Bir yanda e-imzalarla kariyer sahibi olanlar diğer yanda çaresizlikten yaşamına son verenler: Diplomalı ölümler!
Son 13 yılda en az 2 bin 728 genç personel iş cinayetlerinde hayatını yitirdi. Atanamayan öğretmenlerin intiharları ise toplumsal bir yara haline geldi. Araştırmacı muharrir Özgür Hüseyin Akış, “Gencecik beşerler ya çalışırken ölüyor ya da hayata tutunamayıp ömrüne son veriyor. Bu bir insanlık krizidir” dedi.
Türkiye’de gelecek tasası ve güvencesizlik, gençlerin hayatına mal oluyor. Ataması yapılmayan öğretmenlerin intiharları her geçen yıl artarken 2024 yılında yaşanan olaylar kamuoyunda büyük yankı uyandırdı.
İŞİ OLANLAR DA ÖLÜYOR
Matematik öğretmeni Serhat Önel (28), Bursa’dan Hakan Durgut (30) ve Kırşehir’de fotoğraf öğretmeni Ömer Şahin (37) üzere çok sayıda öğretmen adayı yaşadıkları çaresizlik nedeniyle ömrüne son verdi. Son 10 yılda intihar eden öğretmen sayısının en az 300 olduğu kestirim ediliyor.
İşçi Sıhhati ve İş Güvenliği Meclisi’nin (İSİG) raporuna nazaran, son 13 yılda en az 2 bin 728 genç personel iş cinayetlerinde hayatını kaybetti. 2021 sonrası ekonomik krizin derinleşmesiyle birlikte mevt sayıları arttı. Gençlerin yüzde 93’ü fiyatlı çalışanlardan oluşuyor. İş cinayetlerinde hayatını yitirenlerin 235’i bayan, 2 bin 493’ü erkek.
Raporda sırf sanayi emekçileri değil, staj yapan öğrenciler, harçlık için çalışan gençler ve atanamayıp öteki işlerde çalışmak zorunda kalan öğretmenler de yer aldı. Birebir devirde 12 lise öğrencisi de çalışırken hayatını kaybetti.
‘SİSTEM SORUNU’
Araştırmacı muharrir Özgür Hüseyin Akış, Cumhuriyet’e yaptığı değerlendirmede, genç iş cinayetlerinin ve intiharların yalnızca ferdi ya da sektörel meseleler olmadığını söyledi. Akış şöyle konuştu:
“Eğitimli bir genç, yıllarca emek verip öğretmen olmaya çalışıyor ama sistem ona ne takım veriyor ne geçim imkânı tanıyor. Ya inşaatta ölüyor ya da ömürden vazgeçiyor. Bu, artık bir istihdam değil bir insanlık krizi.”
Genç emekçi vefatları ve atanamayan öğretmen intiharlarının altında yatan temel meselelere da dikkat çeken Akış, neoliberal siyasetlerin toplumsal devlet unsurunu yok ettiğini vurguladı: “Merkezi, planlı ve kamucu bir ekonomik model uygulanmadıkça biz bu vefatları konuşmaya devam edeceğiz. Gençler sırf aç değil, sahipsiz, garantisiz, umutsuz.”
YAŞ DAĞILIMI ÇARPICI
2013-2025 yılları ortasında hayatını kaybeden genç personellerin yaşlara nazaran dağılımı şöyle:
• 18 yaş: 222 genç
• 19 yaş: 305 genç
• 20 yaş: 312 genç
• 21 yaş: 253 genç
• 22 yaş: 344 genç
• 23 yaş: 385 genç
• 24 yaş: 368 genç
• 25 yaş: 539 genç
CEBİNDEN 6 LİRA ÇIKMIŞTI
İzmir Çiğli’de kendisinden haber alınamayan 27 yaşındaki İbrahim Yeşilbağ, kullanmadıkları gecekondu konutunda tavana asılı bulunmuştu. Kısa bir müddet evvel askerden geldiği ortaya çıkan Yeşilbağ’ın coğrafya öğretmenliğini bitirmesine rağmen atamasının yapılmadığı öğrenilmişti. Yeşilbağ, KPSS’ye hazırlanıyordu. Sekiz sene evvel yaşanan olayda ömrüne son veren Yeşilbağ’ın cebinden yalnızca 6 TL ile cep telefonu çıkmıştı. Gencin yakınları, çalışamadığı için psikolojisinin bozuk olduğunu açıklamıştı. Uydurma diplomaların havada uçtuğu bu günlerde Yeşilbağ’ı anımsatan toplumsal medya kullanıcıları, “Sahte diploması olan kim bilir kaç kişi atama bekleyen öğretmenlerin yerine atandı” diye reaksiyon gösterdi.
