Denisovanlar evrimin sırrı olabilir: Amerika’da uyumun anahtarı keşfedildi
2010 yılında keşfedilen Denisovanlar, insanlığın az bilinen bir koluydu. Lakin yeni bir araştırma, bu soyu tükenmiş topluluğun DNA’sının Amerika kıtasındaki yerli halkların hayatta kalmasında kıymetli rol oynadığını ortaya koyuyor. Araştırmaya nazaran, Denisovanların bağışıklıkla bağlantılı MUC19 geni, Amerika’ya göç eden insanların biyolojik ahenginde tesirli oldu ve bu sayede kıtanın farklı ekosistemlerinde ömür kurabilmelerine katkı sundu.
DENİSOVANLARDAN KALAN İZ: MUC19 GENİ
Araştırmayı, Colorado Boulder Üniversitesi’nden Prof. Fernando Villanea’nın ekibi yürüttü. Genom tahlilleri, Denisovanların geliştirdiği MUC19 gen varyantının Avrupalılarda yüzde 1’in altında, Afrikalılarda ise neredeyse hiç görülmediğini ortaya koydu. Buna rağmen, Meksika’da yerli kökenli nüfusun üçte birinde bu tekrar rastlandı. Peru, Porto Riko ve Kolombiya’da da bariz oranlarda bulundu.
Villanea bu durumu, “Bu DNA Oreo bisküvisi üzere; ortasında Denisovan, iki yanında Neandertal katmanı var” kelamlarıyla tanımladı. Zira kelam konusu gen varyantının, Neandertaller aracılığıyla çağdaş insanlara geçtiği düşünülüyor. Denisovanlar Neandertallerle, onlar da çağdaş beşerlerle çiftleşmiş; böylelikle bu gen, karmaşık bir seyahat sonrası Amerika’ya taşınmış oldu.
AMERİKA’YA GÖÇ VE GENETİK AVANTAJ
Bering Boğazı’nı geçerek Amerika kıtasına ulaşan birinci topluluklar, Denisovan ve Neandertal genleri taşıyordu. MUC19 geni onlara şimdi bilinmeyen bir avantaj sağladı. Bilim insanları, bu genin bilhassa Amerika kıtasındaki farklı patojenlere karşı bağışıklık sistemini güçlendirmiş olabileceğini düşünüyor.
MUC19, memelilerde mukus üreten 22 genden biri. Bu proteinler sırf mikroplara karşı muhafaza sağlamakla kalmıyor, birebir vakitte bağışıklık sisteminin farklı fonksiyonlarında de rol oynuyor. Şimdi kesin olarak anlaşılmamış olsa da, Denisovan versiyonunun Yeni Dünya’daki hastalıklarla gayrette kritik bir fark yaratmış olması beklenen.
AVRUPA TEMASI VE SALGINLAR
Araştırma, MUC19 geninin sadece Amerika’ya birinci gelenlerde değil, Avrupalılar kıtaya ayak basmadan evvel de yaygın olduğunu gösteriyor. Pre-kolombiyen periyoda ilişkin 23 kişilik DNA örneklerinde de birebir oranda bulundu. Bu, genin yalnızca Avrupa hastalıklarına karşı değil, çok daha evvelki periyotlarda de seçilim avantajı sağladığını kanıtlıyor.
Avrupalılarla temas sonrasında çiçek hastalığı üzere salgınlar yerli nüfusun büyük kısmını yok etmişti. Buna karşın MUC19’un sağladığı bağışıklık avantajı, hayatta kalanlarda bu genin daha da yaygınlaşmasına yardımcı olmuş olabilir.
