Bilim insanları uyardı: Ege’de kuraklık alarmı!
İzmir ve etrafında tesirini artıran kuraklık, bölgedeki barajların kritik düzeylere gerilemesine ve birtakım ilçelerde su kesintilerine neden oldu.
Yaşanan su krizinin sırf süreksiz değil, iklim değişikliğiyle derinleşen uzun vadeli bir sorun olduğuna dikkat çeken Doç. Dr. Jafar Safari, sürdürülebilir tahliller geliştirilmesi gerektiğini vurguladı. Doç. Dr. Safari, yürütücülüğünde gerçekleştirilen bilimsel çalışmada, Ege Bölgesi’nde gelecekte yaşanabilecek kuraklık senaryoları incelendi.
CMIP6 iklim modeli bilgilerinin kullanıldığı çalışmada, orta (SSP2-4.5) ve yüksek (SSP5-8.5) emisyon senaryoları ele alındı. Bölgenin 2100 yılına kadar nasıl bir kuraklık eğilimine gireceği tahlil edildi.
VERİMLİ HAVZALAR TEHDİT ALTINDA
Araştırma, 2041-2100 periyodunda şiddetli ve çok kuraklık ayı sayısının en yüksek olduğu bölgelerin Büyük Menderes Havzası (Aydın-Denizli-Muğla hattı) ile Küçük Menderes Havzası’nın batı kısımları (Çeşme, Seferihisar, Selçuk ve çevresi) olduğunu gösteriyor. Bu alanlarda toplam 160 ayın üzerine çıkan kuraklık kıymetleri dikkat çekiyor.
Küçük Menderes’in doğu kısımlarında ve Gediz Havzası’nda ise kuraklık riski devam ediyor. Orta emisyon senaryosuna nazaran 2070-2099 ortasında kurak ay sayısında yüzde 26 artış öngörülürken, yüksek senaryoda bu oran yüzde 40’a yaklaşıyor.
Araştırmada ayrıyeten, aylarca sürebilen ve 15 aya kadar uzayabilen kurak devirlerin oluşabileceği, bunun da ziraî üretim, içme suyu temini ve ekosistem istikrarı açısından önemli tehditler doğuracağı belirtildi.
Doç. Dr. Safari, “Bu veriler ışığında bilhassa İzmir’in tarım, içme suyu ve ekosistem istikrarı açısından büyük risk altında olduğunu söyleyebiliriz. İklim değişikliği, artık soyut bir kavram değil. Ege Bölgesi üzere hassas alanlar, hem sıcaklık artışı hem de buharlaşma nedeniyle çift taraflı baskı altında. Ziraî üretim, içme suyu temini ve ekolojik istikrar tehlike altında. Bu çalışmamızda geleceğe dair net bir tablo ortaya koyduk: Adaptasyon ve bütüncül su idaresi siyasetleri bir an evvel hayata geçirilmeli” dedi.
NELER YAPILABİLİR?
Doç. Dr. Safari atılması gereken adımları şöyle sıraladı:
“- Yeraltı su kaynaklarının sürdürülebilir kullanımı için izleme ve sınırlama sistemleri geliştirilmeli.
– Ziraî sulamada çağdaş ve su tasarruflu teknikler yaygınlaştırılmalı.
– Kent şebekelerindeki su kaçakları süratle önlenmeli.
– Kuraklık erken ihtar sistemleri bölgesel seviyede kurulmalı.
– İklim projeksiyonlarına dayalı uzun vadeli su idare planları hazırlanmalı.
– Yenilenebilir güç yatırımları artırılarak karbon ayak izi azaltılmalı.
– Alternatif su kaynakları devreye alınmalı; atık sular tarımda kullanılmalı, deniz suyu arıtma tesisleri kurulmalı”.
