Bu yıl 82’ncisi düzenlenecek Venedik Film Festivali seçkileri açıklandı: Mostra’nın gizemli istikrarı…
Sinema dünyasının en eski gösterim merkezi, sözcüğün tüm manalarıyla mostralık vitrini Venedik Sinema Şenliği, daima devasa bir yolcu gemisi metaforuyla birlikte canlanır aklımda. Tahminen de, Fellini ustanın başyapıtlarından, 1983 üretimi “Ve Gemi Gidiyor”un (E la nave va) bilinçaltına demir atan tesiri vardır bu benzetmede. Gerçi o sineması birinci sefer Cannes Festivali’nde izlemiştim ancak tam da 1980’lerin başında, sadık güverte yolcuları ortasına katıldığım Venedik gemisini (eski deyişiyle transatlantiğini) her yaz unutulmaz yeni seyahatlere çıktığım “La Mostra” ile eşleştirmek için, şuurlu ya da bilinçsiz birçok neden vardır kuşkusuz…
Bu devasa geminin lüks süitlerine ve üst kat kamaralarına bu yıl davet edilen yolcu listelerine göz atmadan evvel, dümenini çeyrek yüzyıldır elinde tutan Alberto Barbera’nın (1950) bu seyahatlerin en uzun soluklu kaptanı olduğunu bir sefer daha hatırlatalım. Eleştirmenlik ve Torino sinema yöneticiliği yaptıktan sonra kaptan köşküne yerleşen Barbera’nın iki temel rotası var. Sanat sinemasının taban akıntılarının su yüzüne çıktığı küçük koylar ile global sinema sanayisinin bol köpüklü dalgalarına karşı direnebilen inançlı büyük limanlar… Ve yolcularını topladıktan sonra, sinema sanatı pusulasının işaretlediği açık denizlere ulaşmak…
SAVAŞ GERÇEKLERİ, İNSAN HAKLARI…
İşte, 27 Ağustos akşamı başlayacak olan 82’nci seyahatin “Altın Aslan” adaylarından kimileri ve (parantez içinde) beraberlerinde gelecek kimi yolcular: Olivier Assayas (Jude Law), Noah Baumbach (George Clooney ve Greta Gerwig), Kathryn Bigelow (Rebecca Ferguson), Guillermo Del Toro (Oscar Isaac), Valérie Donzelli (Virginie Ledoyen), İldikó Enyedi, Jim Jarmusch (Cate Blanchett, Adam Driver ve Charlotte Rampling), demirbaş Yorgos Lanthimos (ve yeniden demirbaş Emma Stone), Laszlo Nemes, François Ozon (Denis Lavant), Chan-wook Park, Benny Safdie (Emily Blunt), Paolo Sorrentino (Toni Servillo)…
Savaş gerçeklerini, insan haklarını ve bir dizi yeni sorunu gündeme taşıyan belgesel sinemanın tartısının giderek arttığı müsabaka dışı ana seçkinin birinci sınıf yolcuları ortasında da birçok tanınmış direktör bulunuyor: Gus Van Sant ve Julian Schnabel bahisli (fiction) sinemalarıyla ; Sofia Coppola, Werner Herzog, Lucrecia Martel, Alexandr Sokurov ve Tsai Ming-Liang ise, “non fiction” alt başlığıyla listelenen belgesel çalışmalarıyla; bu yarış dışı seçkide yer almaktalar.
TÜRK SİNEMASI YOK
Bir alt kattaki birinci sınıf kamaralar ise, tekrar 360 derecelik ufuk açılarıyla güçlü bir yelpaze oluşturan, genç ya da az tanınmış yaratıcı direktörlerin konuk edildiği “Orizzonti” konuklarına ayrılmış…
Bu yıl, Altın Palmiye mükafatı sahibi Fransız bayan direktör Julia Ducournau’nun başkanlık edeceği “Orizzonti” heyetinin önüne gelecek bu adaylar ortasında da Türk sinemasından kimse bulunmuyor. Son yirmi yıl içinde, ana seçkilerinde bilhassa genç Türk sinemasına kıymetli bir yer veren Venedik Festivali’ndeki bu üzücü eksikliğin noktasal olacağını umuyoruz.
Kaldı ki birinci ve ikinci sinemalara ayrılan “Eleştirmenlerin Haftası” bağımsız yan kısmının yedi sinemadan oluşan listesinde de bu yıl Türk sinemasından bir ses yok…
Son umut, bağımsız “Venice Days” seçkisinin önümüzdeki günlerde açıklanması beklenen listesinde…
Bu ortada, ezici çoğunluğu ortak üretimlerden oluşan sinemalardan ikisinde, bir Türk yapımcının iştiraki dikkatimizi çekiyor: İranlı direktör Ali Asgari’nin (1982) yarış dışı ana seçkide sunulan belgeseli “İlahi Komedi” ile Azeri direktör Hilal Baydarov’un (1987) tıpkı seçkinin bahisli sinemalar kısmında yer alan “Boşluğa Hutbe” isimli ikinci sineması, Lido adasında ilgiyle izleyeceklerimiz ortasında yer almakta…
