‘Beden’ değil ‘anatomi’ odaklı tasarım: Yeni Spekulum Lilium
Jinekoloji muayenesinde yüzyıllardır kullanılan bir alet olan spekulum, bayan cinsel sıhhati için büyük ehemmiyete sahip. Lakin jinekolojideki ehemmiyetine rağmen birçok bayan konforsuz tasarımı münasebetiyle aletin ağrı ve acıya neden olmasından rahatsız.
Yapılan araştırmalar nazaran dünya genelinde bayanların yüzde 35’i pelvik muayene sırasında kullanılan bu alet sebebiyle ağrı, acı, utanç ve kaygı yaşıyor. Bunun sonucunda da bayanlar sıhhatleri için hayati değere sahip genital muayeneden kaçınıyor.
Kadın doğurganlığını temsil eden Zambak çiçeğinden aldıkları ilhamla dizaynlarına taraf veren Gual ve Hoveling’in bayan anatomisine uygun spekulumu hem her beden tipine uygun hem de acısız bir usul sunuyor.
‘KADIN ANATOMİSİ ERKEK PERSPEKTİFİYLE İNCELENİYOR’
Tıp dünyasındaki bu yeni gelişmeyle ilgili Cumhuriyet’e konuşan Şanlıurfa Tabip Odası Yönetim Kurulu Lideri Dr. Derya Bulgur Kırbaş, “Bu yeni tasarım bizleri de çok heyecanlandırdı, uzun vakittir hayalini kurduğumuz bir şeydi. Bayanların sıhhat sistemi içerisindeki özgün gereksinimlerinin görünürlüğü açısından çok kıymetli bir adım” dedi.
Toplumsal cinsiyet normlarının uzun müddettir bayanların sıhhat hizmetlerine erişimini belirlediğini kaydeden Kırbaş, “Aslında tıp tarihi bayanların sıhhat alanından uzaklaştırılması öyküsü. Vakit içerisinde sıhhat hizmeti veren bayanların sayısının azalması sonucunda bu alan giderek erkek vücut ve muhtaçlığına odaklanır hale gelmiş. Bu sebeple bayan anatomisini ilgilendiren bahisler dahi erkek perspektifiyle incelenir olmuş” açıklamalarında bulundu.
Mevcut spekulumun erkek odaklı tıbbın bir sonucu olduğunu belirten Kırbaş, “Kadının fizikî muhtaçlıkları ve anatomisi yeterice gözetilmeden tasarlanmış, otoritenin muayene edende olduğu bir alet. Bu nedenle birçok bayanın esasen bir tabu olarak gördüğü vajinal muayeneyi düzgünce zorlaştırıyor ve bayanların tetkikten kaçınmasına sebep oluyor” dedi.
Kırbaş, yeni spekulum dizaynının değerine dikkat çekerek, “Hem görsel olarak hastanın gergin durumunu rahatlatan hem de kullanılan gereç dolayısı ile konfor sağlayan bir tasarım tercih etmeleri çok yerinde olmuş. Ayrıyeten beden sıcaklığı ile bütünleşmesi de rahatsızlık hissini epeyce azaltıyor. Hasebiyle spekulumun tekrar şekillendirilmesi bayanların jinekolojik muayeneye gitmesinin önündeki pürüzlerden birini kaldırmış oluyor” dedi.
Kırbaş “Özellikle dizaynın sahiplerinin bayan mühendisler olması bizim için çok kıymetli. Gerisindeki hikayeyse çok manalı. Dizayncılar kendi yabancılaştırıcı ve acı verici tecrübelerinden yola çıkarak bayanları önceleyen bir fikir ortaya çıkarmışlar. Öte yandan spekulumun cinsiyetçi ve ırkçı tarihine karşı da bir alan açmaları çok değerli” değerlendirmesini yaptı.
