Bir taş ile kuş sürüsü

Ortadoğu’da hiçbir çatışma, yalnızca bir hudut sıkıntısı değildir. Her savaş, her müdahale, her bomba sesi; katmanlı ve tarihî tansiyonların yankısıdır. Son günlerde Suriye’nin Süveyda bölgesinde yaşanan gelişmeler de bu kuralın bir istisnası değil.

İsrail’in bölgesel stratejisinde marjinalize edilmiş kümeler üzerinden nüfuz tesis etme eğilimi tarihî bir örüntü taşıyor. Lübnan iç savaşında Marunilerle kurulan ittifak ve Irak Kürtleri ile geliştirilen münasebet hatırlanacak olursa Dürziler üzerinden şekillenen bu angajman, Tel Aviv’in azınlık kümeleri aracılığıyla ulusal idarelere karşı tesir kurma stratejisinin güncellenmiş bir versiyonudur.

Son yıllarda ortaya daha açıkça serilen, İsrail’in bölgede kendisine en ufak karşı koyma iradesi dahi gösteremeyecek küçük devletler istemesi. Küçük devletler de küçük ordulara gereksinim duyan, ekonomik olarak güçsüz potansiyel düşmanlar demek. Mevcut durumda İsrail’in, Suriye, İran ve Türkiye üzere ülkelerin parçalanmasını arzulaması herkesin bildiği bir sır.

BİLİNDİK DÖNGÜ

Bugünlerde Suriye’de yaşananlar, İsrail’in Fırat’a ulaşmak için “Davud Koridoru”nu bir uçtan Dürziler eliyle inşa etmesi. Öbür uçtan diğer bir azınlık ile yapbozun başka modülünü birleştirme peşinde oldukları her geçen gün daha belirginleşiyor. İsrail, bu saldırıyı Dürzileri korumak için gerçekleştirdiğini sav ediyor. Dürziler, İsrail dışında, Lübnan ve Suriye’de de tesirli azınlık kümelerinden. İsrail, 1950’lerden bu yana kendisini “azınlıkların koruyucusu” olarak sunmakta. Fransa, İngiltere ve ABD üzere dış güçler, Ortadoğu’ya geldiklerinde evvel azınlıkları müdafaa mazeretiyle bölge ülkelerini zayıflatmayı, kendi çıkarlarını dayatmayı hedefledi. Bugün Suriye’de tekrar bu döngüyü yaşamaktayız.

ABD’nin takviyesiyle Beyrut, Şam, Tahran, Sana üzere başşehirleri bombalayabilen İsrail, artık bu noktada Ortadoğu’da siyaset belirleyen bir ülke olduğu inancına kapıldı. İsrail’in asli gayesi, Suriye’yi bölmek ve zayıflatmak, Dürziler, Kürtler ve Aleviler üzere azınlık kümeleri merkezi hükümete karşı kışkırtmak.

İsrail’in Gazze’deki soykırımını gündemden düşürmek için dikkatleri diğer tarafa çekme gayreti da göz gerisi edilemez. Tüm bunların yanı sıra yolsuzluk davalarıyla köşeye sıkışan, kendisini iktidarda tutan ultra Ortodoks ortaklarının takviyesini yitirmek üzere olan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun bu atakları, şahsî çıkarlarının farklı boyutlarına da işaret ediyor.

Şam’a atılan füzeler, tıpkı vakitte dini, etnik ve stratejik fay çizgilerini gaye alıyor. İsrail’in Suriye akınları, bölgede yeni bir jeopolitik istikrar kurma uğraşının modülü. Bu atılımlar, Suriye iç savaşının karmaşık yapısı ve bölgesel güç istikrarları göz önüne alındığında Süveyda’nın çok ötesine gidecek bir sürecin fitilini ateşleyebilir.