‘Koridor gündeme gelebilir’
ABD Başkanı Donald Trump, işgal altındaki Batı Şeria’nın İsrail tarafından ilhakına yeşil ışık yakan, İsrail’le savunma işbirliğini geliştirme bildirileri veren ve Filistinlilerin diğer ülkelere sürülmesini gündeme getiren açıklamalarının Çin’le ticari rekabet ekseninden kaynaklandığı yorumları yapılıyor.
Trump’ın planını kıymetlendiren Giresun Üniversitesi Memleketler arası Bağlantılar Bölümü’nden Prof. Dr. Göktürk Tüysüzoğlu, ABD’nin, Çin’in Tek Jenerasyon, Tek Yol teşebbüsüne rakip olarak öne sürdüğü Hindistan-Ortadoğu-Avrupa Ekonomik Koridoru’na (IMEC) dikkat çekti.
Tüysüzoğlu, Trump’ın Gazze planını, “Biden idaresi devrinde 2023’te gündeme gelen lakin gerçekleşmesi istikametinde net adımlar atılmayan bir ticari koridorun ön planda tutulacağını gösteren bir sinyal olarak” yorumladı.
DOĞU AKDENİZ VURGUSU
Hindistan’dan başlayıp Ortadoğu’ya, oradan da Doğu Akdeniz üzerinden Avrupa’ya varması öngörülen IMEC projesine yönelik Tüysüzoğlu, “Doğu Akdeniz çıkışında istikrarın ve güvenliğin sağlanması büyük kıymet arz ediyor. Gazze ve genel olarak Filistin’deki istikrarsızlık, bu koridora yapılacak milyarlarca dolarlık yatırımları riske attığı için Washington ve projedeki ortakları (İsrail, Hindistan ve hatta Körfez ülkeleri) açısından sorun yaratacak” diye konuştu. Tüysüzoğlu, “Böylece Gazze’nin ABD tarafından devralınarak ayağa kaldırılması ve tahminen de yeni bir liman/üs olarak kullanılması gündemde tutulacaktır. Bir ABD askeri üssünün pozisyonlandırılması da gündeme gelecektir” tabirlerini kullandı.
IMEC’in, “Trump’ın Çin’e tavrı ve bu ülkeyle her an ağırlaşma potansiyeli taşıyan ticaret savaşlarına da entegre olabilecek bir manaya da işaret edebileceğini söyleyen Tüysüzoğlu, “Her iki projenin de Doğu-Batı taraflı olması ve Çin’le bölgesel rekabet içerisindeki Hindistan’ın, bu koridorla ABD’nin çıkarlarına eklemlenmesi Trump ismine önemli” değerlendirmesinde bulundu.
TÜRKİYE’YE YANSIMALARI
Söz konusu gelişmelerin Türkiye’ye de dolaylı yansımaları olabileceğini söz eden Tüysüzoğlu, “Bu bağlamda Türkiye’nin Irak’la işbirliği içerisinde hayata geçirmek istediği Kalkınma Yolu Projesi’nin dahi ‘orta vadede’ IMEC’e entegre edilmek isteneceği söylenebilir. Çünkü bu koridora alternatif rastgele bir inisiyatife ABD’nin sıcak bakmayacağı ortada” dedi ve ekledi: “Hatta Ankara’nın Nesil ve Yol inisiyatifi içerisinde ‘Orta Kuşak’ olarak isimlendirilen çizgi ekseninde atmaya çalışacağı adımların da tıpkı Kalkınma Yolu’nda olduğu üzere vakitle ABD/Trump tarafından olumsuz bir bakış açısıyla müsabakası mümkünlük dahilinde.
