Fındıkta rekor zirai don kaybı: ‘Fiyatı şimdiden 130 liradan…’
Nisan ayında yaşanan şiddetli zirai don, tarım dalında büyük ziyanlara yol açtı. Türkiye genelinde 65 ili etkileyen bu don felaketi, bilhassa Karadeniz bölgesindeki fındık üreticilerini derinden etkiledi.
Meclis’te kurulan araştırma kurulunun ön raporuna nazaran, 2 ila 3 yıl sürecek önemli bir gelir kaybı beklenirken, Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM) bilgileri zirai don kaynaklı hasarın 21 milyar lirayı bulduğunu gösterdi.
Ordu ve Giresun üzere üretimin ağır olduğu vilayetlerde fındık bahçeleri ağır ziyan görürken, üretici temsilcileri bu yıl fındıkta yüzde 40-50 ortasında rekolte kaybı olacağını lisana getirdi.
BİR YIL DAHA ESER BEKLENMİYOR
Giresun Ziraat Odası Başkanı Nurittin Karan, nisan ayında bitkinin uyanma periyodunda meydana gelen zirai donun önemli hasar oluşturduğunu belirtti. Karan, bilhassa 500 rakım üzerindeki fındık bahçelerinde yüzde 80’e varan ziyanlar tespit edildiğini tabir etti: “Araziye çıktığınızda, yüksek bölümlerde yaprakların siyahlaştığını ve önümüzdeki yılın rekoltesini etkileyecek durumda olduğunu görebiliyoruz.” Rekolte kaybının yüzde 40 civarında olabileceğini belirten Karan, “Ordu, Samsun, Trabzon, Adapazarı, Düzce üzere bölgelerde de don tesiri oldu. Bilhassa Ordu ve Giresun’da daha fazla ziyan var. Orada bir yıl daha ürün alınamayacak. Tarım Bakanlığı temmuz ayında tespiti yapacak lakin bu yıl rekolte çok düşük olacak. Giresun’da rekoltenin yüzde 40 oranında etkileneceğini düşünüyoruz. Fındığın fiyatı şimdiden 130 liradan 220-230 liraya yükseldi.”
FINDIK AĞAÇLARI BÜSBÜTÜN ZİYAN GÖRDÜ
Tüm Üretici Köylüler Sendikası (TÜM KÖY-SEN) Ordu Şube Başkanı Zekai Sağra, Ordu’da 500 rakım üzerindeki fındıkların büsbütün ziyan gördüğünü, hatta kivilerin bile hasar aldığını söyledi. Sağra, “Karadeniz bölgesinde yalnızca fındık değil, düşük rakımlı yerlerde kivilerde de neredeyse yüzde yüz don hasarı var. TÜİK’in açıkladığı rekolte sayıları gerçeğin çok üzerinde. Meğer yüksek kesitlerde 300 metre üzeri rakımlarda fındık neredeyse yok. Ayrıyeten 750 rakım üzerindeki bölgelerde gelecek yıl da eser olup olmayacağı belgisiz. Zira fındığın ana kolları ziyan gördü. Bu durum yalnızca bu sene değil, önümüzdeki yıllarda da rekolteyi olumsuz etkileyecek” dedi.
KAHVERENGİ KOKARCA BÖCEĞİ TEHDİDİ DEVAM EDİYOR
Fındık üreticileri son yıllarda kahverengi kokarca böceğiyle çaba ediyor. Karan, bu yıl böceğin rekolteye yüzde 20-30 oranında ziyan verebileceğine dikkat çekti: “Geçen yıl bilhassa Ordu ve Giresun’un birtakım bölgelerinde üreticiler fındıklarını satamadı. Bu yıl da önemli ziyan bekliyoruz. En az yüzde 20-30 oranında bir ziyan olabilir. Geçmiş tecrübelerimize dayanarak en az 100 bin ton kayıp yaşanacağını kestirim ediyoruz.”
