‘Cumhuriyet’in sönmeyen ışığı 83 yaşında: İyi ki doğdun Uğur Mumcu!
Türkiye basın tarihinin en değerli isimlerinden, gazetemiz müellifi Uğur Mumcu, doğum gününde anılıyor. Pekala, Uğur Mumcu kimdir?
UĞUR MUMCU KİMDİR?
Mumcu, 22 Ağustos 1942 tarihinde Kırşehir’de dört kardeşin üçüncüsü olarak dünyaya geldi. Annesi Nadire Mumcu, babası Tapu Hakkı Şinasi Bey idi. İlkokulu Ankara İhtilal İlkokulunda ve ortaokulu Ankara Bahçelievler Deneme Lisesinde okuyan Mumcu, 1961’de başladığı Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesini 1965’te tamamladı.
UĞUR MUMCU’NUN HAYATI VE KARİYERİ
Henüz öğrenciyken 26 Ağustos 1962’de Cumhuriyet gazetesinde yayımlanan “Türk Sosyalizmi” başlıklı makalesiyle Yunus Nadi Ödülü’nü alan Mumcu, 1963’te fakültede öğrenci derneği başkanı seçildi. 1969-1972 yılları arasında Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesinde Yönetim Hukuku Profesörü Tahsin Bekir Balta’nın asistanı olarak çalıştı.
Askerliğini yapmaya hazırlandığı sırada 12 Mart periyodunda bir yazısında kullandığı kelamlar nedeniyle gözaltına alındı. Mamak Askeri Cezaevinde bir yıla yakın kalan Mumcu, bu davadan ötürü 7 yıl mahpusa mahkum edildi. Karar Yargıtay tarafından bozuldu ve Mumcu özgür bırakıldı. Bu olaydan sonra askerliğini Ağrı Patnos’ta yaptı.
Yeni Ortam gazetesinde köşe müellifliği yapan Uğur Mumcu, 1975’ten itibaren Cumhuriyet’te “Gözlem” başlıklı köşesinde sistemli olarak yazmaya başladı. Birebir vakitte Anka Ajansı’nda çalışmaktaydı. 1975 Mart’ında makalelerinden oluşan Hatalılar ve Güçlüler isimli kitabını yayınladı. Tıpkı yıl, Altan Öymen’le birlikte hazırladıkları, Süleyman Demirel’in yeğeni Yahya Demirel’in hayalî mobilya ihracatını husus edinen, Mobilya Dosyası adlı kitabı yayınlandı.
1977 yılından sonra yalnızca Cumhuriyet için yazmaya başladı ve Cumhuriyet’in takımlı muharriri oldu. “Gözlem” başlıklı köşesinde 1991 yılının Kasım ayına kadar aralıksız olarak yazdı. 1977’de Sakıncalı Piyade ve Bir Pulsuz Dilekçe kitapları yayımlandı. Sonraki yıl, Sakıncalı Piyade isimli yapıtını Rutkay Aziz ile birlikte tiyatroya uyarladı. Oyunu Ankara Sanat Tiyatrosunda tam 700 kez sahneledi. 1978’de, ünlünün hayat hikayelerini, siyasal geçmişlerini, bir güldürü zenginliğiyle anlattığı kitabı “Büyüklerimiz” yayımlandı.
Türkiye’de terör olaylarının artması nedeniyle 1979 yılında 12 Mart devri öncesi ve sonrası gençlik önderlerinin yaşadıklarını kendi ağızlarından yansıttığı ve silahlı hareketlerle bir yere varılamayacağına dikkat çektiği kitabı Çıkmaz Sokak’ı yayımladı. 1982’de Ağca Belgesi, akabinde Terörsüz Özgürlük isimli makale derlemesi yayımlandı. 1983 yılında Ağca ile cezaevinde röportaj yaptı. 1984 yılında Aziz Nesin öncülüğünde bir küme tarafından Cumhurbaşkanlığı ve TBMM Başkanlığına sunulan, fakat Kenan Evren’in imzalayanları “vatan hainliği” ile suçlayarak dava açtığı Aydınlar Dilekçesi’nin hazırlanmasına katıldı; 12 Eylül devrinde aydınlara yapılan işkenceyi anlatan Sakıncasız isimli oyunu yazdı; Papa-Mafya-Ağca kitabını yayımladı.
1987’de araştırmacı gazetecilik açısından büyük bir muvaffakiyet kabul edilen Rabıta ve 12 Eylül isimli kitapları; 1991’de en kıymetli araştırmalarından biri olan Kürt-İslam Ayaklanması 1919-1925 yayımlandı. 1991 yılında İlhan Selçuk ve yaklaşık seksen Cumhuriyet gazetesi çalışanı ile birlikte gazeteden ayrıldı. Bir müddet işsiz kaldı. 1 Şubat – 3 Mayıs 1992 tarihleri ortasında Milliyet gazetesinde yazan Mumcu, Cumhuriyet gazetesindeki idare değişikliği üzerine 7 Mayıs 1992’de Cumhuriyet’e döndü.
UĞUR MUMCU’NUN EŞİ KİM?
Uğur Mumcu, 1976’da Güldal Homan ile evlendi. Özgür isminde bir oğlu ve Özge isminde da bir kızı oldu.
KATLEDİLMESİNE SEBEP OLAN YAZI
Mumcu, 7 Ocak 1993 tarihinde “Mossad ve Barzani” isimli bir yazı yazdı. Ve yazısında şu sözlere yer verdi: “Kürtler sömürgeciliğe karşı bağımsızlık savaşı yapıyorlarsa ne işi var CIA ve MOSSAD’ın Kürtler ortasında?” “Yoksa CIA ve MOSSAD, anti-emperyalist savaş veriyorlar da dünya bu savaşın farkında değil mi?”
Öldürülmeden 16 gün evvel, Cumhuriyet’te yayımlanan 8 Ocak 1993 tarihli “Ültimatom” başlıklı yazısında ise yakında yayınlayacağı kitabında istihbarat örgütleri ile Kürt milliyetçileri ortasındaki irtibatları açıklayacağını yazmıştı.
Uğur Mumcu, 24 Ocak 1993’te Ankara Karlı Sokak’taki meskeninin önünde arabasına konan bombayla katledildi. Suikastı; İslami Hareket, İBDA-C, Hizbullah üzere örgütler üstlendi. Suikastın gerisinde Mossad’ın ve kontrgerillanın olduğu da tez edildi. Suikastın failleri yakalanamadı.
