Hükümet tarım sektöründeki kriz için yeni destek yerine sayımla oyalanıyor: Hedef çiftçi değil şirketler

Krizdeki tarım, yeni siyasetler beklerken hükümet geleceği belirlemek argümanıyla genel tarım sayımına başladı. Çiftçiler ve tarım uzmanları ise dataların ulusal tarım siyaseti çerçevesinde, çiftçiyi destekleyen ve tüketiciyi gözeten bir yapı içinde kullanılması gerektiğini, aksi halde sırf şirketlerin çıkarlarına hizmet eden bir bilgi seti olarak kalacağını açıkladı.

TÜİK ve Tarım Bakanlığı işbirliğiyle yürütülen çalışmada şimdiye kadar 450 bin üreticinin beyanları kaydedildi. Sayımın yıl sonunda tamamlanması, sonuçların ise 2026’nın ikinci yarısında örneklemle elde edilmesi hedefleniyor. Türkiye’de bugüne kadar yedi tarım sayımı yapıldı: 1927, 1950, 1963, 1970, 1980, 1991 ve 2001. Son sayımların üretici lehine siyaset üretmede tesirli olamadığını vurgulayan uzmanlar, sayıma ve plamlama anlayışına ait soru işaretleri olduğunu belirtiyor.

Prof. Dr. Gökhan Özertan, sayımı olumlu bir adım olarak değerlendirirken, “TÜİK verisi sihirli değnek değil. Nasıl kullanılacağı değerli. İşin içine iktisat ve siyaset giriyor. Dönüşüm bekleniyorsa çiftçi profili güzelleştirilmeli. Eğitim, teknik dayanak, finans ve teknoloji okuryazarlığı üzere karmaşık bir yapıyı uygunlaştırmak gerek. İklim değişikliği de önemli bir tehdit. Öncelik buna verilmeli” diyor.

ÇİFTÇİ GÖZETİLMELİ

2000 sonrası tarım siyasetlerini eleştiren Dr. Akif Dinçer ise “Tarım artık büsbütün memleketler arası şirketlerin gereksinimlerine nazaran tasarlanıyor. 2018’de Tarım Bakanlığı’nda aldığım notta, ‘Bizim bu kadar çiftçiye muhtaçlığımız yok. 700 bin çiftçi yeter’ denmişti. Kırsal kalkınma üzere bir kaygı yok. Az sayıda çiftçi büyük işletmelere üretim yapacak. Esere dair tasarruf yetkisi üreticinin elinden alındı. Çiftçi gözetilmediği sürece sayımın hiçbir manası olmaz. Yalnızca şirketler için data standardizasyonu oluşturuluyor” diyor.

Çiftçi-Sen Örgütlenme Sekreteri Adnan Çobanoğlu ise sayımın metodunu eleştiriyor: “TÜİK, özel yönlendirme yapan sorular soruyor. Örneğin arazi sulanabilir mi sorusuna ‘Hayır’ yanıtını vermezsen başka sayfaya geçemiyorsun. 50’den sonraki hiçbir sayım üretici lehine siyasetler getirmedi. Demokratik planlama için üreticinin bilgilerini ve taleplerini sunacağı, tüketicilerin besin taleplerini lisana getireceği ve bilim insanlarının konuşacağı toplantılar yapılmalı.”