İşitme Engelliler Haftası’nda erişilebilirlik sorunu gündemde: ‘Toplumun bilinçlenmesi önemli’
Her sene 23–29 Eylül tarihleri ortasında kutlanan İşitme Engelliler Haftası, işitme engelli bireylerin yaşadığı görünmez manileri görünür kılmak, toplumsal farkındalığı artırmak ve kapsayıcı siyasetlerin gerekliliğini vurgulamak maksadıyla düzenleniyor.
Türkiye’de her yıl bin 500–2 bin bebek işitme kaybı ile dünyaya geliyor.
Cumhuriyet’e konuşan İşitme Engelliler Ve Aileleri Derneği (İED) Yönetim Kurulu Lideri Pelin Atik, işitme kaybı yaşayan bireylerin eğitim hayatında ve toplumsal hayatta karşılaştığı en büyük sorunun bağlantı manisi olduğuna dikkat çekerek “Sağır bireylerin ana lisanı işaret lisanı olduğu için eğitim hayatında yaşadığı zahmetler daha fazla. İşitme kayıplı bireylerin imtihanlarda uzun paragrafları anlamaları çok güç oluyor” dedi.
İşitme aygıtı kullanan şahısların de tam duyamadıkları ve anlayamadıkları için sorun yaşadıklarını belirten Atik, “Günümüzde yardımcı aparatlarla (FM sistemi ve küçük mikrofon gibi), bu meselelere deva olabiliyor. Bu aygıtların mevzuatta kural olması gerekmektedir. Fakat maalesef ülkemizde hala bu aparatları kullanmayı reddeden öğretmenler mevcut” diye konuştu.
‘İŞARET LİSANI YAYGINLAŞMALI’
İşaret lisanının yaygınlaştırılmasının işitme engellilerin eğitim hayatında daha başarılı olabilmesi, toplumsal hayatta da kendilerini daha yeterli tabir edip rahat irtibat kurmaları açısından kıymetli olduğunu söyleyen Atik, “İşitme manisi dışarıdan görünmeyen bir pürüz olduğu için birçok vakit farklı algılanabiliyor. Bunun için erişebilirlik çok kıymetli diyoruz” ifadelerini kullandı.
Erişilebilirliği ayrıntılandıran Atik, “İşitme aygıtı ve koklear implant kullanmayan sağır bireyler için işaret lisanı ve tercüman. İşitme aygıtı ve koklear implant kullananan bireyler için ise indiksiyon döngü sistemi, alt yazı, manzaralı anonslar, titreşimli ve ışıklı uyaranlar, okullarda FM sisteminin kullanılması ve imajlı görüşme irtibat için çok önemli” dedi.
‘HER MESLEK KÜMESİNDE İŞİTME ENGELLİ BİREY VAR’
Toplumda oluşan algının işitme engellilerin her işi yapamayacağı istikametinde olduğuna vurgu yapan Atik, “Bundan ötürü işitme kayıplı bireylere beşerlerle irtibatın az olduğu misyonlar layık görülüyor. Halbuki her meslek kümesinde işitme engelli bireyler var. Bunun için toplumun bilinçlenmesi çok kıymetli. Toplum bilinçlendiği vakit işitme engellilerin gerek iş hayatına gerekse toplumsal hayata iştiraki daha kolay olacaktır” diye konuştu.
‘AMAÇ FARKINDALIK’
Toplumun yalnızca işitme pürüzü değil genel olarak engellilere karşı bakış açısı tarafından kâfi bilgiye sahip olmadığını belirten Atik, “Kullanılan aygıtlara karşı yadırgayıcı bakışlar, yüksek sesle bağırarak konuşma, acıma ile yaklaşım, dramatize etme, çocuklarda akran zorbalığı, ayrımcılık genel olarak engellilerin yaşadığı meseleler olarak karşımıza çıkıyor” dedi.
Bu problemlerin önüne geçmek için eğitimin çok değerli olduğunun altını çizen Atik, “Engelliler yalnızca muhakkak gün ve haftalarda hatırlanıp kutlama yapılacak günler değildir. Gaye farkındalık yaratmaktır. Yalnızca işitme engellilerin değil tüm mahzur kümelerinin daha erişilebilir, dışlanmadan, ayrımcılığa maruz kalmadan, toplumsal hayatın içine tam dahil olup, kullandıkları her türlü protez ve aygıta rahatlıkla erişebildikleri bir Dünya ümit ediyor ve diliyorum” tabirlerini kullandı.
