nisanda aylık bazda yüzde 0,5 azalırken, yıllık bazda yüzde 2,4 artarak beklentilerin altında gerçekleşti. Üretici fiyatlarında Ekim 2023’ten bu yana birinci defa aylık bazda düşüş görüldü ve yıllık üretici enflasyonu Eylül 2024’ten bu yana en düşük düzeyini kaydetti.

Bununla birlikte Michigan Üniversitesi’nce ölçülen tüketici inanç endeksi, mayısta 50,8’e düşerek piyasa beklentilerinin altında gerçekleşti.

AVRUPA BARIŞ MÜZAKERELERİNE ODAKLANDI

Avrupa borsalarında geçen hafta alış yüklü bir seyir öne çıkarken, gözler Rusya-Ukrayna savaşına ait İstanbul’da yürütülen barış müzakerelerinden elde edilecek sonuçlara çevrildi.

Birleşmiş Milletler (BM), Rusya ile Ukrayna ortasında barışı tesis etmek üzere İstanbul’da yürütülen müzakerelerin “memnuniyetle” karşılandığını bildirdi.

BM Genel Sekreter Sözcü Yardımcısı Stephanie Tremblay “Bugünkü görüşmeleri, 3 yıl içinde birinci sefer direkt müzakereler, muhtemel bir ateşkes ve büyük ölçekli savaş esiri değişimi hakkındaki tartışmalar dahil memnuniyetle karşılıyoruz” dedi.

Ukrayna Savunma Bakanı Rüstem Umerov, Türkiye’nin mesken sahipliğinde İstanbul’da yapılan Rusya-Ukrayna barış müzakerelerinin akabinde önderler seviyesinde bir toplantının organize edilmesi gerektiğini, Ukrayna’nın bir sonraki adımının bu olacağını belirtti.

Tarifelere ait gelişmeler de gündemde yer alırken, Avrupa Birliği (AB) Kurulu Ticaretten Sorumlu Üyesi Maros Sefcovic, ABD Ticaret Bakanı Howard Lutnick ile olumlu görüşme yaptığını ve tarifeler konusunda muahede için müzakereleri hızlandıracaklarını söyledi.

Avrupa Merkez Bankası (ECB) üyesi ve Fransa Merkez Bankası Başkanı Francois Villeroy ise ticarette korumacılık ve belirsizliklerin ABD’nin ekonomik itimadına olumsuz tesir ettiğini söyledi. Villeroy, şu anda bir döviz savaşları durumunda değil, bir ticaret savaşı durumunda olunduğuna işaret etti.

TCMB İKİNCİ ENFLASYON RAPORU

Yurt içinde geçen hafta alış yüklü bir seyir öne çıkarken BIST 100 endeksi yüzde 2,96 yükselişle 9.668,36 puandan kapandı.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), yılın ikinci enflasyon raporunu 22 Mayıs’ta İstanbul’da açıklayacak.

Bununla birlikte İstanbul’daki barış müzakereleri de takip edilirken, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Avrupa Birliği (AB) Dış Münasebetler ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ile telefonda Ukrayna ve Rusya ortasında Türkiye’nin mesken sahipliğinde İstanbul’da yapılan toplantının sonuçlarını ele aldı.

Öte yandan TCMB tarafından açıklanan ödemeler istikrarı bilgilerine nazaran, Mart 2025’te cari süreçler hesabı 4 milyar 87 milyon dolar açık verdi.

Bu devirde altın ve güç hariç cari süreçler hesabında ise 1 milyar 471 milyon dolarlık fazla oluştu. Ödemeler istikrarı tarifli dış ticaret açığı martta 4 milyar 840 milyon dolar oldu.

Dolar/TL haftayı evvelki haftalık kapanışın yüzde 0,4 üzerinde 38,8580’den tamamladı.

Gelecek hafta yurt içinde salı tüketici itimat endeksi, konut fiyat endeksi, perşembe enflasyon raporu, gerçek kesim itimat endeksi, kapasite kullanımı bilgileri takip edilecek.

Pazartesi günü yurt içinde 19 Mayıs Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı münasebetiyle piyasalar kapalı olacak.