Kadın memurun, yıllardır verdiği hukuk mücadelesinde yeni bir aşamaya gelindi: TRT’ye ayrımcılık cezası
TRT Çukurova Müdürlüğünde çalışan bir bayan memur, teknisyenlikten müdür yardımcılığına yükselen M.K isimli şahıs tarafından, 2014 yılından beri sistematik olarak taciz edildiğini amirlerine bildirdi. Mağdur bayan mevzuyu yazılı olarak amirlerine bildirmesine karşın mevcut vazifesinden alındı ve tacizle suçlanan M.K’nin buyruğuna memur olarak verildi. Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu, TRT’nin bu uygulamayla ayrımcılık yasağını ihlal ettiği gerekçesiyle kuruma para cezası verilmesini kararlaştırdı.
TRT Çukurova Müdürlüğünde memur olarak çalışan bir bayan ile o vakitler teknisyen olarak vazife yapan M.K. ortasında, 2014 yılında, bir evrak nedeniyle tartışma çıktı. Bayan memurun odasının kapısını sert biçimde yumruklayan, memuru odada sıkıştıran, kapıdan çıkmak isterken itekleyen M.K., teze nazaran bayan memura hakaret ve tehditte de bulundu. Bayan memur bu olayı amirlerine bildirdi lakin periyodun TRT idaresi, M.K’ya ceza vermedi, yalnızca ihtarda bulundu. Bayan memurun şikayetinin akabinde M.K.’nın tacizleri sistematik bir hal aldı. Bu sırada hükümete yakın sendikanın temsilcisi olan M.K., kurum içinde süratle yükseldi ve müdür yardımcısı oldu.
TACİZLE SUÇLADIĞI KİŞİNİN BUYRUĞUNA VERDİLER!
Kadın memur, M.K ile farklı ünitelerde çalışmaya başladı fakat kurumun koridorları, bahçesi, işçi servisi üzere ortak kullanım alanlarında M.K. ile müsabakaya devam etti. 2014 ile 2024 yılları ortasında bayan memurun, M.K. tarafından taciz edildiğine dair çok sayıda başvurusu olmasına rağmen TRT Bölge Müdürlüğü, 2024 yılında bayan memurun, Müdür Yardımcısı M.K’nın sorumlu olduğu ünitede görevlendirilmesine karar verdi.
TACİZ VE MOBBİNG SAVINI GÜNDEME GETİRMESİNE KARŞIN ATAMA KARARI UYGULANDI
Görevlendirme yazısını şerh koyarak teslim alan bayan memur, “Şu anda görevlendirildiğim ünite amiriyle daha evvel yaşadığım problemler ve yaptığı tacizlerden ötürü bu amirin buyruğu altında görevlendirilmemi gerçek bulmamaktayım. Yaşatılan mobbing ve atılan iftiralardan sonra bir anayasal hak olan savunma hakkımı kullandığımdan isteğimin dışında ünite değişikliği yapılmıştır. Tüzel haklarım gizli kalmak şartıyla tebellüğ ediyorum” ifadelerini tutanağa yazarak taciz tezini bir kere daha lisana getirdi.
Ancak bu ihbar da TRT Bölge Müdürlüğünü kararından döndüremedi. Bunu üzerine bayan memur, mevzuyu cinsel taciz savı tarafından Cumhuriyet Başsavcılığına, ayrımcılık argümanı açısından Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumuna taşıdı.
“KURUM, AYRIMCILIK YAPMADIĞINI İSPATLAMAK ZORUNDA”
Mağdur memurun başvurusunu inceleyen Mersin Cumhuriyet Başsavcılığı, cinsel taarruz ve taciz savlarının 2013-2014 yıllarını kapsadığını, o tarihlerde 6 aylık müddet geçmeden müracaatta bulunulmadığını ve şikayetçinin somut kanıt sunamadığını belirterek kovuşturmaya yer yoktur kararına vardı.
Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu da bayan memurun başvurusunu, cinsel taarruz, cinsel ayrımcılık savları istikametinden kabul edilemez buldu.
Kurum, müracaatçının, müdür yardımcısı M.K tarafından tacize uğradığını, rahatsız edildiğini, bunları yazılı ve kelamlı olarak tekraren amirlerine iletmesine karşın mevcut misyonundan alınıp M.K’nin buyruğuna verilmesini ise ayrımcılık yasağı ve eşit muamele unsurunu ihlal açısından kabul etti.
Kurul kararında, bir işyerinde mobbinge ya da ayrımcılığa uğrayan çalışanın bunu ispat etmek zorunda olmadığına fakat patronun “ayrımcılık yapmadığını, mobbing yapmadığını ispatlamak zorunda olduğuna” dair Yargıtay kararlarına gönderme yapıldı.
“TRT’NİN MAĞDURLAŞTIRMA YAPMADIĞINI İSPAT ETMESİ GEREKİRDİ”
Kurul kararında şu sözlere yer verildi:
“Başvuranın 28 Mart 2024 tarihli dilekçesinin ardından 16 Nisan 2024 tarihinde 13 yıldır sürdürdüğü vazifesinin sona erdirilmesi, birebir tarihte ünitesinin değiştirilmesi ve yeni vazife yerinin birçok kere hakkında taciz savında bulunduğu M.K.’ye bağlı olması durumlarının başvuranın yaptığı şikayetler nedeniyle cezalandırıldığına dair kuvvetli bir kanı oluşturduğu kıymetlendirilmektedir. Bu etapta artık muhatap tarafından yapılan ünite değişikliği ve misyon sonlandırılması süreçlerinin mağdurlaştırma emeliyle yapılmadığının ispatının muhatap tarafından yapılması gerekmektedir. Lakin muhatap yönetim sadece kelam konusu süreçlerin kurumsal hizmet muhtaçlıkları çerçevesinde gerçekleştiğini, bu süreçlerin gerçekleştirmesinde yönetimin takdir hakkının olduğunu belirtmiş; kurumsal hizmet muhtaçlıklarının ne olduğu, başvuranın neden taciz tezinde bulunduğu kişinin buyruğu altında görevlendirdiği üzere konuları cevaplandırmamıştır. Sonuç prestijiyle, ayrımcılık yasağını ve eşit muamele unsurunun ihlal edildiğine ait kuvvetli emarelerin yahut karine oluşturan olguların varlığının başvuran tarafından ortaya konulduğu, bu evrede muhatabın ayrımcılık yasağını ve eşit muamele prensibini ihlal etmediğini ispat etmesi gerektiği fakat muhatabın ayrımcılık yasağını ve eşit muamele prensibini ihlal etmediğini ispatlayamadığı, başvuranın dilekçe hakkı ve hak arama hürriyeti kapsamındaki taleplerinin önlenmesi emeliyle olumsuz bir muameleyle karşılaştığı ve mağdurlaştırmaya maruz kaldığı, bu nedenle ayrımcılık yasağının ihlal edildiği kanaatine varılmıştır.”
Kurul, kelam konusu belgede TRT’nin ayrımcılık yasağını ihlal ettiği, TRT’ye 204 bin TL idari para ceza verildiği tarafındaki kararı oy çokluğuyla aldı.
