Göcek’te iki bin yaşında deniz çayırı keşfedildi
2021 yılından bu yana yürütülen Mavi Nefes Projesi, deniz altı ekosistemine yönelik bilimsel çalışmalara bir yenisini ekledi. Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü uyumunda yürütülen projenin Göcek ayağında gerçekleştirilen araştırmada, Prof. Dr. Ergün Taşkın ve grubu tarafından Türkiye’de birinci kere bir deniz çayırının yaşı tespit edildi. Fethiye-Göcek Özel Etraf Müdafaa Bölgesi’nde, Kızılada açıklarından alınan örnek üzerinde yapılan uzun ve ayrıntılı laboratuvar çalışmaları, deniz çayırının iki bin yaşında olduğunu bilimsel olarak ortaya koydu.
TURMEPA’dan yapılan açıklamada; Bu data, Türkiye deniz araştırmaları tarihinde bir birinci ve bölgede yürütülen tüm deniz çayırı ekim çalışmalarının geleceğini etkileyecek kıymetli bir kilometre taşı niteliğinde” denildi.
OKSİJENİN VE BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİĞİN SESSİZ KAHRAMANLARI
Deniz çayırları, deniz ekosistemlerinin oksijen üretimi, karbon tavrı ve biyolojik çeşitliliğin korunması açısından kritik değere sahip. Mavi Nefes Projesi kapsamında bugüne kadar yapılan ölçümler, bu hassas ekosistemlerin korunmasının iklim değişikliğiyle çabada hayati bir rol üstlendiğini ortaya koyuyor.
Bir kilometrekare deniz çayırı, ortalama 1.000 insanın yıllık oksijen muhtaçlığını karşılıyor. Atmosferdeki karbonu toplayarak iklim değişikliğiyle çabada kritik rol oynuyor ve karasal ekosistemlere kıyasla yüksek karbon tutma kapasitesiyle öne çıkıyor. Balıkların, kabukluların ve pek çok deniz canlısının ömür alanı ve üreme noktası olan deniz çayırları, dalga gücünü azaltarak kıyı erozyonunu önlüyor. Ayrıyeten, sediment katmanlarında geçmiş yüzyılların izlerini saklayarak ekosistemin hafızasını oluşturuyor.
MAVİ NEFES PROJESİ’NDE BUGÜNE KADAR NELER YAPILDI
Proje mühletince Marmara Denizi’nde 275 tonun üzerinde, Van Gölü’nde ise 16 tondan fazla katı atık toplandı. Göcek’te faaliyet gösteren sıvı atık alım teknesi, yüzlerce tekneden 860 bin litre atık toplayarak yaklaşık 6,8 milyon litre deniz suyunun kirlenmesini önledi. Saros Körfezi’nde 35 istasyonda yapılan 45 dalışta 382 deniz tipi tespit edilerek bölgenin habitat haritası çıkarıldı.
Proje kapsamında, Fethiye-Göcek Özel Etraf Muhafaza Bölgesi’nde “Deniz Çayırlarının İzlenmesi, Korunması ve Ekimi Projesi” hayata geçirildi. Bu çalışmalar sadece mevcut deniz çayırlarını korumakla kalmıyor, bölgeye yeni deniz çayırlarının kazandırılmasını da sağlıyor. Bölgede 3 farklı istasyonda Prof. Dr. Ergün Taşkın ve grubu tarafından yaklaşık 10 bin deniz çayırı fidesinin transplantasyonu gerçekleştirildi. Ekilen alanlarda yüzde 70’in üzerinde canlılık oranına ulaşıldı. Ayrıyeten, bölgede 1.545 deniz çeşidi tespit edilerek biyolojik çeşitliliğin korunmasına yönelik adımlar da atıldı. Tüm bu çalışmalar, deniz ekosistemlerinin korunmasına yönelik bilimsel bilgi tabanını güçlendiriyor.
Mavi Nefes birebir vakitte toplumsal farkındalığın artırılmasını hedefliyor. TURMEPA’nın Milli Eğitim Bakanlığı protokolleri kapsamında yürüttüğü çevrim içi eğitimler ve gezici Mavi Nefes Eğitim Otobüsü ile bugüne kadar 100 bini aşkın öğrenci ve 5 binden fazla öğretmene ulaşıldı. Ayrıyeten lise öğrencilerine yönelik ‘Mavi Dedektifler’ programıyla gençler, etraf şuuru kazanmanın yanı sıra kendi projelerini geliştirme imkanı buluyor.
