AYM HDP’li Kaya’nın başvurusunda ihlal kararı verdi: Kaya’ya 200 bin TL manevi tazminat ödenecek
İkinci Kobani Davası’ndan beraat eden eski HDP Milletvekili Hüda Kaya hakkında Anayasa Mahkemesi (AYM) “tutuklama önleminin hukuksal olmaması ve soruşturma evrakına erişimin kısıtlanması nedeniyle kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiği” istikametinde karar vererek, 200 bin TL manevi tazminat ödenmesine karar verdi. Karara İrfan Fidan, Sayın İnce, Yılmaz Akçil üzere üyeler karşı oy kullandı.
Eski HDP Milletvekili Hüda Kaya; haziranda hakkında “KCK/PKK terör örgütü propagandası yaptığı” ve “6-8 Ekim olaylarına halkı teşvik ettiği” argümanlarıyla yargılanmasının sürdüğü İkinci Kobani Davası’ndan beraat etmişti. Anayasa Mahkemesi (AYM) ise Kaya’nın 7 ay 25 gün tutuklu kalmasına ait “kişi hürriyeti ve güvenliği” hakkının ihlal edildiğine yönelik karar verdi.
KİŞİ HÜRRİYETİ VE GÜVENLİĞİ HAKKININ VE MASUMİYET KARİNESİNİN ÇİĞNENDİĞİNİ TEZ ETTİ
Kaya 2023’te Yüksek Mahkeme’ye tutuklama önlemlerinin tüzel olmaması ve soruşturma belgesine erişimin kısıtlanması nedenleriyle “kişi hürriyeti ve güvenliği” hakkının; basın-yayın organlarının hakkında yaptığı haberler nedeniyle “masumiyet karinesinin” ve hakkında tıpkı aksiyondan kaynaklı tekrar yargılaması yapılması gerekçesiyle de “birden fazla yargılanmama ilkesinin” ihlal edildiği argümanıyla ferdî müracaatta bulundu. AYM, Kaya’nın başvurusunu inceledi ve 25 Şubat’ta karara bağlayıp, dün Resmi Gazete’den yayımladı.
KUVVETLİ HATA BULGUSU YOK
AYM; Kaya’nın “kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının” ihlali savının anayasanın 19. hususunun 3’üncü fırkası kapsamında ele alınması gerektiğini vurguladı. Anayasanın 19. hususunun atıflı fırkasında; bireylerin fakat kaçmaları, bulguların yok edilmesini yahut değiştirilmesini önlemek gayesiyle ya da maddede gösterilen öteki durumlarda hâkim kararıyla tutuklanabilecekleri karara bağlanıyor. Yüksek Mahkeme; bu taban kapsamında Kaya’nın tutukluluğuna ait soruşturma makamlarınca somut olayda cürüm işlendiğine yönelik kuvvetli bulgu konmadığını belirtti. Bu münasebetle Yüksek Mahkeme, tutuklamayla Kaya’nın “kişi hürriyeti ve güvenliği” hakkının ihlal edildiğine oyçokluğuyla karar verdi.
DOSYA ERİŞİMİNİN ENGELLENMESİNE TAZMİNAT KARARI
AYM, ayrıyeten Kaya’nın soruşturma evrakına erişimin kısıtlanmasını haklı gösterecek kıymetli bir kamu faydasının varlığının ortaya konulamadığını belirtildi. Bu kapsamda tıpkı anayasa hususunun “Bu asıllar dışında bir sürece tâbi tutulan şahısların uğradıkları ziyan, tazminat hukukunun genel prensiplerine nazaran, Devletçe ödenir” kararının de ihlal edildiği değerlendirmesine bulunan AYM, bu ihlal kararından kaynaklı Kaya’ya 200 bin TL manevi tazminat ödenmesine oyçokluğuyla karar verdi.
AKÇİL, FİDAN VE İNCE KARŞI OY KULLANDI
AYM üyeleri İrfan Fidan, Saygıdeğer İnce, Yılmaz Akçil, Ömer Çınar ve Metin Kıratlı ise Kaya’nın “kişi hürriyeti ve güvenliği” hakkının ihlali kararına karşı oy kullandı. Üyeler ortak karşı oy münasebetlerinde ise “CMK’nin ilgili kararları çerçevesinde müracaatçı hakkında tutuklama önlemine başvurulması isabetli olup, tutuklamanın tüzel olmadığı istikametindeki çoğunluk görüşüne katılmak mümkün değildir” tabirlerini kullandı. Ayrıyeten üyeler; Kaya’nın belge erişimine kâfi biçimde itiraz etme imkanını elde ettiğini savunarak; tazminat kararına da karşı olduklarını belirtti.
