İşte Türkiye’nin kuraklık haritası: Topraktaki nem kayboldu, bitki örtüsü tahrip oldu!
Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi (BEUN) Mühendislik Fakültesi Harita Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu, Avrupa Uzay Ajansı’nın Sentinel-2 uydularından elde edilen dataları, kendi geliştirdikleri yazılımla birleştirerek Türkiye’nin kuraklık düzeyini haritalandırdı.
Geliştirilen sistem sayesinde uyduların yakın kızılötesi ve kısa dalga kızılötesi bantlarından yararlanılarak bitkilerin su içeriği tahlil edildi.
Yazılım aracılığıyla mayıs ve haziran ayları ile ağustosun 20 gününe ilişkin uydu bilgilerinden Türkiye’nin “kuraklık haritası” oluşturuldu.
“PEYZAJ ALANLARI SARARIYOR, AĞAÇLAR KURUYOR”
Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu, bu yılın yağış açısından hayli yetersiz geçtiğini, ülke genelinde az yağış görüldüğünü söyledi.
Bu durumun hayat alanlarında da hissedildiğini aktaran Kutoğlu, “Peyzaj alanları sararıyor, ağaçlar kuruyor. Uydu bilgileriyle bunları Türkiye genelinde incelemek mümkün. Ülke genelinde kuraklığın ne durumda olduğunu görmek mümkün. Biz de bunun için inceleme başlattık “ dedi.
Kutoğlu, geliştirdikleri kodlamayla mayıs ve haziran ayları ile ağustosun 20 gününe ilişkin uydu bilgileriyle Türkiye’nin mozaiğini oluşturduklarını belirterek, iki periyoda ilişkin bilgilerin sınıflandırılması sonucunda elde edilen haritalar ortasında bariz farklılıklar bulunduğunu, tahlillerde bilhassa birtakım bölgelerde bitki örtüsünün büsbütün ortadan kalktığının görüldüğünü kaydetti.
Elde edilen haritada, koyu kırmızı renkli alanların ekseriyetle yangınlar sonucu yok olan bölgeleri temsil ettiğini aktaran Kutoğlu, beyaz renkle gösterilen alanların haziran ve ağustos aylarında kuraklıktan etkilenmediğini, nötr kaldığını, beyazdan kırmızıya yanlışsız değişen pembe tonlarının ise su içeriğinde azalma yaşanan tabanları ve bitki örtüsünü gösterdiğini anlattı.
Kutoğlu, ülke genelinde bitkilerin su gerilimine girdiğine dikkati çekerek, şunları kaydetti:
“Toprak nemini kaybetmiş. Hasebiyle Türkiye genelinde bu yıl önemli kuraklıkla karşı karşıyayız. Bitkiler, ülke genelinde ormanlık alanlar, tarım alanları, çabucak hemen her yer su gerilimine girmiş üzere gözüküyor. Yağışlarla toprak su aldığında bitkiler de kökleri vasıtasıyla topraktan suyu çekerek besleniyor lakin maalesef yağış olmadığı durumda bitkiler topraktan gereğince su çekemiyor ve su gerilimi dediğimiz duruma geliyorlar. Yaprakların kolları, peyzaj ve çim alanları kuruyor. Bitki gerilimi nedeniyle bugünkü durumlarla karşılaşıyoruz.”
“KURAKLIKLA KARŞI KARŞIYA OLAN ALANLARDA, SUSUZ TARIM YAPILABİLECEK BİTKİLERE, ZİRAÎ ESERLERE GEÇİLMESİ LAZIM”
Kuraklıkla çaba için toplumsal olarak yapılması gerekenlerin olduğunu vurgulayan Kutoğlu, şöyle devam etti:
“Bunlar yalnızca yasal düzenlemelerle, kanunlarla olmuyor. Kuraklıkla karşı karşıya olan alanlarda, öncelikle mesela tarım alanlarında kuraklık kelam mevzusuysa o vakit susuz tarım yapılabilecek bitkilere, ziraî eserlere geçilmesi lazım. Çok fazla su isteyen buğday üzere tarım eserleri su gerilimini, kuraklığı artırabilir. Onun dışında, betonlaşmaya dikkat etmek lazım.
Kentleri yeşillendirerek, ağaçlandırarak, peyzaj çalışmaları yoluyla ısı düzeylerini düşürecek çalışmalar yapmamız lazım. Tekrar kentlerde peyzaj alanlarında daha az su isteyen bitkiler kullanmamız gerekiyor. Çok su isteyen çimen üzere bitkiler yaptığımız takdirde daima suyumuzu tüketmiş oluyoruz. Hem de bu bitkiler kuraklıktan çok daha kolay etkileniyor.
Onun dışında imar alanlarında yeni imarlar verilirken yeşil çatı uygulamaları mecburî tutabilir. Yansıtıcılığı yüksek çatı gereçleri mecburî tutulabilir, hatta binaların boyanmasında beyaza yakın daha açık renkler zarurî tutulabilir. Tekrar yeni binalarda belediyeler yağmur suyu toplama sistemlerini mecburî tutabilirler.”
“BUNUNLA YAŞAMAYA ALIŞMAMIZ GEREKİYOR”
Kutoğlu, iklim değişikliğinin, insanoğlunun son yıllarda karşı karşıya olduğu en kıymetli global sıkıntılardan biri olduğuna değinerek, “Görünen o ki iklim değişikliği noktasında insanoğlu bunu geri döndüremeyecek. Bununla yaşamaya alışmamız ve buna yönelik tedbirler almamız gerekiyor ” dedi.
