Ankara’da Sovyet Sineması rüzgarı
Temmuz ayında Ankaralı sinemaseverleri Sovyet sinemasıyla buluşturan Mülkiye Açık Hava Sinema Gösterimleri sansüre direnen direktörlerin sinemalarıyla devam ediyor. Gösterimler Mülkiyeliler Birliği ve Ankara Rus Meskeni iş birliğiyle 17 Ağustos’ta başlayacak ve Eylül ayı sonuna kadar Pazar akşamları Mülkiyeliler Birliği bahçesinde devam edecek. “Sovyet Sineması Retrospektifi”nin birinci kısmı melankolik güldürünün ustası Georgiy Daneliya seçkisiyle izleyiciyle buluşmuştu. İkinci kısımda ise sinema tarihinin cesaretli ve direniş dolu sayfaları Ankaralı sinemaseverlerin karşısına çıkacak. “Sovyet Sinemacıları ve Sansür” başlıklı ikinci seçkide de Ankaralılar sansürle gayret eden Andrey Tarkovski, Karen Şahnazarov, Aleksey German, Elem Klimov ve Viktor Sokolov’un sinemalarını izleme bahtı bulacak.
ÜCRETSİZ VE KAMUYA AÇIK
Mülkiyeliler Birliği bahçesinde düzenlenecek gösterimler sinemanın yalnızca bir sanat değil, tıpkı vakitte tabir özgürlüğünün de bir aracı olduğu gerçeğini vurgulayacak. Her sinema Sovyetler Birliği’nin katı ideolojik kurallarına karşı duran direktörlerin kıssalarını ve yapıtlarını keşfetme fırsatı sunacak. Fiyatsız ve kamuya açık olacak gösterimler öncesinde direktörler, periyot ve sinemalar üzerine konuklarla söyleşi de yapılacak. Birinci gösterim ünlü direktör Andrey Tarkovski ile olacak. Andrey Tarkovski’nin 1966 üretimi “Andrei Rublev”i 17 Ağustos Pazar günü izleyiciyle buluşacak. Sinemanın telif hakları konusunda senarist Sabah Duru’nun takviye verdiği gösterim öncesinde, SineFilozofi Dergisi Editörü Dr. Fırat Osmanoğulları ve Dr. Öğr. Üyesi Başaran Ayar ile sinema üzerine bir söyleşi yapılacak. Sinema “aşırı natüralizm,” “tarih dışı” ve “anti-patriotik” olduğu gerekçesiyle Sovyet yetkilileri tarafından katı bir sansüre uğradı ve yıllarca yasaklı kaldı. Sinema, Cannes Sinema Şenliği’ndeki başarısı sonrasında 1971’de gösterime girebildi.
GENÇLİK BUHRANI VE BÜROKRASİ ELEŞTİRİSİ
Mikhail Gorbaçov’un başlattığı Perestroyka devrinin simge sinemalarından olan ve Karen Şahnazarov’un 1986 tarihli “Kuryer” isimli sineması 24 Ağustos Pazar günü muharrir Ahmet Ümit’in iştirakiyle gösterilecek. 1985’te Gorki Sinema Stüdyosu’na sunulan ve “ideolojik nedenlerle” reddedilen sinemanın senaryosu 1986’da Mosfilm’den onay aldı. Sinema Sovyet gençliğinin buhranlarını ve bürokrasiye yönelik tenkitleri anlatıyor.
SANAT ÖMRÜ SANSÜRLE GEÇTİ
Sanat hayatı sansürle çaba ile geçen Aleksey German’nın “Kahraman mı Hain mi” başlıklı sineması 7 Eylül Pazar günü gösterilecek. Gösterim öncesi Prof. Dr. Erel Tellal ve Rus Meskeni Ankara Lideri Doç. Dr. Alexander Sotniçenko ile sinema üzerine bir söyleşi gerçekleştirilecek. Partizan müfrezesine katılan eski bir askerin kıssası Sovyet kahramanlık anlatısını zedelemesi gerekçesiyle 15 yıl boyunca raflarda bekletildi ve 1986 yılında gösterime girebildi.
İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI’NI ELE ALIYOR
İkinci Dünya Savaşı’nın dehşetini anlatan en sarsıcı sinemalardan biri olan “Gel ve Gör” 14 Eylül Pazar günü gösterilecek. Direktör Elem Klimov sinemanın “aşırı natüralist” ve “savaşı yüceltmediği” tarafındaki tenkitler nedeniyle projeyi gerçekleştirmek için on yıldan fazla çaba etmek zorunda kaldı. Gösterim öncesi SineFilozofi Dergisi Editör Yardımcısı Ece Yirmibeş’in iştirakiyle söyleşi gerçekleştirilecek.
SERT SANSÜRE MARUZ KALDI
Viktor Sokolov’un 1965 tarihli “Arkadaşlar ve Yıllar” başlıklı sineması Türkiye’de birinci kere gösterilecek. Sinema resmî makamlar tarafından “sert sansüre” maruz kaldı ve birçok sahnesi kesildi. Sinemanın yepyeni hali Sovyet toplumunun gündelik hayatını trajikomik bir lisanla ele almasıyla dikkat çekiyor.
