İşçinin ‘kapsam dışı personel’ olduğu gerekçesiyle TİS’ten yararlandırılmaması hak ihlali sayıldı: ‘Beyaz yakanın’ zaferi
AYM kararına uzanan süreç şöyle gelişti: Türkiye Maden Çalışanları Sendikası üyesi emekçi H.Ş, muhasebe şefi olarak çalıştığı işyerinde imzalanan TİS’ten yararlandırılmadı. Münasebet olarak da “beyaz yakalı çalışan” olması nedeniyle kapsam dışı işçi olması gösterildi. Bunun üzerine emekçi, Çayeli Asliye Hukuk Mahkemesi’ne başvurdu. Lakin dava reddedildi. Belge istinafa gitti. Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi kararı kaldırdı. Tekrar yargılama yapan Çayeli Asliye Hukuk Mahkemesi ise bir kere daha davayı reddetti. Samsun Bölge Adliye Mahkemesi de istinaf müracaatının temelden reddine karar verdi. Bunun üzerine emekçi, AYM’ye ferdi müracaatta bulundu.
‘SENDİKA HAKKINA AYKIRI’
AYM kararında, Yargıtay’ın uygulamalarında ofis işlerinde çalışanların “beyaz yaka”, vücut gücüne dayalı çalışanların ise “mavi yaka” olarak nitelendirildiğine dikkat çekti. AYM, hem anayasa hem de yasaya nazaran patron ismine hareket eden, başka bir deyişle patron vekili sıfatı taşıyan ya da patronu temsilen TİS görüşmelerine katılanlar haricinde hangi ölçüt kabul edilirse edilsin beyaz yakalı çalışanların TİS’ten yararlandırılmamalarının sendika hakkına terslik oluşturacağına dikkat çekti.
Anayasanın 53. hususu kapsamında tüm çalışanların toplu iş kontratı hakkı olduğuna işaret eden AYM, “Dolayısıyla anayasal bir hak olan TİS’ten yararlanamama üzere önemli bir sonuç doğuran türel yorumun somut olayın şartları dikkata alınarak çalışanın patron vekili olarak vazife yaptığı ya da patron ismine TİS görüşmelerine katıldığı formunda yapılacak tespitlere dayanması gerektiği açıktır” değerlendirmesini yaptı. Evrakta çalışanın muhasebe şefi olarak çalıştığı bilgisinin yer aldığı, lakin iş, vazife ve sorumluluklarının, aldığı fiyat, işyeri tertibi içinde patron ismine hareket ettiği konularına yer verilmediği vurgulandı.
‘YENİDEN YARGILAMA YAPILSIN’
AYM, anayasa ile teminat altına alınan sendika hakkının ihlal edildiğini vurguladı. Kararın bir örneğinin sendika hakkının ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yine yargılama yapılmak üzere Çayeli Asliye Hukuk Mahkemesi’ne gönderilmesini isteyen AYM, emekçiye net 34 bin lira tazminat ödenmesine de hükmetti. Karar oybirliğiyle alındı.
