Hormonlu gıdalar ve hareketsizlik erken ergenliği tetikliyor: Erken ergenlik vakalarında dikkat çeken artış
Türkiye’de son yıllarda erken ergenlik hadiselerinde bariz bir artış gözlemleniyor. Bilhassa kız çocuklarında 8 yaşından evvel başlayan fizikî değişimler, hem aileleri hem de sıhhat uzmanlarını endişelendiriyor. Sağlık Bakanlığı verilerine göre, son 10 yılda erken ergenlik tanısı alan çocuk sayısında yaklaşık yüzde 30’luk bir artış olduğu görülüyor. Uzmanlar, bilhassa pandemi devrinde konutta geçirilen mühletin uzaması, fizikî aktivitenin azalması ve beslenme tertibinin bozulmasının bu artışı hızlandırmış olabileceğini belirtiyor.
Cumhuriyet’e konuşan Pedagog Elanur Buğçe Oral, olağan ergenlik sürecinin kızlarda 10-12, erkeklerde ise 12-14 yaşlarında başladığına dikkat çekerek, “Erken ergenlik, ergenliğe has fizikî belirtilerin olağandan evvel ortaya çıkmasıdır. Kız çocuklarında 8 yaşından, erkek çocuklarında 9 yaşından evvel başlayan ergenlik süreci ‘erken ergenlik’ olarak kabul edilir” dedi.
Erken ergenliğin nedenlerinin hem genetik hem de çevresel olduğunu belirten Oral, “Genetik yatkınlık kıymetli bir rol oynayabilir, ailede erken ergenlik hikayesi olan çocuklarda risk yüksektir. Fakat son yıllarda artışın gözlenmesi, çevresel faktörlerin de büyük bir tesire sahip olduğunu gösteriyor. Obezite, hormonlu besinler, plastiklerdeki kimyasallar (özellikle BPA), gerilim, uykusuzluk ve çevresel faktörler de tetikleyici olabiliyor” sözlerini kullandı.
‘ZORBALIĞA KARŞI SAVUNMASIZ HALE GELEBİLİRLER’
Özellikle son 10 yılda erken ergenlik hadiselerinde besbelli bir artış gözlendiğini söyleyen Oral, “Bunun esas nedenleri ortasında çocukluk çağı obezitesindeki yükseliş ve çevresel endokrin bozucu kimyasallara maruziyet öne çıkıyor. Yağ dokusu, östrojen gibisi hormonlar üretebildiği için erken ergenliği tetikliyor. Birebir vakitte süratli hayat temposu, artan ekran mühleti, hazır besinlerin tüketimi, hormon istikrarını etkileyen çevresel kimyasallar ve çocukların psikososyal gerilim seviyesinin artması yer alıyor” diye konuştu.
Erken ergenlik belirtilerine değinen Oral, belirtileri şu biçimde sıraladı: “Kız Çocuklarında göğüs tomurcuklarının belirginleşmesi, genital ve koltuk altı kıllanması, ani uzunluk uzaması. Erkek Çocuklarında ise testislerde büyüme, peniste uzama, genital ve koltuk altı kıllanması, seste kalınlaşma”
Bu belirtilerin olağandan daha erken yaşta görülmesi durumunda kesinlikle bir endokrinoloji uzmanına danışılması gerektiğine vurgu yapan Oral, “Çocuk, yaşıtlarından farklılaştıkça hem kendi vücudunu anlamakta zorlanır hem de akran zorbalığına maruz kalabilir. Bu durum özgüven meselelerini, vücut algısı telaşlarını ve depresif duygulanımı artırabilir. Aslında bu süreksiz bir süreç; ergen yeni vücuduna alışmaya ve istikrarını kurmaya çalışır. Lakin birde ergen küme için daha zorlayıcı olan kısım, fizikî olarak daha büyük görünen çocukların akranlarından yahut yetişkinlerden beklenmeyen davranışlarla karşılaşabilmesidir. Bu da onları akran zorbalığına yahut istismara karşı daha savunmasız hale getirebilir” dedi.
