Gazze üzerinden ‘barıştırma’ planı
Ekonomi ve Dış Siyaset Araştırmalar Merkezi Yöneticisi Sinan Ülgen, Gazze açıklamalarının Trump idaresinin milletlerarası ilgilere bakış açısı bakımından öğretici olduğunu zira özünde memleketler arası hukukun büsbütün hiçe sayıldığını söyledi.
Birinci Trump periyodunda kendisinin “yüzyılın anlaşması” olarak nitelendirdiği İbrahim Muahedeleri sayesinde İsrail’in birkaç Arap ülkesi ile diplomatik olağanlaşma sağladığını anımsatan Ülgen, “Ancak mutabakatların eksik halkası Suudi Arabistan’dı. 7 Ekim saldırısından evvel Suudi Arabistan’ın da mutabakatlara taraf olması gündemdeydi ama ertelendi ertelendi. Şimdiyse Trump, bunu tamamlamaya niyetli” yorumunu yaptı.
‘MÜZAKERE TAKTİĞİ’
Suudi Arabistan ve İsrail’in resmi diplomatik münasebetler kurmasını öngören muhtemel bir muahedesinin önündeki en büyük mahzurun Filistin sorunu olduğunu lisana getiren Ülgen, “Ancak Trump’ın Gazze açıklamaları sonrasında Riyad, iki devletli tahlil prensibine bağlılığını teyit etti. Halbuki ki Trump’a nazaran proje yaşama geçecek olursa esasen artık iki devletli tahlilden bahsetme mümkünlüğü kalmayacaktı. Böylelikle Suudi Arabistan-İsrail yakınlaşması önündeki en büyük mahzur de bu formda tahlile kavuşturulacaktı. Lakin artık bu planı daha kabul edilebilir bir formata dönüştürmek için gayretler var” diye konuştu.
Gazze’de ABD askerinin olduğu bir muhtemellikte, çatışma riskinin önlenmesi için “etnik temizlik” önerisi sunulduğunu kaydeden Ülgen, “Oradaki yerli halk, Mısır’a ve Ürdür’e gönderilecek ve Gazze ihtilaf toprakları olmaktan çıkacak. Önerilen etnik paklığın nedeni buydu. Etnik paklık olmadan Gazze’nin ABD askerinin yerleşeceği bir alan olması gerçekçi değil, Trump da bunu istemez. Zira Trump’ın da kelamlarından birisi ABD’nin savaşlardan uzak duracağıydı. Trump da uyuşmazlık devam ederken askerini oraya göndermeyecektir. Bu sebeple etnik paklık formülü sahiplenildi. ABD geri adım atacak. Trump’ın diğer alanlarda da emsal müzakere taktikleri yürütüyor. Kolombiya’yı evvel vergi ile tehdit etti sonra epey yüzeysel bir mutabakat yaptı ve Trump geri adım attı. Kanada ve Meksika’da da birebiri gördük. Gazze teklifini yaptı fakat muhakkak geri adım atacak. Bu formuyla planın gerçekleşme bahtı yok” sözlerini kullandı.
RİYAD’A FİLİSTİN RESTİ
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Suudi Arabistan’ın Tel Aviv ile olağanlaşma için bir Filistin devletinin kurulması şartına rest çekerek karşılık verdi. İsrail basınına konuşan Netanyahu, Riyad idaresinin Filistin devleti koşuluna yönelik “Bir Filistin devleti istiyorlarsa Suudi Arabistan’da kurabilirler. Geniş topraklara sahipler” dedi. Netanyahu, Filistin devletinin kurulması kaidesiyle rastgele bir ülkeyle olağanlaşmayı kabul etmeyeceğini savundu.
