Bilim zihin okumayı başardı: Hatırladığınız anının görseli artık okunabiliyor

Hafızamızın işleyişi hâlâ birçok gizemi barındırıyor. Lakin Amerikan araştırmacılar, beynin görsel objeleri nasıl “sınıflandırarak” arşivlediğini ortaya koyarak bu gizemlerden birine ışık tuttu. USC (University of Southern California) bünyesindeki grup, epilepsi tedavisi gören 24 hasta üzerinden yürüttükleri çalışmada, beyin sinyallerini kullanarak şahısların hangi tıp görseli hatırladığını tespit etmeyi başardı.

BEYNİN DOSYALAMA SİSTEMİ: KATEGORİLERE NAZARAN HATIRLAMA

Araştırmanın çıkış noktası, beynin bilhassa de hipokampusun her objeyi tek tek hafızada tutmasının mümkün olmayacağı istikametindeki bilimsel varsayımdı. Münasebetiyle bir tıp “kategorik dosyalama sistemi” olmalıydı. Bu varsayımı test etmek için, beş farklı obje kategorisine ilişkin görseller epilepsi hastalarına gösterildi: hayvanlar, bitkiler, binalar, araçlar ve küçük aletler.

Katılımcılar bu görselleri hatırlamaya çalışırken, esasen epilepsi tanısı için beyinlerine yerleştirilmiş olan elektrotlar aracılığıyla hipokampustaki nöron aktivitesi kaydedildi. Makine tahsili algoritmalarıyla bu sinyaller çözümlendi ve hangi kategorideki görselin hatırlandığı sadece beyin bilgilerine bakarak muvaffakiyetle varsayım edildi.

ZİHİN OKUMA MI, BİLİMSEL SIÇRAMA MI?

Araştırmanın başyazarı Prof. Dong Song, bu başarıyı şöyle yorumluyor:

“Gerçek vakitli olarak, bir kişinin zihninde hangi çeşitte görseli hatırladığını sırf beyin sinyallerinden çözümleyebiliyoruz. Bu, beynin objeleri kategori temelli olarak dosyaladığını doğruluyor.”

Elde edilen bulgular, sırf nörobilim açısından değil, tıpkı vakitte sıhhat teknolojileri açısından da büyük ehemmiyet taşıyor. USC Nörorestorasyon Merkezi’nden Prof. Charles Liu, bu datalarla hafıza kaybını tedavi edecek beyin protezleri ve nöroteknolojik tahliller geliştirilebileceğini vurguluyor.