Cumartesi Anneleri 1064. haftada ‘Mehmet Salim Acar’ın akıbetini sordu
Gözaltında kaybedilen yakınlarının akıbetini öğrenmek ve faillerin yargılanması talebiyle 1995 yılından bu yana Galatasaray Meydanı’nda oturma hareketi yapan Cumartesi Anneleri, 1064’üncü haftada da meydandaydı.
Cumartesi Anneleri 1064. haftada 31 sene evvel Diyarbakır’da pamuk tarlasında çalışırken kaçırılan çiftçi Salim Acar için adalet talebinde bulundu.
Kayıp yakını İkbal Eren’in okuduğu açıklamanın tamamı şu halde:
“1064. haftamızda, 31 yıldır aktif bir soruşturma yürütülmeyerek akıbeti karanlıkta bırakılan ve failleri cezasızlıkla korunan Mehmet Salim Acar için adalet talep ediyoruz.
31 yaşındaki Mehmet Salim Acar, Diyarbakır’ın Bismil ilçesine bağlı Ambar köyünde yaşayan bir çiftçiydi. 20 Ağustos 1994 tarihinde, 13 yaşındaki oğlu ve bir çiftçi (İ.E.) ile birlikte köy civarındaki pamuk tarlasında çalışıyordu. Öğlen saatlerinde plakasız bir Toros araçla gelen, kendilerini polis olarak tanıtan silahlı bireyler, Acar ve öbür çiftçinin kimliklerini istedi; akabinde Acar’ı zorla araca bindirerek götürdü.
‘ELLERİ VE GÖZLERİ BAĞLI BİÇİMDE GÖRÜLDÜ’
O sırada ırmak kenarında çamaşır yıkayan Acar’ın kızı Abide ve komşuları, Toros’un içinde Acar’ı elleri, gözleri ve ağzı bağlı halde gördü. Ayrıyeten araca, ırmak kenarında bekleyen ve içinde beş kişinin bulunduğu diğer bir arabanın eşlik ettiğine ve araçların Bismil tarafına yanlışsız uzaklaştığına şahit oldular.
Söz konusu araçların Bismil Jandarma Taburu’na girdiği bilgisine ulaşan aile, Mehmet Salim’in nerede olduğunu ve neden gözaltına alındığını öğrenmek maksadıyla yereldeki askeri, isimli ve idari makamlara başvurdu. Ardından Cumhurbaşkanlığı, İçişleri Bakanlığı, Adalet Bakanlığı ve İnsan Hakları Bakanlığı başta olmak üzere tüm ilgili ulusal makamlara dilekçeler sunarak, Acar’ın can güvenliğinin ivedilikle sağlanmasını talep etti.
Aile, Silvan Cumhuriyet Savcılığı’na başvurarak, Mehmet Salim Acar’ın kaçırılmasından sorumlu oldukları gerekçesiyle Bismil İlçe Komando Tabur Kumandanı İzzet Cural ve jandarma vazifelisi Ahmet Babayiğit hakkında cürüm duyurusunda bulundu. Fakat Diyarbakır İl İdare Kurulu, 23 Ocak 1997 tarihinde ‘yeterli kanıt olmadığı’ gerekçesiyle yargılama yapılmamasına karar verdi.
İÇ HUKUK YOLLARINDAN SONUÇ ALINAMADI
Tüm baskı ve tehditlere karşın yıllarca müracaatlarını sürdüren aile, iç hukuk yollarından sonuç alamadı. Olayı tüm taraflarıyla aydınlatabilecek ve sorumluları belirleyebilecek derinlikte bir soruşturma yürütülmedi; yürütülen süreç, aktif soruşturma yükümlülüğünü açıkça ihlal etti.
Bunun üzerine aile, AİHM’e başvurdu. Türkiye, AİHM’e gönderdiği savunmada şu sözleri kullandı: “Hükûmetimiz, M. Salim Acar’ın ortadan kaybolmasının ailesinde yarattığı ızdırap nedeniyle keder duymaktadır. Kaybolma argümanlarında faal soruşturma yürütmemek, Sözleşme’nin 2, 5 ve 13. hususlarının ihlalini oluşturmaktadır.” Devlet, müracaatçıya tazminat ödemeyi ve dostça tahlil teklifini sundu. Lakin Acar ailesi bu teklifi reddederek, maruz kaldıkları ihlalin mahkeme kararıyla tespit edilmesini istedi.
Ailenin teklifi reddetmesi üzerine davayı asıldan inceleyen AİHM, 8 Nisan 2004 tarihli kararında (Başvuru no: 26307/95), Mehmet Salim Acar’ın kaybolmasına ait kâfi ve tesirli bir soruşturma yürütülmediği gerekçesiyle hayat hakkının ihlal edildiğine oybirliğiyle hükmetti ve Türkiye’yi mahkûm etti.
AİHM kararları, devlet açısından bağlayıcıdır. Bu nedenle devlet, hukuksal yükümlülüklerini yerine getirerek Mehmet Salim Acar’ın gözaltında kaybedilmesini faal biçimde soruşturmalı ve adaletin tecellisini sağlamalıdır.
Kaç yıl geçerse geçsin Mehmet Salim Acar için, tüm kayıplarımız için adalet istemekten devletin kozmik hukuk normları içinde hareket etmek zorunda olduğunu hatırlatmaktan vazgeçmeyeceğiz.”
