Dünya 1.5 trilyon dolarlık plastik krizinde: Bebeklikten yaşlılığa tehdit altındayız
The Lancet’te yayınlanan yeni bir bilimsel kıymetlendirme, plastiklerin ‘ciddi, büyüyen ve gereğince tanınmayan’ bir tehlike olduğunu vurguladı. Raporda, plastiklerin insan sıhhatine tesiri sırf çöp olduğunda değil; üretim, kullanım ve atık sürecinin her evresinde tesirli.
Plastikler sırf çevreyi kirletmekle kalmıyor; birebir vakitte kanser, doğum kusurları, erken doğum, çocukluk çağı kanserleri ve hatta kalp krizi üzere çok önemli sıhhat problemlerine da yol açabiliyor.
1950’DEN BU YANA 200 KAT ARTTI
1950’lerden bu yana plastik üretimi 200 kat artmış durumda. Üstelik bu üretimin neredeyse üç katına çıkması ve 2060’a kadar yılda bir milyar tona ulaşması bekleniyor.
En süratli artış ise tek kullanımlık plastiklerde gözleniyor: içecek şişeleri, süratli tüketim kapları ve paketli eser ambalajları.
VÜCUDUMUZDAKİ TEHLİKE: MİKROPLASTİKLER
Henüz bu parçacıkların bedendeki tesirleri tam olarak bilinmiyor. Lakin kalp krizi ve felç üzere önemli sıhhat problemleriyle irtibatlı olabileceği düşünülüyor. Araştırmacılar bu mevzuda ‘önleyici yaklaşım’ benimsenmesini öneriyor.
Boston College’dan çocuk tabibi ve epidemiyolog Prof. Philip Landrigan’a göre, plastiklerin ziyanları en çok bebekler ve çocuklar üzerinde ağırlaşıyor.
Anne karnındaki fetüslerde dahi düşük, erken doğum, doğumsal anomaliler üzere riskler yaratabiliyor. Çocuklarda ise akciğer gelişimi geriliği, kanser ve ileride kısırlık üzere sonuçlara yol açabiliyor.
“GERİ DÖNÜŞÜMLE BU KRİZDEN ÇIKAMAYIZ”
Petrol üreten ülkeler ve plastik sanayisi, tahlilin plastik üretimini azaltmak yerine geri dönüşüme odaklanılması gerektiğini savunuyor. Lakin raporda, plastiklerin kağıt, cam ya da metal üzere kolay geri dönüştürülebilir olmadığı açıkça belirtiliyor:
“Dünya, plastik kirliliği krizinden yalnızca geri dönüşümle kurtulamaz.”
Sadece üç plastik kimyasalının (PBDE, BPA ve DEHP) 38 ülkede insan sıhhatine verdiği zararın yıllık maliyeti 1.5 trilyon dolar olarak hesaplandı. Bu ölçü, plastiklerin görünenden çok daha değerliye mal olduğunu ortaya koyuyor.
