Bilim insanlarından ilginç keşif: Katil balinalar zeka evriminde seviye atladı
Dünyanın en güçlü deniz avcılarından biri olan orka balinaları, artık sadece güçleriyle değil, zekalarıyla da bilim insanlarını şaşırtıyor. Son yıllarda kaydedilen çarpıcı davranışlar, bu hayvanların birlikte avlanma stratejilerini geliştirdiğini ve öğrenme yeteneklerinin yeni bir düzeye ulaştığını ortaya koyuyor.
BİRLİKTE MAVİ BALİNA AVLADILAR
Mart 2019’da, Avustralya’nın güneybatı kıyılarında kaydedilen bir olay bilim dünyasını şaşkına çevirdi. Birinci sefer bir küme orkanın, dünyanın en büyük hayvanı olan yetişkin bir mavi balinayı birlikte avladığı gözlemlendi. Yaklaşık bir saat süren hücumda, 12 orka mavi balinayı sistematik formda yıpratarak öldürdü. Bu olayın birinci olduğu sanılıyordu fakat daha sonra benzeri hadiseler tekrarlandı.
TEKNELERE SALDIRAN ORKALAR VE ŞOK EDEN DAVRANIŞLAR
İspanya ve Portekiz açıklarında yaşayan küçük bir orka topluluğu, son yıllarda teknelere saldırmalarıyla dikkat çekti. Bu orklar, teknelere çarpıp ziyan veriyor; kimileri ise batmalarına neden olacak kadar ağır hasarlar oluşturuyor. Öteki bölgelerde ise orkaların bebek pilot balinaları kaçırdığı, köpek balıklarının karaya vurmuş cesetlerinde karaciğerlerini cerrahi bir hassasiyetle çıkardıkları rapor edildi.
ZEKÂ GELİŞİMİNİN GERİSİNDE TOPLUMSAL ÖĞRENME VAR
Washington Üniversitesi’nden orka araştırmacısı Deborah Giles, bu hayvanların beyinlerinin hafıza ve hislerle ilgili kısımlarının insanlardan bile daha gelişmiş olduğunu belirtiyor. Giles, “Anatomi değişmese de öğrenme yetenekleri onları her geçen gün daha zeki hale getiriyor” diyor. Genç orkalar, özellikle sürü lideri dişilerden avlanma tekniklerini gözlemleyerek öğreniyor ve bu bilgi nesilden jenerasyona aktarılıyor.
BU ZEKÂ TOPLUMSAL DAĞILMALARA DA NEDEN OLABİLİR
Zekânın ve planlı avlanmanın artmasıyla birlikte, orka sürülerinde toplumsal bağların zayıflamaya başladığı düşünülüyor. Washington’daki Balina Araştırma Merkezi’nden davranış ekolojisti Michael Weiss, “Büyük orka kümeleri artık daha az görülüyor zira av bulmak zorlaştıkça bireyler yalnızlaşıyor” diyor. Bu da sürü içindeki klasik yapıların çözülmesine yol açabiliyor.
