İktidar politikaları su yönetimine yansıdı: TBB’den atık su yönetimi raporu

Türkiye Belediyeler Birliği (TBB), kıyı kentlerinde yaşanan atık su meselelerinin kapsamlı bir halde ele alındığı “Atık Su Sorun Alanları ve Gelişim Teklifleri Raporu”nu 81 vilayet belediyesi ile 30 büyükşehir su ve kanalizasyon yönetimine gönderdi. Ege, Marmara ve Akdeniz bölgesi üzerinde durulan raporda eksiklikler ve tahlil teklifleri sunulurken, finans meseleleri ile Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’yla olan irtibat sıkıntısına dikkat çekildi. Su verimliliği, toplumsal farkındalık eksikliği, altyapı eksiklikleri, tarım siyasetleri, atık su arıtma tesisleriyle ilgili çeşitli süreçlerde yaşanan zorluklar, sanayi kirlilikleri, turizmin tesiri üzere problemler sıralandı.

‘FİNANSAL TAKVİYE SAĞLANMALI’

Sorunların içerisinde üç bölge özelinde de ortak olan bir unsur dikkat çekti. “Finansman ve yatırım sorunları” başlığı altında verilen bilgilerde, “Atık su arıtma ve geri kazanım sistemlerinin suramı, işletimi ve bakımının yüksek maliyet gerektirmesi bilhassa küçük ölçekli belediyeler, sanayi işletmeleri ve ziraî üreticilerin bu alana yatırım yapmasını zorlaştırmaktadır. Bu durum, atık su idaresinde aktiflik ve sürdürülebilirlik gayelerinin önünde değerli bir pürüz teşkil etmektedir” tabirlerine yer verildi. Tahlil önerisi olarak düşük faizli krediler, hibe programları ve devlet dayanaklarının sağlanması, küçük ve orta ölçekli işletmelere özel teşvik paketleri, kamu özel kesim işbirliğinin yaygınlaşması, AB, Dünya Bankası üzere memleketler arası kaynaklardan finansal dayanak sağlanması gerektiği lisana getirildi.

SGK BORCU OLAN BELEDİYELER DIŞ KAYNAK KULLANAMIYOR

Buna rağmen Hazine ve Maliye Bakanlığı, Mayıs 2025’te tepki çeken bir karara imza atmıştı. 31 Mart Lokal Seçimleri’nde CHP’li belediyelerin sayısının artmasının akabinde belediyelere SGK borçları üzerinden yüklenen iktidar, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan bir yönetmelikle borcu olan kurumların Hazine onayı almadan dış kaynak kullanmasını engelledi. Böylelikle yönetmelik kapsamında yer alan kamu kurum ve kuruluşları, şayet Hazine’ye vadesi geçmiş borçları, vergi borçları ya da mühleti geçmiş SGK prim borçları varsa, dış finansman sağlayamıyor. “Hibe hariç dış imkan” tabiriyle tanımlanan memleketler arası kalkınma bankaları ya da gibisi kuruluşlardan alınan kredilerin kullanımına yönelik kurallar da yönetmelikle sıkılaştırıldı. Evvelce Hazine müsaadesiyle borçlanabilen belediyelerin bu müsaadesi alabilmesi yönetmelikle daha sıkıntı hale geldi.