SGK uzmanı Avrupa ile Türkiye’yi kıyasladı: Emeklilikte yaşanan uçurum dikkat çekti!
SGK uzmanı Özgür Erdursun, Türkiye’de emekliliğin gerçek boyutunu kaleme aldığı son yazısında, emekli aylıklarının hayat standartlarını karşılamada yetersiz kaldığını vurguladı. Erdursun, “Emeklilik, sadece çalışmaktan vazgeçmek değil; tıpkı vakitte çalışma gücü olmadan da hayatın sürdürülebilmesi için garanti manasına gelir” sözlerini kullandı.
TÜRKİYE’DE EMEKLİLİK VE ÖMÜR STANDARDI
Türkiye’de emekli olan bireyler sıhhat hizmetlerinden yararlanmaya devam ederken, aylık gelirleri temel gereksinimleri karşılamada yetersiz kalıyor. Erdursun, emekli aylıklarının birden fazla vakit açlık ve yoksulluk hududunun altında seyrettiğini belirtti. Dul ve yetim aylıklarının da bu durumdan olumsuz etkilendiğine dikkat çekti.
Ocak 2025 prestijiyle Türkiye’de emeklilik gelirleri şu düzeylerde:
- Açlık hududu (4 kişilik ailenin aylık besin harcaması): 26.413 TL
- Yoksulluk sonu (gıda + başka tüm temel ihtiyaçlar): 86.036 TL
- Bekar bir çalışanın aylık hayat maliyeti: 33.982 TL
- En düşük emekli aylığı: 16.881 TL
- En düşük yetim aylığı: 2.521 TL – 6.256 TL
- En düşük dul aylığı: 6.725 TL – 11.391 TL
Bu sayılar, Türkiye’de emeklilerin gerçek manada “geçinebilen” bir hayat standardına ulaşamadığını gösteriyor.
AVRUPA İLE FARK BÜYÜK
Avrupa ülkelerinde emekli maaşları minimum fiyatın üzerinde ve çoğunlukla orta gelir düzeyine yakın. 25 yıl orta düzeyde gelirle çalışan bir kişi, emekli olduğunda şu gereksinimlerini karşılayabiliyor:
- Temel besin harcamaları
- Kira yahut konut giderleri
- Enerji, ulaşım, giyim
- Kültürel ve toplumsal aktiviteler
Örneğin Almanya’da ortalama emekli aylığı 1.300-1.500 Euro düzeyinde bulunuyor. Fransa, Hollanda, Belçika üzere ülkelerde düşük gelirli emeklilere ek yardımlar sağlanıyor. Türkiye’de ise en düşük emekli maaşı, Avrupa’daki ortalama emekli maaşlarının sadece yüzde 15-20’si seviyesinde.
SAĞLIK TEMİNATI KÂFİ DEĞİL
Uzman, Türkiye’de emekliliğin en güçlü tarafının sıhhat hizmetlerinden yararlanma olduğunu, lakin sıhhat garantisinin tek başına refah sağlamadığını tabir etti. Kâfi beslenme, barınma, ulaşım ve toplumsal ömür üzere öteki temel gereksinimlerin karşılanamaması halinde, sıhhat teminatı emekliler için kâfi olmuyor.
GELECEK BEKLENTİSİ
Erdursun, 2026 ve 2027 yıllarında planlanan enflasyon maksatları ve artırım oranları doğrultusunda emekli maaşlarının alım gücünde kısa vadede düzgünleşme beklemenin gerçekçi olmadığını belirtti. “Alım gücü 2026 yılında daha da düşecektir” ihtarında bulundu.
