Duşu sabah kalkınca mı, gece yatmadan mı almalı?
Hangi tarafta olursanız olun, seçiminizin sıhhatiniz üzerindeki tesirini merak ediyor olabilirsiniz.
Bir çoğumuz sabah mahmur gözlerle uyandıktan sonra birinci iş duşa gireriz. Sabah duş alma taraftarları sıcak suyun altında 10 dakika kalmanın uyanmalarına yardımcı olduğunu, zinde ve güne hazır hissettirdiğini söylüyor.
Gece duşunu tercih edenlerse, uyumadan evvel yıkanmanın örtünün altına girip, keyifli bir uykuya dalmadan evvel günün kirini temizlediğini vurguluyor.
PEKİ BİLİM NE DİYOR? HANGİSİ BİZE DAHA FAYDALI?
Duş almak cildimizden kiri, teri ve yağı temizlememize yardımcı olur. Bunlar, etraftan gelen toz ve polenlerle birlikte birikir. Yatağa girmeden evvel duş almıyorsanız, bu birikim çarşaflarınıza ve yastık yüzlerinize geçecektir.
Sadece bu da değil. Cildiniz mikrobiyal ömürle kaynıyor. Cildinizin rastgele bir santimetrekaresine gereğince yakından bakarsanız, 10 bin ila bir milyon bakterinin yaşadığını görebilirsiniz. Ter bezlerimizden çıkan yağla besleniyorlar. Terin kendisi aslında kokmaz fakat stafilokok üzere bakteriler tarafından üretilen sülfürlü unsurlar mutlaka kokar.
Yani yatmadan evvel duş almak daha hijyenik bir tercih üzere görünebilir. Lakin her vakit olduğu üzere hakikat bu kadar kolay değil.
Leicester Üniversitesi’nden mikrobiyolog Primrose Freestone “Gece duş alırsanız, yatağa pak girersiniz ancak gece de terleyeceksiniz” diyor.
Freestone’a nazaran soğuk havalarda bile bir insan geceleri 140 grama kadar terliyor ve 50 bin ya da daha fazla deri hücresi atıyor.
Bütün bunlar konut akarları için açık büfe restoran üzere.
Freestone “yine derinizdeki bakterilerin yiyip, düşük seviyede bir vücut kokusu üretebileceği bir tıp terli mikro ömür alanı oluşturuyorsunuz. Yani gece duş alıp, sabah kalktığınızda hafifçe kokuyorsunuz” diyor.
Ayrıca gece duş almanın yararlarını yalnızca yatak ekiplerinizi sistemli bir formda yıkarsanız görebilirsiniz.
Tam çalışan bağışıklık sistemine sahip bir insan bu mikrop hücumuyla başa çıkabilir fakat ağır astım hastası olanların %76’sı en az bir mantar cinsine alerjik.
A. fumigatus ile temas etmek tüberküloz ya da sigara temaslı akciğer hastalarında kronik akciğer rahatsızlığına yol açabiliyor.
İngiltere’deki Hull Üniversitesi’nden yara güzelleşmesi ve mikrobiyom uzmanı Holly Wilkinson “Yatak ekiplerinizi yıkamak büyük olasılıkla akşam duş almaktan daha önemli” diyor:
“Çünkü duş yapıp yatağa giriyorsanız lakin yatak kadrolarınızı bir ay boyunca yıkamıyorsanız, bakteri, kir ve konut akarı birikecektir.”
Bu bir sorun zira mesken akarı dışkısına uzun mühlet maruz kalmak, alerji riskinizi artırıyor.
Polen üzere alerjenlere aslında hassassanız, yatak kadrolarınızı yıkamamak büyük olasılıkla semptomlarınızı kötüleştirecektir.
Araştırmalardan şimdi net bir sonuç çıkmasa da, sistemli halde kirli yatak gruplarıyla uyumak deri enfeksiyonlarını artırabilir.
UYKUNUN FAYDALARI
Gece duş almayı seçenler, uykuya dalmalarını kolaylaştırdığını söylüyor ve bunu destekleyen bilimsel ispatlar da var.
Örneğin 13 farklı araştırmanın tahlili sonucu, yatmadan bir ya da iki saat evvel 10 dakika sıcak duş almak ya da banyo yapmak uykuya dalma müddetini kıymetli ölçüde azaltıyor.
Vücut ısınızın yükselip daha sonra azalmasının bedenimize uykuya hazırlanmasını söyleyen bir işaret olabilir. Ama bunun teyit edilmesi için daha çok araştırma gerek.
Peki, bütün bunlar sabah mı, yoksa gece mi duş almak sorusunu yanıtlamak manasında ne söylüyor?
Freestone sabah duş almayı tercih edenlerden. Gece yatakta biriken ter ve mikropların birçoklarının temizlendiğini ve böylelikle güne daha dinç ve pak başlayabildiğinizi belirtiyor.
Fakat kararınızın muhtemelen sıhhatinize çok fazla tesiri yok. Sıkıntı daha çok gece mi, yoksa gün içinde mi pak olmak istediğinizle ilgili.
Wilkinson “Günde bir defa duş alıyorsanız, günün hangi kısmında aldığınız büyük ihtimalle çok kıymetli değil” diyor.
Aslında bedeninizdeki kıymetli yerleri günlük yıkamanız, haftada iki defa duş ya da banyo yapmanız sıhhatinizi ve hijyeninizi korumak kâfi.
Wilkinson “Tabii yaptığınız işe de bağlı. Yani örneğin bir çiftçiyseniz, büyük olasılıkla günün sonunda meskene geldiğinizde yıkanmak istersiniz. Ancak bence genel manada pak bir yatak daha önemli” diyor.
