CHP Dış Politika Koordinatörü Prof. İlhan Uzgel: ‘Riskli hamleler bunlar’
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın Suriye’yi bölme teşebbüslerine “tehdit sayarız, müdahale ederiz” çıkışı ve MSB’nin Suriye’nin Türkiye’den yardım talep ettiğini’ tabir etmesi “bölgedeki istikrarsızlığa Türkiye’nin ne derece dahil olabileceği” sorusunu gündeme getirdi. Bahse ait Cumhuriyet’e konuşan Emekli Tümgeneral Ali Er, “Bu etkin diplomasinin geliştirilmesinin bir kesimidir, boyutları değerli, şayet dayanak TSK’nin bölgede aktifiydi biçiminde olacaksa bu en çok Türkiye’nin güvenliğine ziyan verir” dedi.
Yetkililerin açıklamalarını kıymetlendiren CHP Dış Siyaset Koordinatörü Prof. İlhan Uzgel ise “Türkiye esasen Suriye’nin yüzde 15 civarında bir toprak kesimini koruyor, bunun ötesi istikrarsızlıklara yol açabilir. Riskli atılımlar bunlar” diye konuştu.
Suriye’deki gelişmeleri değerlendiren Dışişleri Bakanı Hakan Fidan önceki gün bölgeye yönelik çeşitli ihtarlarda bulundu. Fidan, “Hiçbir küme parçalamaya yönelik hareket içine geçmesin. Diplomasi yoluyla konuşacağımız çok şey var. Lakin bunun ötesine geçerek, şiddet kullanarak bölmeye ve istikrarsızlaştırmaya yanlışsız giderseniz, biz bunu kendi ulusal güvenliğimize yönelik direkt tehdit olarak algılar ve müdahale ederiz. Bölünme dışında ne konuşuyorsanız konuşun. Ne talepleriniz varsa yapın. Biz bu mevzuda nasıl yardımcı olacaksak olalım lakin bunun ötesine geçtiğiniz vakit biz kendimizi tehdit altında tutmayız” dedi.
Milli Savunma Bakanlığı kaynakları da dün “Suriye idaresi tarafından, savunma kapasitesinin güçlendirilmesi ve başta DEAŞ olmak üzere tüm terör örgütleriyle çaba kapsamında Türkiye’den resmi takviye talep edilmiştir. Bu talep doğrultusunda, Suriye’nin savunma kapasitesini artırmaya yönelik eğitim, danışmanlık ve teknik dayanak sağlanması için çalışmalarımız devam etmektedir. Türkiye’nin öncelikli maksadı, Suriye’nin siyasi birliğini ve toprak bütünlüğünü desteklemek, bölgede kalıcı barışın sağlanmasına yönelik gayretlere öncülük etmektir” açıklamasını yaptı.
‘TÜRKİYE’NİN GÜVENLİĞİNE ZİYAN VERİR’
Cumhuriyet bölgede yaşanan gelişmeleri ve son açıklamaları uzmanlara sordu. Fidan ve MSB’nin açıklamalarını kıymetlendiren Emekli Tümgeneral Ali Er, “Bu etkin diplomasinin geliştirilmesinin bir modülüdür ama boyutları kıymetli. Şayet dayanak TSK’nin bölgede etkinliği formunda olacaksa bu en çok Türkiye’nin güvenliğine ziyan verir” diye konuştu. Meclis tarafından Suriye’ye gönderilen askerler konusunda hükümete verilen yetkinin boyutlarının yine gözden geçirilmesi gerektiğini belirten Er, “Her ne kadar vazife talimatında tam olarak yazmasa da askerimizin orada bulunmasının sebebi sistemsiz göç hareketlerinin Türkiye için yaratabileceği güvenlik meselelerinin sonun ötesinden önlenmesidir. Bu talimatla orada vazife yapan askerlerin Suriye’deki çatışmalarda merkezi hükümetin talebiyle onların iradesine uygun olarak kullanılacak olması, Meclis’in mevzuyu yine değerlendirmesini gerektirir” dedi.
‘TÜRK ASKERİ İSTİKRAR ÖGESİ DEĞİL’
Suriye’nin dayanak talebine ait konuşan Er, “TSK’nin sahip olduğu tecrübeyi barışçıl emelle komşu ülkelerle kurulacak olan merkezi orduyla paylaşması Türk ordusunun kutup yıldızı olarak anılması manasına gelir, ki bu siyasi olarak bir tartışmanın kesimi yapılmamalıdır” sözlerini kullandı. “Asıl bahsin TSK’nin çatışmada taraflarının leh yahut aleyhinde kullanılması olduğunu” belirten Er, “Biz askerimizi Suriye’ye çatışmalarda istikrar ögesi olsun diye göndermedik. Türkiye’nin orada asker bulundurmasının ne kadar asıl niyet ve gayesine hizmet edeceği Meclis’te çok âlâ değerlendirilmeli” diye konuştu.
‘TÜRKİYE ZATİ SURİYE’NİN YÜZDE YAKLAŞIK 15’İNİ KORUYOR’
Konuya ait Cumhuriyet’e açıklamalarda bulunan İlhan Uzgel ise “Suriye alanı stabil ve istikrarlı değil. Türkiye aslında ülkenin yaklaşık yüzde 15 civarında bir toprak modülünü koruyor. Bunun ötesinde Türk askerini daha fazla Suriye alanına sokmak yeni istikrasızlıklara da yol açabilir. Türkiye’yi Suriye krizine askeri olarak daha fazla angaje etmek manasına da gelebilir. Bir askeri teşebbüste bulunacaksanız bunun sonları ve maksatları ne olacak? Riski ataklar bunlar, bir de bölgede İsrail faktörü var. İsrail’in bölgedeki faaliyetleri muhakkak milletlerarası hukuka ters olmakla bir arada bu türlü de bir realite de var. Bunu da göz gerisi edemeyiz. Şayet Türkiye Suriye’ye daha fazla angaje olacaksa bunun nasıl hangi şartlarda yapılacağı titizlikle belirlenmeli” dedi.
Suriye’nin toprak bütünlüğünün değerli olduğunu vurgulayan Uzgel “Yeni kurulan hükümetin ülkedeki başka bileşenleri kapsaması gerektiğini de vuruluyoruz. Bu bahiste maalesef yeteli bir teşebbüs yok, ya da teşebbüsler kâfi sonucu vermiyor. Türk hükümetinin Şara Hükümetine dönüp ‘sen de ülkedeki öteki bileşenleri kapsayan bir hükümet kur, buna nazaran birlikte anayasa yap. Kendi hükümetini toplayıp kendini cumhurbaşkanı seçtirmen hakikat değil’ demesi gerekirdi” diye konuştu. Bölgedeki Dürzi çatışmasına da değinen Uzgel “Dürziler ile ilgili yaşananlarda Sayın Fidan’dan da daha aktif bir teşebbüste bulunmalarını beklerdik zira burada katledilenler bizim vatandaşlarımızın akrabaları” tabirlerini kullandı.
