Beyaz Saray’daki görüşmelerden ne çıktı?
ABD Başkanı Donald Trump’ın önceki gün Beyaz Saray’daki Ukrayna kabulünün yankıları sürüyor. Trump, önce Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ile, akabinde Zelenski’nin de içinde yer aldığı Avrupalı önderlerle bir ortaya geldi.
Rusya-Ukrayna savaşının sonlandırılmasına yönelik bu temaslara ait Trump, “Bir sonuç doğuracak mı, bir iki hafta içinde göreceğiz” açıklamasını yaptı. Önümüzdeki günlerde Zelenski ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in bir ortaya getirilmesi hedefleniyor. Emekli Büyükelçi Uluç Özülker, barış uğraşlarını Cumhuriyet’e kıymetlendirerek, “Barış, hangi ödünleri vereceğinize bağlıdır. Mevcut koşullarda kazanan Putin” değerlendirmesinde bulundu.
2014 yılında başlayıp 2022’de genişleyen, on binlerce kişinin ömrünü yitirdiği Rusya-Ukrayna savaşında barış için diplomasi atılımları devam ediyor. ABD Başkanı Donald Trump ile Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in geçtiğimiz cuma Alaska’da görüşmesinin akabinde, evvelki gün, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Avrupalı önderler ve NATO Genel Sekreteri Mark Rutte Vaşington’a gitti. Trump ile Zelenski, Şubat ayındaki yüksek tansiyonlu Oval Ofis buluşmasının tersine âlâ irtibat kurdu.
Zelenski’nin görüşmeye siyah kadro elbise ve siyah kravatla gitmesi, bu giysisinin evvelki ‘kamuflaj’ kıyafetini çağrıştırması dikkat çekti. Hem iki başkanın görüşmesinde hem de Avrupalı önderlerin dahil olduğu görüşmede Ukrayna’ya sağlanacak güvenlik garantilerinin ve kalıcı barışın üzerinde duruldu. Trump, “Çok uzun bir mühlet sonra değil, bir iki hafta içinde bu mevzuyu çözüp çözemeyeceğimizi, bu dehşetli savaşın devam edip etmeyeceğini göreceğiz” dedi.
Beyaz Saray’daki temasları sonrası Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile de telefonda görüşen Trump, evvel Putin ile Zelenski ortasında, akabinde kendisinin de dahil olduğu üçlü bir görüşme için hazırlık yaptığını açıkladı.
‘KAZANAN PUTİN’
Emekli Büyükelçi Uluç Özülker, görüşmeleri Cumhuriyet’e kıymetlendirdi. Putin ile Zelenski ortasında planlanan tepenin gerçekleşebileceğini, hatta bunun İstanbul’da yapılabileceğini söyleyen Özülker, burada temel mevzunun ‘verilecek tavizler’ olduğunu belirtti. Putin’in Alaska’da Trump’a, Ukrayna’nın NATO’ya üye olmaması ve Donbas bölgesi karşılığında taarruzları durdurabileceğini söylediği kulislere yansımıştı.
Özülker, “Zelenski, ‘Ben her halükarda toprağımı vermem’ diyor. Trump ise ‘Vermezsen barış gelmez’ halinde. Burada kazanan Putin oluyor” sözlerini kullandı. Özülker ayrıyeten, Batılı ülkeleri, Ukrayna’ya imgede olduğu kadar fiiliyatta dayanak vermemekle eleştirdi.
TARTIŞILAN FOTOĞRAF
Öte yandan Trump’ın, Beyaz Saray’da kabul ettiği 8 lideri karşısına, yan yana oturttuğu fotoğraf, görüşmenin en çok dikkat çeken kareleri ortasına girdi. Özülker bu fotoğrafa ait, “Çok kolay formuyla Trump, ‘Ben olmazsam bu iş olmaz, tahlil de getirilemez. Ben bütün bu etrafımdakilerin işvereniyim, öbürleri bana biat ediyor’ bildirisi verdi. Diplomatik teamüllere terstir. Burada beni hayrete düşüren Macron’un da o karede yer alması oldu” kelamlarını kullandı.
FİDAN 3 BAKAN İLE GÖRÜŞTÜ
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, dün, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Birleşik Krallık Dışişleri Bakanı David Lammy ve Almanya Dışişleri Bakanı Johann Wadephul ile telefon görüşmeleri gerçekleştirdi. Bakanlık kaynaklarından edinilen bilgiye nazaran görüşmelerde Alaska’da ve Vaşington’da yapılan toplantıların sonuçları değerlendirildi. Fidan, ABD’li mevkidaşı Rubio’ya, Rusya-Ukrayna savaşında kalıcı bir barışa ulaşılabilmesi için Türkiye’nin her türlü dayanağı sağlamaya hazır olduğunu yineledi.
CHP’DEN ‘TÜRKİYE NEDEN YOK’ TEPKİSİ
Görüşmeye Birleşik Krallık, Almanya, Fransa, İtalya, Finlandiya ve Avrupa Komisyonu’nun önderlerinin katılıp Türkiye’nin katılmamasına CHP’den reaksiyon geldi. CHP Genel Lider Yardımcısı Namık Tan, “Ukrayna konusundaki en kıymetli toplantıda Türkiye nerede? ‘Çok başarılı’ palavralarıyla kutsanan dış siyasette Türkiye’nin geldiği son nokta: Dikkate bile alınmama ve hatta dışlanmışlık. Motamot Suriye konusunda da olduğu gibi” değerlendirmesini yaptı.
CHP Dış Siyaset Koordinatörü İlhan Uzgel ise “Avrupa’nın yeni güvenlik mimarisi denildiğinde Türkiye’yi ve ordumuzun gücünü hatırlayanlar, Ukrayna’yı Türkiye’nin olmadığı masalarda konuşuyorlar. O masalarda karar alıp, vakti gelince dönüp Türkiye’ye, Avrupa’nın jandarması muamelesi yapacaklar” sözlerini kullandı.
